امروز آسمان‌ایزد و تیرماه به سالمه‌ی 3758 زرتشتی. سه‌شنبه 24 تیرماه 1399 خورشیدی، 14 جولای 2020 میلادی
24 تیرماه 1288 خورشیدی (15 جولای 1909) پس از چیرگی مشروطه‌خواهان بر تهران، محمدعلی شاه با خانواده‌اش به ساختمان تابستانی سفارت روسیه در زرگنده قُلهَک پناهنده شد.
محمدعلی شاه پیش از پناهندگی به سفارت روسیه در سلطنت آباد مستقر شده بود و با اینکه هنوز سپاهی و افزار جنگی در اختیار داشت تصمیم به پناهندگی در سفارتخانه خارجی گرفت. به گزارش برخی از مورخان، محمدعلی شاه با بست نشستن در ساختمان تابستانی سفارت روسیه، پناهنده شدن به بیگانه را بر گفتمان با سران مخالفان و پذیرفتن شرایط آنان ترجیح داده بود.
محمدعلی‌شاه قاجار (۱ تیر ۱۲۵۱ – ۱۶ فروردین ۱۳۰۴ خورشیدی) ششمین پادشاه از دودمان قاجار بود. او در ۱۲۸۵ خورشیدی به سلطنت رسید و تا سال ۱۲۸۸ که مجبور به برکناری شد حکومت کرد. محمدعلی‌شاه از مخالفان مشروطه بود و مجلس شورای ملی را به توپ بست و کشتار آزادیخواهان را سبب شد. پس از یورش به مجلس دوره‌ای به نام استبداد صغیر، آغاز شد. پس از یک روز جنگ خیابانی شهر تهران به دست مردم تفنگدار بختیاری، گیلان و مجاهدین مشروطیت افتاد، او به سفارت روسیه در تهران پناهنده شد و با فشارهای داخلی و خارجی ناگزیر به ترک ایران شد. مشروطه‌خواهان پس از وی پسر خردسالش احمدشاه قاجار را به سلطنت جانشین کردند. محمدعلی شاه وابستگی زیادی به دولت روسیه داشت. در دوره پادشاهی، ترور او نافرجامی ماند. محمدعلی‌شاه در سال ۱۳۰۴ در ایتالیا درگذشت و او را در کربلا به خاک سپردند.
آسمان‌روز ای چو ماه آسمان
باده نوش و دار دل را شادمان
بیست‌وهفتمین روز از هر ماه در گاهشمار مزدیسنی آسمان نامیده می‌شود. آسمان از آفریده‌های اهورایی و ایزد نگهدارنده‌ی سپهر. واژه‌ی آسمان در اوستا به صورت اسن، اسمن، در پارسی میانه و در پازند به صورت آسمان آمده است. این واژه در اوستا به چم (:معنی) سنگ نیز به کار رفته است. آسمان نخستین آفریده‌ی اهورامزدا پیش از جهان مادی است که آغاز و انجام آن نادیدنی است. (یشت‌ها فروردین یشت بند۳) و در اوستا ستوده شده است.آفرینش دیگر پدیده‌ها با آسمان در پیوند است. به این معنی که اهورامزدا از گوهر آسمان آب و از آب زمین را آفرید. و به یاری آسمان شادی را آفرید. “که در دوران آمیختگی که ”روزگار ماست” آفریدگان به شادی زندگی کنند. ایرانیان باستان آسمان را هفت پایه می‌دانستند. نخست ابر پایه‌ی دیگر سپهر اختران، سه دیگر ستارگان آلوده نشده، چهارم بهشت که ماه بدان پایه ایستد، ششم گاه امشاسپندان، هفتم روشنایی بیکران که جای اورمزد است. در برخی منابع برای آسمان فقط سه پایه، ستاره پایه و ماه پایه و خورشید پایه نام برده شده است اما در ادبیات پهلوی از هفت طبقه‌ی آسمان یاد شده است. همکاران آسمان، شهریور، خور و مهر و انارم ”انغر روشن ” می‌باشند.
آسمان نخستین گیتیایی اهورامزداست و در گهنبار میدیوزرم آفریده شده است. آسمان از آفریده های بسیار زیبا و ستودنی اهورامزداست. آسمان برای ایرانیان باستان سرچشمه نور و گرمای خورشید بوده و همان گونه که خورشید نیایش می شده، آسمان هم ستوده می شده است.
در شاهنامه آمده است:
« مه بهمن و آسمان روز بود / که فالم بدین نامه پیروز بود».
سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش
آسمان‌روز ای چو ماه آسمان / باده نوش و دار دل را شادمان
جان ز باده شاد کن زیرا که عقل / باده را بیند همی شادی جان
هر زمان باده خور ای تازه چو گل / تازه کن شادی به باده هر زمان
