جشن زندهسازی (:احیا) آیین «پلوپزون شوشتر» با شور و شادی در سرای جهانی افضل شوشتر، برگزار شد.
به گزارش امرداد، یکی از آیینهایی که مردمان کهندیار شوشتر در پایان فصل زمستان و نزدیک نوروز برگزار میکردند، آیین پلوپزون است.
درگذشته مردم شوشتر، شهر آیینها و رسمهای کهن از آنروی که برنج یکی از خوراکهای اعیانی بهشمار میآمد و همهی مردم نمیتوانستند برنج فراهم کنند و همچنین به پاس احترام به طبیعت در پایان فصل زمستان و نوید نوروز، نوبر سبزیجات مانند باقله توحه و شوید و حلبه و شکرانهی برنج، بزرگترها و کسانی که تمکن مالی داشتند در قالب جشن و کارونال شادی همه اهالی شهر و یا محله را به خوردن پلو مخصوص شوشتری دعوت میکردند.
رسم بر این بود که شخصی یا بزرگتری که قرار بود جشن و آیین پلوپزون را انجام دهد سبزی شوید که از باغ چیده به بالای بام خانه خود پرتاب میکرد به این نشانه که شما به آیین پلوپزون دعوت هستید.
به این دلیل که برنج (پلو) را به مقدار زیاد درست میکردند و برنج دارای قند زیاد است، گشنیز هم به برنج میافزودند که قند برنج پایین بیاورد.
در جشن پلوپزون، افزون بر پخت پلو ویژهی شوشتر، دیگر خوراکهای بومی نیز پخته و پخش میشود و اهالی همراه با موسیقی و آیینهای سنتی، جشن میگیرند.
تاریخچهی پلو شوشتری به روزگاران کهن بازمیگردد و خانوادههای شوشتر، نسلها این خوراک را تهیه و رازهای پخت آن را به نسلهای بعدی منتقل کردهاند. این خوراک بومی در مهمانیها و آیینهای گوناگون، به ویژه در آیینهای ویژه و اعیاد مورد استفاده قرار میگیرد و به عنوان نمادی از مهماننوازی مردم جنوب ایران بهویژه مردم خونگرم شوشتر شناخته میشود.
از زبانزدهایی (:ضرب المثلهایی) که دربارهی آیین پلوپزون از گذشته به یادگار مانده است میتوان به «دو پِرَ که خونتَ وا ونی گِرو ، گِرو سی چِه؟ سی شادی، یکی سی پلوپزونه، یکی سی ماهِ مبارکِ رمضوونه».
معنی: دوبار است که باید خانه خود را گرو بگذارید. گرو برای چی؟ برای شادی؛ یک بار پلوپزان،
و باردیگر برای ماه مبارک رمضان.
«ای باقله وا پوس، چیته خود خورم چیته دهام دوس»
معنی: ای باقله هم خودم از پلو میخورم و هم به دوستان میدهم.
جشن زندهسازی کهنآیین «پلوپزون»، آدینه، 19 بهمنماه 1403 خورشیدی، با باشندگی پرشور مردم فرهنگدوست شوشتر و دوستداران فرهنگ و هنر و گردشگران از سراسر کشور در سرای جهانی افضل شوشتر برگزار شد.
*با سپاس از راد نژادفتحی
فرتـــورها از مریم شهابزاده است.
4090