درگذشت هوشنگ ظریف، استاد موسیقی سنتی ایران، با دوران فراگیری کرونا در کشور همزمان بود. از همین‌رو، آیین در خور و شایسته‌ای برای این هنرمند نام‌آور برگزار نشد. این شرایط تا شب چهلم او نیز ادامه داشت. خویشاوندان هوشنگ ظریف تصمیم گرفتند آیین چهلمین روز درگذشت او را آنلاین در پسین آدینه 29 فروردین‌ماه 1399 خورشیدی، با پخش گفت‌وگوهایی زنده و ضبط شده از همراهان و دوست‌داران ظریف در اینستاگرام برگزار کنند.
در این آیین که با دشواری فراوان، از دید افت کیفیت تصاویرهمراه بود، تنی چند از هنرمندان نام‌آور موسیقی ایران، درباره‌ی هوشنگ ظریف سخنانی بازگو کردند.
ظریف بی‌مهری‌ها را تاب نیاورد
به گزارش خبرگزاری ایرنا، فرهاد فخرالدینی، آهنگساز و رهبر پیشین ارکستر ملی، در سخنانی گفت: «ظریف عضو فعال خانه موسیقی، انسانی خوش برخورد و خوش طینت بود. در دوران ما روزهایی بوده که موسیقی با بی‌مهری روبه‌رو شد و دل هنرمندان به درد آمد. هوشنگ ظریف از آن هنرمندانی بود که بسیار از این بی مهری‌ها آزرده شده و خیلی زود از بین ما رفت چون این بی مهری را نتوانست تاب بیاورد. در این قسمت جای دارد یاد روزهای طلایی در کنار هنرمندان بزرگ و بی تکرار را گرامی بدارم و برای همه آرزوی سلامتی کنم».
حسین علیزاده هم در این بزرگداشت مجازی گفت: «در دوران جوانی همواره از ایام عید با عنوان ایام دوری از ظریف یاد می‌کنیم که هر سال عید بدون اطلاع استاد در خانه ایشان می‌رفتیم تا استاد را از دور ببینیم. امسال نوروز هم یاد استاد در دل من زنده شد. ظریف با خاطراتش در ذهن من زنده است و فقدانش برای من فقط یک خواب تلخ بیش نیست. اکنون بعد از ۵۰ سال لحظه لحظه شاگرد ظریف بودن را در خاطر دارم و همیشه برای من این سوال مطرح است که ظریف چگونه انسانی بود که هرگز یاد و عشق و خاطره‌اش از ذهن شاگردانش محو نمی‌شود. شاگردان ظریف از او عشق آموختند چون کودکی که عشق را از والدینش ناخواسته احساس می‌کند».
وی افزود: «این عزیزان بعد از فقدان برای ما همیشگی می‌شوند و حضورشان در دل ما دایم است. ظریف معنای کامل عشق بود».
ظریف به موسیقی نگاه متعصب نداشت
کیوان ساکت هنرمند دیگری بود که در این یادواره سخن گفت. این نوازنده نوآور در موسیقی ایران، درباره‌ی آشنایی خود با هوشنگ ظریف گفت: «برای اولین‌بار صدای ساز ظریف را از طریق نوارهای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با اجرای آثار وزیری شنیدم و در آن روزها شیوه نوازندگی و صدای ساز ایشان برای من یک افسانه و آرزو بود و شخصیت والا و بزرگ منشی ظریف بود که حتی بیشتر از هنر و موسیقی او بر من تاثیر گذاشت. ساکت درباره‌ی نظر و نگاه استاد ظریف به نگاه نوجوانان امروزی به موسیقی گفت: «او به هیچ عنوان نگاه تنگ‌نظرانه و متعصبانه نداشت».
در ادامه این برنامه، بعد از چند دقیقه نوازندگی تار توسط سیاوش برهانی، پیام صوتی هنرمند پیشکسوت موسیقی ایران داوود گنجه‌ای پخش شد. این هنرمند ضمن ابراز تاسف از درگذشت هوشنگ ظریف گفت: «حدود ۶۰ سال است که با استاد ظریف دوستی نزدیک و عمیق داشتم. دوستی عمیقی که همواره با احترام همراه بود. او یک هنرمند به تمام معنا، انسانی شریف و اخلاقمدار بود. او مصداق بارز شعر آنچه همه خوبان دارند تو یکجا داری بود. ظریف برای من یک یار ارزشمند و استادی تمام عیار بود».
