گلیم‌بافی هنرمندانه‌ی هنرمند فرانسوی

بانو یوتاب، هنرمند نقاش و تندیس‌سازِ شیرازی که در هنر دستی بر آتش دارد و تاکنون چندین نمایشگاه هنری برپا داشته در نمایشگاه گلیم دیواری معاصر با  کاترین میسان هنرمند فرانسوی که در دل در گرو هنرهای ایرانی به‌ویژه هنر گلیم‌بافی دارد و تابلو گلیم‌های دست‌بافش را در این نمایشگاه به نمایش گذاشته است، گپی خودمانی داشته که نتیجه‌ی این گفت‌وگو در دنباله آمده است.

چگونه شما که اهل فرانسه هستید با گلیم بافی آشنا شدید و تمایل به بافت گلیم دست باف دیواری پیدا کردید؟
چون مادرم اهل سوریه بود و دوران کودکی را در مصر گذراندم و پس از آن به ایران سفر کردم. همه‌ی این‌ها باعث شد که من با هنر و فرهنگ شرقی پیوند بگیرم. از سویی سفر به شهرهای یزد و اصفهان و شیراز هم در خلق این آثار هنری به من کمک کرده است اما پیشینه‌ی پیوند با هنر ایرانی به زمان کودکی‌ام برمی‌گردد زمانی که بر روی فرش‌های ایرانی راه میرفتم.
از تکنیک‌ها و نحوه‌ی بافت گلیم‌های دیواری بگویید
من بدون نقشه و طرح آماده، آغاز می‌کنم و همزمان با پیشرفت کار درباره‌ی نقش‌ها تصمیم می‌گیرم. تکنیک من در ایجاد این موج‌ها اینست که ردیف به ردیف نمی‌بافم و گاهی یک قطعه از طرح را به پایان میرسانم و بعد دوباره از پایین سراغ بافت بقیه میروم.  در کار گلیم بافی این کار بسیار دشوار و زمان بری هست.

جالب است که این هنرمند فرانسوی روبان‌دوزی و قلاب‌دوزی و برجسته‌کاری هم به گلیم‌هایش ترکیب و اضافه کرده است. در همه‌ی آثار هنری کاترین احساس حرکت و موج‌هایی وجود دارد که مربوط به تکنیک اوست. 

هر تابلوی گلیم دیواری چقدر زمان می‌برد؟
 بین دو تا سه ماه با دوازده ساعت کار مداوم در روز. 

                                                           رنگ‌ها در گلیم‌های کاترین میسان درخشان بودند و بسیار زیبا و دلنشین کنار هم چیده شده بود.

آیا علاقه‌ای به رنگ‌های طبیعی هم دارید؟
رنگ‌ها در گلیم‌های من شیمیایی هستند. رنگ‌های طبیعی این درخشش را ندارند و به همین دلیل من استفاده از رنگ‌های شیمیایی را ترجیح میدهم.  در این لحظه منکه شخصا بسیار به رنگهای طبیعی علاقمندم او را تشویق کردم که با من به یک کارگاه رنگرزی در استان فارس بیاید تا رنگهای طبیعی بسیار زیبایی را نشانش دهم که حتما دوست خواهد داشت. رنگ‌هایی که با پوست گردو،  جاشیر،  روناس،  کاه،  پوست پیاز، نیل آبی….  به روش طبیعی تهیه می‌شوند و هیچ‌گونه مواد شیمیایی در آن‌ها به کار نمی‌رود و حتا تماس پوست بدن انسان با این رنگ‌ها اثر ضد حساسیت و ضد آلرژی دارد که بسیار جالب است.

با کاترین در کارگاه رنگرزی قوعده‌ی دیدار داشتم. او موبایل همراه نمی‌آورد و به آسیب‌های استفاده از موبایل پی برده، از این‌رو من باید به موقع سر قرارم با او برسم و در کارگاه رنگرزی برایش توضیح دهم که چرا فرش و گلیم ایرانی در جهان حرف نخست را می‌زند. خوشبختانه از عهده‌ی این کار بر خواهم آمد چون پدرم عمده فروش فرش دست‌باف است و من خودم سال‌ها پیش صادرکننده‌ی فرش دستباف قشقایی به اروپا و آفریقا بوده‌ام و با بافته‌های ایرانی از نزدیک آشنایی دارم.کاترین میسان تصمیم به خرید مواد اولیه کار خود از ایران گرفت و به رنگ‌های طبیعی علاقمند شد. من و کاترین برای خرید مستقیم پشم با رنگ طبیعی به کارگاه رنگرزی می‌رویم.
سرانجام هنرمند فرانسوی کاترین میسان را علاقمند به بازدید از کارگاه رنگرزی واقع در سلطان آباد شیراز کردم و درباره‌ی گیاهان و ویژگی‌های شگفتانگیز آن‌ها برایش سخن گفتم و با سنجش رنگ‌های طبیعی ایرانی با رنگ‌های خارجی، برتری رنگ‌های طبیعی سنتی را تشریح کردم. رنگ‌ها در این کارگاه با مدیریت آقای فرمانی از گیاهان و پوست میوه‌ها تهیه می‌شوند. روش کار بدین گونه است که گیاهان را پودر می‌کنند و سپس برای رنگرزی از آن‌ها بهره می‌برند. رقص رنگ‌ها با درجه‌های گوناگون بر روی پشم‌های رسیده شده با دست، توجه کاترین را به‌سویی خود کشاند.  علت این بازی بی‌مانند و زیبای رنگ که بسیار شکوهمند و بی‌همتاست را توضیح دادم و گفتم که این رویداد زیبای بازی رنگ‌ها تقریبا یکی از ویژگیهای بافته‌های ایرانی است و دلیلش هم اینست که پشم با دست رسیده می‌شود. رسیدن پشم با دست باعث عدم یکنواختی در ضخامت و تراکم بخش‌های گوناگون می‌شود و هنگام رنگرزی این اتفاق بازی رنگ‌ها می‌افتد که بومیان به چنین حالتی«ابرش» می‌گویند. هم اصالت رنگ‌ها و کار و هم مهربانی و مهمان‌نوازی آقای فرمانی مدیر کارگاه رنگرزی.
کاترین تصمیم گرفت که مقداری از دستاوردهای آقای فرمانی را بخرد، اما آقای فرمانی به او گفت که هر چقدر بخواهد می‌تواند به‌صورت رایگان بردارد. کاترین مقداری از چیزهایی را که لازم داشت برداشت و با خود برد تا در پاریس بصورت تابلو درآیند و رازدار و قصه‌گوی گل‌ها و گیاهان زاگرس بشوند.
نمایشگاه بانوی فرانسوی در نگارخانه‌ی تار و پود در حیاط سازمان مرکز اسناد و کتابخانه ملی، چهارراه حافظیه به سمت باغ جهان نما برپا است.