امروز خور ایزد و فروردینماه سال 3758 زرتشتی، روز پایانی زیارت پیر هریشت، دوشنبه 11 فروردینماه 1399 خورشیدی، 30 مارس 2020 میلادی
چنین روزی به سال 231 میلادی، اردشیر پاپکان شاه وقت ایران از دودمان ساسانی پسر خود شاهپور را فرماندار بحرین کرد.
شاهپور ساسانی فرماندار مناطق غربی خلیج فارس ازجمله کویت، قطیف، حساء، بحرین و قَطَر که در قلمرو ایران بود. در آن زمان، مناطق غربی و جنوبغربی خلیج فارس ازجمله کویت امروز، قطیف، حساء، جزایر بحرین و شبه جزیره قَطَر جملگی «بحرین» خوانده میشدند.
شاهپور در سال 240 میلادی به نام شاهپور يکم برجای پدر نشست و شاه ایران شد و با چندبار شکست دادن امپراتوری روم و اسیر ساختن امپراتور این کشور، مقام قدرتِ اولِ جهان بودن را به وطن خود بازگردانید.
طبق نقشههای جغرافیایی امپراتوری ایران، از آغاز تاسیس این امپراتوری تا سال 637 میلادی ـ سراسر منطقهی «بحرین» گوشهای از قلمرو آن بود. این مناطق از نیمه دوران ساسانیان ضمیمه بینالنهرین جنوبی (اراک ـ عِراق) به مرکزیت تیسفون (36 کیلومتری جنوب بغداد) و دارای یک فرماندار شدند. (برگرفته از روزنامک نوشیروان کیهانیزاده)
امروز خور ایزد از ماه فروردین، پنجمین و واپسین روز از زیارت و نیایش همگانی پیر هریشت است. زیارتگاه پیر هریشت در 90 کیلومتری غرب یزد و در فاصلهی 15 کیلومتری شهر اردکان جای دارد و زمان زیارت آن هرساله 7 تا 11 فروردینماه است. ساختمان اصلی زیارتگاه در بالای کوهی کم ارتفاع قرار گرفته است. به باور زرتشتیان پناهگاه دختر یزدگرد که نامش مروارید (نام او را گوهربانو نیز گفتهاند) بوده است. آوردهاند که گوهربانو بر کودکی گمشده نمایان شد و فرمود تا از پدر بخواهد که پیر هریشت را بنیاد گذارد. همچنین یکی از آیینهای کهن زرتشتی که هیرومبا نام دارد (آیینی به مانند جشن سده) در این زیارتگاه و روستای زرتشتینشین نزدیک به آن به نام شریفآباد برگزار میشود.
روز خور است ای به دو رخ همچو خور
تافت خور از چرخ فلک باده خور
خور یا هْوَر به چم (:معنی) خورشید، نام یازدهمین روز از هر ماه در گاهشمار زرتشتی است. آفتابخوانٓ خور، خوانًخور در گاتها به چـم خورشید آمده و اوستا هْوٓر آمده در پارسی خُور و هور یا خورشید مىگویند. هَورَخْشَئِتَو در پهلوى خْوَرَشتٓ در گاتها بدون شئت آمده است.
خراسان نیز از واژههای کهن و سرزمینهای خاوری بوده و به خورآسان مىخواندند به چم بر آینده و بالا رونده همان خورشید را گویند.
«ویس و رامین نو شتهی فخرالدین گرگانی»
بر آمدن گاه خورشید هرکس سر آید
خراسان آن بود کز وی خور آید
خراسان پهلوی باشد خور آید
عراق و پارس را زو خور بر آید
خراسان هست معنی خور آبان
کجا زو خور بر آید سوی ایران
«سرودهی مسعود سعد سلمان، بر پایهی کتاب بندهش»
روز خور است ای به دو رخ همچو خور
تافت خور از چرخ فلک باده خور
باده خور و نیز مرا باده ده
افسوس احوال زمانه مخور
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاهپور دوم)
کودک به دبیرستان کن تا دبیر فرزانه بود
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سرودهی استاد ملکالشعرای بهار:
به (خور) روز، کودک به استاد ده / که گردد دبیری خردمند و به