در ادامه این برنامه شهرام صارمی، استاد موسیقی و نوازنده کمانچه، در سخنانی گفت: «ظریف پنجاه سال به موسیقی ایران خدمت کرد؛ اما آنچه درباره‌ی ظریف می‌خواهم بگویم این است که ظریف یکی از بزرگترین حامیان فعالیت‌های هنری ارسباران بود و همیشه چراغ این محفل فرهنگی را روشن نگاه می‌داشت. این رفتار از بزرگ‌منشی و فرهنگ‌مداری او نشات می‌گرفت. استاد ظریف این محافل را به نوعی خانه خود می‌دانست و امیدوارم بتوانم راه این استاد بزرگ را ادامه بدهیم. همچنین در شرایط بهتر برنامه‌ای برای پاسداشت ۵۰ سال خدمت ارزنده هوشنگ ظریف در شان استاد ظریف، برگزار کنیم».
در ادامه یکی از دست‌اندرکاران برنامه گفت: «در سال‌های اخیر شاهد بودم همسر بزرگوار استاد ظریف سرکار خانم پروین صالح تا چه حد بزرگوار و ازخودگذشته بود. این بانوی بزرگوار عشق را معنایی دیگر بخشید. درباره‌ی ظریف حرف زدن سخت است. او هنرمندانی چون حسین علیزاده، فریوسقی، حمید متبسم و بسیاری دیگر از بزرگان موسیقی را تربیت و چون ستارگانی به تارک آسمان هنر ایران هدیه دادند».
ظریف فصل مشترک سه نسل طلایی موسیقی ایران بود
در ادامه این برنامه پیام حمید متبسم پخش شد. این هنرمند گفت: «صحبت درباره‌ی ظریف صحبت درباره‌ی چند نسل از موسیقی ایران است. یکی از این دوران موربوط به دوران جوانی و نقش کلنل وزیری و خالقی و موسی معروفی و بسیاری دیگر از استادانی بود که نه تنها به موسیقی ایران مسلط بودند بلکه عزم داشتند موسیقی ایران را به دوران اوج خود برسانند. دوره طلایی بعدی مربوط به دوره دهه‌ی پنجاه و دوران طلایی هنرستان موسیقی است و در این سال‌ها یک نسل از موسیقیدانان جوانی که امروزه از بزرگترین موسیقیدانان ایران هستند شاگرد استاد ظریف بودند. آراستگی، خوش برخوردی و خوش‌پوشی استاد ظریف در بسیاری زمینه‌ها الگوی من و هم‌نسلان من بود».
وقتی بغض توان سخن گفتن را می گیرد
در پایان این برنامه پروین صالح همسر شادروان هوشنگ ظریف گفت: «خوشحالم که این برنامه را برگزار کردید و یاد همسرم را گرامی داشتید».
همسر استاد ظریف در حالی که بغض سخن گفتن را برای او دشوار کرده بود، گفت: «حیف که همسرم را از دست دادم. افتخار می‌کنم به وجود چنین مرد نازنین و پدر مهربان و دوست مهربان. او همیشه یک چهره داشت. همان چهره‌ای که همه از او سراغ دارند. او واقعا عاشق شاگردانش بود».
پروین صالح در خاتمه از همه هنردوستان و علاقه‌مندان به هوشنگ ظریف از سراسر جهان به سبب ابراز و مهر و همدردیسپاسگزاری کرد و آرزو کرد که این روزهای کرونایی هرچه زودتر تمام شود تا همه باز هم در کنار هم جمع شویم و آزاد در کنار هم زندگی کنیم.
در این آیین، محمد اسماعیلی، افلیا پرتوی، سعید ثابت، کورش متین، محمد دلنوازی و مزدا انصاری نیز در سخنان کوتاهی یاد هوشنگ ظریف را گرامی داشتند.
هوشنگ ظریف، موسیقیدان برجسته‌ی ایرانی، پس از یک عمر کوشش هنری سرانجام در شامگاه شنبه ۱۷اسفندماه 1398 خورشیدی، در سن ۸۱ سالگی و در پیِ ایست قلبی دیده از جهان فروبست.
