امروز خجسته روز اورمزد از ماه مهر سال 3758 زرتشتی، چهارشنبه 26 شهریورماه 1399 خورشیدی، 16 سپتامبر 2020 میلادی
زبانشناسان و ادیبان اروپایی در پایان نشست سه روزه خود در شهر برلین که در نیمه سپتامبر 1872 برگزار شده بود، زبان پارسی را در ردیف زبانهای یونانی، لاتین و سانسکریت، یکی از چهار زبان کلاسیک شناختند.
در این نشست زبانشناسی، زبانهای هند ـ اروپایی به بررسی گذاشته شده بود. این نشست، زبان پارسی را از لحاظ کلاسیک بودن، زبان شماره 2 پس از زبان یونانی شناساند. زبان پارسی با این نگرش یک سده از زبان لاتین و 12 سده از زبان انگلیسی پیشتر است. در همین نشست، زبان اوستایی شاخه بدون متکلم زبان پارسی نامیده شد و گفته شد که ریشه اوستایی از خراسان شرقی (بخش شمالی افغانستان امروز، تاجیکستان و فرارود) بوده و بنابراین، به گمان زیاد اشوزرتشت در این سرزمین زاده شده و از آنجا به آذربایجان رفته است. در تعریف، زبانی را کلاسیک گویند که نخست باستانی باشد، دوم این که ادبیات غنی داشته باشد و سوم آنکه در واپسین هزارهی روزگار خود، دگرگونی اندکی را دچار شده باشد. از اینرو، داوری بر پایهی ادبیات زبان و میزان دگرگونی آن در هزار سال پیش از زمان به داوری نشستن است. هیچ زبانی در درازنای زمان به دور از دگرگونی نبوده است. ولی هرچه که این دگرگونی کمتر باشد، آن زبان کلاسیکتر است و استواری و پایداری بیشتری دارد. زبان ایرانیان و پارسی زبان اینک همان است که فردوسی و حافظ به آن شعر گفتهاند؛ همان واژهها، گزارهها و دستور زبان. در نشست برلین، زبانشناسان و ادیبان پذیرفتند که ادبیات فارسی در قرون وسطی در جایگاه والای ادبیات دیگر ملل قرار داشته و ایران در آن سدهها بیش از هر مردمان دیگر شاعر، نویسنده و اندیشمند (حکیم، فیلسوف) به وجود آورده که سخنان و اندیشههایشان تا جاودانگی شنیدنی و پندآموز است.
در نشستهای سالهای 1922 و 1936 جایگاه دوم زبان فارسی در میان زبانهای باستانی و کلاسیک هند و اروپایی بار دیگر پذیرش شد.
امروز اورمزدست ای یار میگسار
برخیز و تازگی کن و آن جام باده آر
اورمز, هورمزد, هرمزد: مخفف اهورامزدا, خدای یگانه, نام ستاره مشتری, نام فرشتهای, نام نخستین روز از هر ماه در گاهشمار زرتشتی است.
اورمزد یکی از نامهای خدای بزرگ ایرانیان باستان و زرتشتیان, آفرینندهی زمین و آسمان و آفریدگان . امشاسپندان و ایزدان نیز آفریده اویَند او عین قدرت و دانش و منبع خیر و راستی و تقدس و تقوی است .
امروز اورمزدست ای یار میگسار
برخیز و تازگی کن و آن جام باده آر
ای اورمزد روی بده روز اورمزد
آن می که شادمان کندم اورمزدوار
اَهورامَزدا (به اوستایی مزدا اهوره. «مَزدا اَهورَه») نیز با نامهای: اهورا، اورمَزد، هورمَزد، اورمُزد، هورمُز و هُرمُز نامِ آفریدگارِ نِکوییها و دادار و پروردگارِ همهی هستی در مَزدَیَسنا است.
اهورامزدا آفریننده جهان است. مزدیسنان اهورا مزدا را میپرستند. اهورامزدا خالق و داور همهی چیزهای مادی و معنوی و نیز آفرینندهی روشنی و تاریکی و برقرار کننده نظم هستی (اشا) است. او با اندیشیدن همه چیز را هستی بخشیده است، پس در واقع او از عدم میآفریند و با خود تنهاست. برای اهورا مزدا در هرمزدیشت، در حدود شصت صفتِ نیک آورده شده و تقریباً همهی چیزهای خوب به وی منتسب شدهاست. همچنین او در مزدیسنا دارای شش صفتِ برجسته زیر است:
سپنتا مینو یعنی مقدسترین روان، خشثرهویرنه به گویش امروزی شهریور یعنی شهریار و پادشاهی که باید برگزیده شود، سپنتهآرمیتی است یعنی پارسایی مقدس. هورتات بگویش امروزی خورداد به چم (:معنی) جامعیت و رسایی و امرتات جاودانگی و بی مرگی. او اشه یعنی راستی و درستی و قانون ایزدی و پاکی است. همچنین وهومَنَه است به معنی خوب منش. این صفات در مزدیسنا به نامِ امشاسپندان خوانده میشوند و پایههای کمال در دین زرتشتی برای رسیدن به روشنایی بی پایان است. از این هفت امشاسپندان است که هفت شهر عشق و هفت آسمان و هفت خوان اسفندیار و هفت خوان رستم و هفت سین و هفت کشور و … اقتباس شده است.
یاد روز آیینی مهرماه:
✳️ دهم مهرماه روز مهر ایزد از ماه مهر جشن مهرگان در پیش است.
در گاهشماری و فرهنگ ایران باستان، جشن مهرگان پس از نوروز دارای اهمیت برجستهایی است.
✅ اشتاد ایزد تا انارام روز برابر با بیستم تا بیستوچهارم مهرماه گهنبار چهرهی ایاثرم گاه به پاس پیدایش گیاهان دیگر رویداد آیینی است که میهمان میزد مینوی آن خواهیم بود.