امروز زامیاد ایزد از ماه اردیبهشت سال 3758 زرتشتی، شنبه 27 اردیبهشتماه 1399 خورشیدی، 16 می 2020 میلادی
ساخت تونل کندوان در سال ۱۳۱۴ خورشیدی آغاز شد و پس از گذشت سه سال در ۲۷ اردیبهشت ۱۳۱۷ (هفدهم می ۱۹۳۸) به بهرهبرداری رسید. کار ساخت این تونل با ادوات و ابزار آن سالها، تنها سه سال به درازا کشید.
ساختن این تونل به طول 1883 متر در ارتفاع 3030 متری كوههای البرز 3 سال به درازا كشیده بود. این تونل پُر آمدوشد، فاصلهی رفتوآمد تهران با ساحل دریای مازندران را كوتاه كرده است. پیش از ساخت این تونل، راه میان کرج و چالوس پنج ماه از سال غیرقابل رفت وآمد بود. تونل کندوان در ۲۷ اردیبهشتماه ۱۳۱۷ خورشیدی از سوی رضا شاه و در دوران وزارت مجید آهی وزیر راه وقت گشایش یافت. در زمان ساختن تونل کندوان، درآمد ایران از نفت ناچیز بود و پیش از سال 1310 خورشیدی، ایران با انبوه مشکلات داخلی روبهرو بود که بیشتر آن را میتوان برآمده از دستاندازی دولت لندن و تحریک سران ایلها، خانها و سرکردگانِ باقی مانده از روزگار قاجاریه به گردنکشی برشمرد.
تونل کندوان همان زمان بهشوند همکاری کارگرانی که از اهالی روستای کندوان که در شهرستان اسکو آذربایجان شرقی ساکن بودند تونل کندوان نام گرفت. برپایهی شنیدههای غیرمستند با توجه به اینکه محل ساخت تونل بسیار سختگذر بوده و در بلندای بالایی از کوهستان وجود داشت و آن زمان تجهیزات امروزی برای کندن صخره موجود نبود و باید تونل با تجهیزات نخستین کنده میشد. به علت زبردستی اهالی روستایی در شهرستان اسکو به نام کندوان در کندن سنگ و کوه از کارگرانی از ان روستا برای کندن تونل بهره گرفته شدهاست و سرانجام به پاس سختکوشی مردم آن روستا این تونل کندوان نام گرفت.
باوجود گذشت دهها سال از زمان ساختن این تونل، تغییر چشمگیری در وضعیت فیزیکی آن داده نشده و برای حل مساله ترافیک، برخی روزها گذر از آن یکسویه میشود. سالهاست که یک راه سوم میان تهران و سواحل دریای مازندران در دست ساختمان است ولی تا تکامل آن راه درازی درپیش است. در ساخت این راه از خارجی نیز استفاده شده است. در اردیبهشت 1392 گزارش شده بود که برای ساختن یک قطعه نسبتا کوتاه این راه به میلیاردها تومان پول نیازاست.
روز «زامیاد» بیستوهشتمین روز ماه در گاهشمار زرتشتی به این ایزد منسوب است. زامیاد (زم ، زمین + یزد) یا زامیاد نام فرشتهی زمین است که با صفت نیک کنش، از او یاد شده است. زامیاد به چم زمین است. ایزد زامیاد از ایزدان همکار امرداد است. زمین سرچشمهی همه دادهها برای زندگی بهتر آفریدههایی است که روی آن زندگی میکنند. ایزد زامیاد (زمین) با ایزد آسمان یکجا یا جداگانه مقدس شمرده شدهاند. زمین نماد مادر است برای انسان و دیگر موجودات زندهی روی آن، بنابراین ستودنی و سپندینه بوده و در آموزشهای دین زرتشتی به نگهداری پاک و نیکو از آن بسیار سفارش شده است. گویند در این روز درخت نشاندن و تخم کاشتن و آبادانی کردن بسیار خوب است.
در ستایش زامیاد
نیایش و ستایش اهورمزدای یگانه
از همهی ،
نیکوکاران به داده های هرمز هست ،
نگهدارنده و پروراننده ی
آفریدهی زمین نیکو
را همی مىستاییم ….
سرودهی مسعود سعد سلمان، بر پایهی کتاب بندهش
چون روز زامیاد نیاری ز می تو یاد / زیرا که خوشتر آید می روز زامیاد
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)
دارو مخور
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سرودهی استاد ملکالشعرای بهار:
گرت خوردن دارو افتد به سر
به (زامیاد) روز، هیچ دارو مخور