امروز اورمزد روز و امردادماه به سالمهی 3758 زرتشتی. شنبه 28 تیرماه 1399 خورشیدی، 18 جولای 2020 میلادی
به فرمان داریوش بزرگ، شاه هخامنشی ایران، گزارش رویدادهای مصر باستان از آغاز پیدایش خط و نشانههای قابل خواندن تا 25 قرن پیش گردآوری شدند و با این شیوه ماندگار ماندند. با پدیداری گاهشمار مصریهای روزگار باستان که روزی برابر با 19 جولای سال 2781 پيش از ميلاد (28 تیرماه) به دست آمده است، رویدادهای گردآوری شدهی مصر باستان با آن گاهشمار میلادی برابرسنجی میشود.
داریوش بزرگ، شاه هخامنشی ایران که در سال 517 پیش از میلاد برای دیدار از ساتراپی مصر به این سرزمین در فرمانروایی ایران باستان رفته بود پس از دیدن تمدن و آثار تاریخی و بناهای مصر، به یک هیات ترکیب یافته از آگاهان مصری و پژوهشگران ایرانی، یونانی، فنیقی و یهود ماموریت داده بود که تاریخ مصریان تا آن زمان را گردآوری، تنظیم و تدوین کنند که باقی مانده و بنمایهی تاریخ مصر در سدههای پیشین به شمار میرود. پس از پیدایش آغاز گاهشمار مصریان و برابری آن با سال میلادی، زمان رخداد رویدادهای مصر باستان همان رویدادهایی که به فرمان داریوش بزرگ گردآوری شده بود، به گاهشمار میلادی برابر شده است.
داریوش بزرگ همچنین در مصر جنوبی معبدی برای مصریان ساخته که تقریبا دست نخورده باقی مانده است و تصویر او بر دیوار معبد وجود دارد. ایرانیان در زمان دودمان هخامنشیان به مدت 120 سال و چند ماه بر مصر فرمانروایی کردند.
در اسفند سال 1311 در کاوشهای انجام شده در تختجمشید نزدیک به 50 هزار قطعه لوح گل نبشته هخامنشی پیدا شد و برای پزوهش به دانشگاه شرقشناسی شیکاگو به امانت سپرده شد. بخشی از آثار داریوش بزرگ و دودمان هخامنشی ـ داریوشی که این همه دقت و دلسوزی برای تاریخ و نگهداری بناهای باستانی کشورهای جهان از خود نشان داده بود، به داوری یک قاضی (مستقر در ایالت ایلی نوی آمریکا)، در دانشگاه شیکاگو تاوانگیری شده بود. بخشی از این امانت پس از 86 سال به صورت ناقص به ایران تحویل داده شد. آثار امانتی مورد اشاره به همهی نسلهای ایرانزمین (ساکنان گسترهی ایران باستان) تعلق دارد و هویت ملی ایرانیان است.
اورمزد و امردادماه خجستهباد
امروز اورمزدست ای یار میگسار
برخیز و تازگی کن و آن جام باده آر
اورمز, هورمزد, هرمزد: مخفف اهورامزدا, خدای یگانه, نام ستاره مشتری, نام فرشتهای, نام نخستین روز از هر ماه در گاهشمار زرتشتی است.
اورمزد یکی از نامهای خدای بزرگ ایرانیان باستان و زرتشتیان, آفرینندهی زمین و آسمان و آفریدگان . امشاسپندان و ایزدان نیز آفریده اویَند او عین قدرت و دانش و منبع خیر و راستی و تقدس و تقوی است.
ای اورمزد روی بده روز اورمزد
آن می که شادمان کندم اورمزدوار
اَهورامَزدا (به اوستایی مزدا اهوره. «مَزدا اَهورَه») نیز با نامهای: اهورا، اورمَزد، هورمَزد، اورمُزد، هورمُز و هُرمُز نامِ آفریدگارِ نِکوییها و دادار و پروردگارِ همهی هستی در مَزدَیَسنا است.
اهورامزدا آفریننده جهان است. مزدیسنان اهورا مزدا را میپرستند. اهورامزدا خالق و داور همهی چیزهای مادی و معنوی و نیز آفرینندهی روشنی و تاریکی و برقرار کننده نظم هستی (اشا) است. او با اندیشیدن همه چیز را هستی بخشیده است، پس در واقع او از عدم میآفریند و با خود تنهاست. برای اهورا مزدا در هرمزدیشت، در حدود شصت صفتِ نیک آورده شده و تقریباً همهی چیزهای خوب به وی منتسب شدهاست. همچنین او در مزدیسنا دارای شش صفتِ برجسته زیر است:
سپنتا مینو یعنی مقدسترین روان، خشثرهویرنه به گویش امروزی شهریور یعنی شهریار و پادشاهی که باید برگزیده شود، سپنتهآرمیتی است یعنی پارسایی مقدس. هورتات بگویش امروزی خورداد به چم (:معنی) جامعیت و رسایی و امرتات جاودانگی و بی مرگی. او اشه یعنی راستی و درستی و قانون ایزدی و پاکی است. همچنین وهومَنَه است به معنی خوب منش. این صفات در مزدیسنا به نامِ امشاسپندان خوانده میشوند و پایههای کمال در دین زرتشتی برای رسیدن به روشنایی بی پایان است. از این هفت امشاسپندان است که هفت شهر عشق و هفت آسمان و هفت خوان اسفندیار و هفت خوان رستم و هفت سین و هفت کشور و … اقتباس شده است.