امروز باد ایزد از ماه اردیبهشت سال 3758 زرتشتی، یکشنبه 21 اردیبهشتماه 1399 خورشیدی، 10می 2020 میلادی
پاپَک ساسانی (پدر اردشیر) از بزرگان استخر (شیراز ـ اُستان پارس) در سال 209 میلادی (برابر با محاسبات تقویمی تازه، 11 ماه می آن سال) در سخنرانی خود در اجتماع آتشکده آناهیتا (ناهید)، از زیانهای ادامهی فساد دولتی برای ایران هشدار داد.
پاپَک ساسانی در اجتماع آتشکده آناهیتا (ناهید) در سخنرانی خود گفت که مبارزه بر سر قدرت میان دو برادر (دو شاهزاده اشکانی) ـ اردوان و بلاش ـ سرانجام ایران را که میراث نیاکان و ازجان گذشتگیها است برباد خواهد داد و خواست که برای حفظ وطن راه حل فوری پیدا شود که اجتماع یک زبان او را به رهبری برگزید که از این روز شاه پارس عنوان گرفت. وی پیشتر رئیس (پاسدار ـ گاردیَن) معبد آناهیتا بود. ایالت پارس وقت شامل فارس امروز و مناطق کوهستانی شمالغربی آن ـ یاسوج امروز، بنادر و جزایر، کرمان، اصفهان، مکران (بلوچستان) و سیستان (جنوبغربی افغانستان امروز) بود.
این خبر که به تیسفون (پایتخت وقت ایران ـ 30 کیلومتری جنوب بغداد) رسید، دو برادر ـ اردوان و بلاش ـ را برآن داشت که با هم به سازش برسند و ریاست کشوررا میان خود قسمت کنند، ولی اردوان زرنگی کرد و ایران خاوری را که هوادار پاپَک بود به بلاش سپرد. هردو برادر با عناوین بلاش پنجم و اردوان پنجم قدرت را در مناطق خود به دست گرفتند. این تقسیمبندی تنها شامل قدرت حکومتی بود و نه تجزیه کشور و مِهستان (پارلمان ایران) یکپارچه مانده بود.
اردوان پنجم سپس گرفتار نیرنگهای کاراکالا امپراتور روم شد که میخواست داماد او (شوهرِ میترا) شود و از این راه ایران را تصاحب کند. اردشیر ساسانی که برجای پدر نشسته و حکمران ایالت پارس و پاسدار آناهیتا شده بود مخالفت خودرا با این خواستگاری اعلام و پس از شکست نیرنگ کاراکالا در دروازه تیسفون (که به نام داماد آینده ایران عازم پایتخت شده بود) و سپس کشته شدنش، با اردوان به جنگ پرداخت که در نبرد بهبهان بر او چیره شد و حکومت اشکانیان در سال 226 میلادی منقرض شد و ساسانیان بر جای آنان نشستند و اردشیر میترا را بانوی خود کرد.
-سال 2020 میلادی کبیسه است.
چون بادروز، روز نشاط آمد ای نگار
شادی فزای هین و بده باده و بیار
«باد»، نام بیستودومین روز ماه در گاهشمار زرتشتی است. باد، به چم هوا است. در فرهنگ زرتشتی هوا از چهار آخشیج ستودنی و سپندینه مانند آب و آتش و … است. در فرهنگ ایران پاک نگهداشتن چهار آخشیج خویشکاری هر انسان است. در اوستا ایزد وَیو (باد) همراه و همکار ایزدان آب و آتش و خاک است. ایزد وَیو (ایزد «باد» یا «هوا») همواره با ایزد رام آمده است. در اوستای سیروزه آمده: «…یاری باد به همه رزم و کارزار برساد. هر که را باد پشتیبان است پیروزی همیشه با اوست.
ایزد وَیو یا ایزد باد همواره با ایزد رام آمده است. نماد این روز در دین زرتشتی گل « بادرنگ بویه» است.” وای یا وایو ”باد” چهرهای دوگانه دارد، خوب وبد زیرا باد از هر دو جهان نیک وبد میگذرد. او نیکوکار است ودر عینحال میتواند با نیروی ویرانگر خود همهچیز و همه کس را نابود سازد.
در ادبیات پهلوی دارای دو نیمهی بد و خوب است که در اوستا نیمهی نیک او که دشمن دیوان است ستوده شده. ایزد وایو در یشت پانزدهم اوستا به عنوان ایزدی مهم مورد ستایش قرار گرفته و این ستایش تا دوران اشکانی و ساسانی ادامه داشتهاست. در فرهنگ ایران قدیم ایزد یا الههٔ باد است.
این خداوندگار نه تنها برای تمام موجودات زنده روح حیات بوده بلکه روح دنیا و گیتی نیز محسوب می شده است. وایو همچنین هوایی است که در آن تمام موجودات زنده در هنگام مرگ نابود می شوند.
ایزد باد در اوستا چنین گزارش شده: جوینده، نیککردار، چیرهشونده، پسرونده، پیشرونده، پایندهفر، سختترین، قویترین، شکستدهنده، موجریزنده، زبانهکشنده و ….
سرودهی مسعود سعد سلمان، بر پایهی کتاب بندهش
چون بادروز، روز نشاط آمد ای نگار
شادی فزای هین و بده باده و بیار
باده است شادی دل پیوسته باده خور
بیباده هر چه بینی باد هوا شمار
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)
در بخش (نیایش خواندن سرود و ادعیه) از بر کن و به کار نو مَپیوند
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سرودهی استاد ملکالشعرای بهار:
وگر با شدت کار، با داوران / در این روز رو، تا شوی کامران
سزد روز (باد) ار درنگی شوی / نپیوندی امروز کار از نوی
گل بادرنگبویه نماد روز باد