لوگو امرداد
امروز تیر ایزد سیزدهم خوردادماه زرتشتی؛ 11 خوردادماه خورشیدی

پیروزی فرمانروایی ایران باستان؛ شهری در عراق «پیروز شاهپور» نام گرفت

a0ac353a19904980a6b85bb294860b4aامروز تیر ایزد از ماه خورداد سال 3758 زرتشتی، یکشنبه 11خوردادماه 1399 خورشیدی، 31 ماه می 2020 میلادی

در پی پیروزی بر گوردیان سوم امپراتور روم، شاهپور یكم ـ شاه ساسانی ایران چنین روزی در سال 243 میلادی شهر «اَنبار» در 60 و چند كیلومتری غرب بغداد امروز را به شهر «پیروزشاهپور» تغییر نام داد.

چندی پس از آن شكست، گوردیان به دست افرادش كشته شده بود و ژنرال‌های رومی ِ حاضر در محل، فیلیپ را به امپراتوری موقت روم برگزیده بودند كه با شاهپور صلح كرد و امتیازات فراوان به او داد.
در برخی نوشته‌ها آمده است كه شاهپور یکم «انبار» را پس از عمران و آبادی و انتقال جمعیت بیشتر به آنجا که مركز شهرستان انبار (اینک، ایالت انبار) بود، «پیروز شاهپور» نامیده بود. توافق بر سر صلح در همین محل حاصل آمده بود. به درستی دانسته نیست كه از چه زمانی این شهرستان كه امروزه «ایالت الانبار عراق» خوانده می شود به نام قدیمی خود (انبار) بازگشت داده شده است. «انبار» واژه ای فارسی است به معنای محل نگهداری اجناس و در آن زمان غلّات. پس از رو به ویرانی نهادن «پیروزشاهپور» شهر فلوجهِ ایالت انبار در نزدیکی آن به وجود آمده است.
ایالت انبار در طول 12 قرن، بخشی از قلمرو ایران بود. این ایالت که نام آن از شهر انبار (پیروزشاهپور) گرفته شده است 138 هزار کیلومتر مربع وسعت دارد. شهر رَمادی مرکز این ایالت به دست امپراتوری عثمانی ساخته شده است. در دوران اشکانیان و ساسانیان، ایالت انبار در سمت شمال گسترش بیشتری داشت و نام آن ساتراپی آشورستان بود زیراکه شمال آن آشوری‌نشین بود.
شاهپور یكم كه در سال 242 میلادی شاه ایرانیان شده بود جنگ با رومیان را از پدرش ـ اردشیر، به ارث برده بود.

012 1

روز «تیر ایزد» سیزدهمین روز هرماه و چهارمین ماه هر سال، در گاهشمار زرتشتی و چهارمین ماه از سال «تیر» نام گرفته است. تیر یا تیشتر، ایزد باران بوده و به یاری او کشتزارها سیراب از باران می‌شوند، همچنین نگهبان ستوران است. در اوستا «تیریشت» در نیایش ایزد باران است. ستاره عطارد تیر نامیده می‌شود و نیز تیری که در کمان نهند و بجهانند. ایرانیان باستان هنگام خشکسالی در این روز آیین ویژه‌ای برگزار می‌کردند و برای خواهش باران و پیروزی تیر ایزد بر دیو خشکسالی(اپوش) به در و دشت می‌رفتند و تیریشت می‌خواندند.

بخشی از یشت‌های اوستا درباره‌ی این ایزد است. تیر نام ستاره‌ای‌ است که امروزه آن ‌را «‌شعرای یمانی» یا به لاتین «سیریوس» (Silius) می‌نامیم.

سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش

ای نگار تیر بالا روز تیر

خیز و جام باده ده بر لحن زیر

عاشقی در پرده‌ی عشاق گوی

راه‌های طبع خواه دل‌پذیر

اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)

کودک به تیراندازی و نبرد و سواری آموختن فرست.

اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ی استاد ملک‌الشعرای بهار:

بفرمای بر کودکان روز (تیر) /نبرد و سواری و پرتاب

به اشتراک گذاری
Telegram
WhatsApp
Facebook
Twitter

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تازه‌ترین ها
1403-11-03