ارباب رستم گیو؛ رادمردی که کوشید برای خوشبختی دیگران

ارباب رستم گیو برپایه‌ی باور راستین خود به این بند از گات‌ها «خوشبخت کسی است که برای خوشبختی دیگران بکوشد»، هماره زندگی پربارش درپی تلاش برای آسایش و شادی دیگران بود و آثار نیک و ارزنده‌ا‌ی که از وی در سراسر کشور بنیاد گرفته، گواه این حقیقت است.
ارباب رستم گیو در سال 1267 خورشیدی در شهر یزد زاده شد. پدرش بهمن و مادرش خرمن و خانواده او از زرتشتیان دیندار و باورمند یزد بودند.
رستم بهمن آموزش‌هایش را در دبستان کیخسروی یزد نزد استاد ماستر خدابخش آغاز کرد و پس از چندی برای آموختن زبان انگلیسی به مدرسه‌ی مرسلین رفت. وی در سال ۱۲۸۷ خورشیدی روانه تهران شد و به کار بازرگانی پرداخت. چند سال با برادر خود گیو شاهپور به تجارت مشغول شد. پس از آن در شرکتی به نام شرکت یگانگی پارسیان به تجارت ادامه داد. پیشرفت ارباب رستم در تجارت همراه برادرش و سپس شرکت یگانگی پارسیان به حدی بود که نام گیو برای بازرگانان پشتوانه‌ای باارزش شناخته می‌شد. رستم بهمن به واسطه کوشش و پشتکار در کار و راستی و درستی به زودی نامور شد.
از این پس، رستم بهمن به فعالیت‌های اجتماعی هم پرداخت و در سال 1312 خورشیدی نام خانوادگی «گیو» را برای خود برگزید. در همین سال و از فروردین‌ماه 1312 خورشیدی در گردش چهاردهم وارد انجمن زرتشتیان تهران شد. از دوره پس از آن و از فروردین 1314 خورشیدی، در گردش پانزدهم، به سمت نیابت برگزیده شد. وی به مدت پنج سال نایب‌رییس و ۲۷ سال رییس انجمن زرتشتیان تهران بود و در دوره چهاردهم به عنوان نماینده زرتشتیان وارد مجلس شورای ملی شد و تا دوره نوزدهم این سمت را در اختیار داشت تا اينكه به شوند پیرسالی نمايندگی مجلس را كنار گذاشت. در تاريخ سوم مهرماه 1342 خورشيدی به شوند لياقت و شايستگی، نخستین زرتشتی بود که به عنوان نماینده‌ی انتصابی وارد مجلس سنا شد.
از تیر ماه 1319خورشیدی پس از کشته شدن ارباب کیخسرو شاهرخ، در گردش هفدهم به اتفاق آرا به سمت ریاست انجمن انتخاب گردید و تا پایان گردش 28 انجمن زرتشتیان (به استثنای یک دوره که پس از انتخاب شدن استعفا دادند) این سمت را در اختیار داشت (در کل 5 سال در مقام نیابت و 27سال در مقام ریاست انجمن زرتشتیان) .
در آغاز کار و فعالیت سیاسی ایشان، جنگ جهانی دوم آغاز شد. شادروان ارباب رستم گیو با نگرش روشن، خونسردی، شناخت و پشتکار، پشتیبان جامعه در گذر از بحران سیاسی بود.
وی همچنین، در تاریخ دهم آبان 1335 خورشیدی نشان درجه یک تربیت بدنی و در تاریخ 24 اسفندماه 1336 خورشیدی نشان درجه یک از وزارت فرهنگ دریافت کرد و در تاریخ نوزدهم تیر 1345 به عضویت سازمان ملی حفاظت آثار باستانی درآمد.
فرهیخته ارباب رستم گیو، در آیین بزرگداشتی که سازمان فروهر جوانان زرتشتی برای ارج نهادن به کوشش‌های آن رادمرد برگزار کرد، گفت:
«سپاس اهورامزدای بزرگ را که به اینجانب توانایی خدمات ناچیزی که انجام داده‌ام عنایت فرموده و از عموم کسانی که با اینجانب همکاری صمیمانه نموده‌اند قدردانی و تشکر می‌نمایم، زیرا بدون پشتیبانی و حمایت و همکاری صمیمانه آنان بی شک در خدمات اجتماعی و سیاسی کامیاب نمی‌گردیدم». ارباب رستم گیو مردی بزرگوار بود. آرام، متین، ‌سخت‌کوش، پرکار و نیک‌منش و در همه‌ی کارهای نیک و نیک‌اندیشی پیش گام بود، از این رو، نزد همه مردم از جایگاه والا و ارجمندی برخواردار بود.

ارباب رستم گیو، «بنیاد خیریه رستم گیو» را درسال 1337 خورشیدی بنیاد نهاد. از نیـک کــــرداری ایشان می‌توان به کارهای سودمند برای بهره‌برداری همگان بدین گونه اشاره کرد:
تهران:
1-ساخت دبستان گیو در تهران
2-ساخت مجتمع بزرگ فرهنگی ،اجتماعی و مسکونی رستم باغ واقع درتهران پارس به مساحت تقریبی 25000 مترمربع شامل آدریان ، کتابخانه ، تالارها ، ساختمان‌های مسکونی برای نزدیک به 90 خانوار، دارای زمین ورزشی، کتابخانه، نیایشگاه، تالار اجتماعات و … .
3-ساخت دبستان دخترانه استاد خدابخش و ساخت دبستان پسرانه استاد پورداود در تهران
4-ساخت سه دبستان به نام‌های 22 بهمن، شریعتی و حُر
5-ساخت آب انبار برای ذخیره آب از قنات اصلی تهران پارس برای بهره‌مندی ساکنان رستم باغ به هنگام کم آبی. کمک به صندوق رفاه مسجد تهرانپارس در فلکه دوم
6-اهدای قطعه زمینی به مساحت 15000 مترمربع به آموزش و پرورش استان تهران .
7-ساخت درمانگاه در سوهانک تهران و واگذاری زمین و ساختمان آن به وزارت بهداری به نامگانه برادرزاده جوان خود مهربان گیو.
8-ساخت درمانگاه مجهز، دبستان، یک واحد حمام بهداشتی، یک باب مسجد در روستای کوهان دماوند و همچنین ایجاد جاده شوسه ماشین رو از جاده اصلی فیروز کوه به روستای یاد شده.
یزد:
9-ساخت تالاری جنب دبیرستان کیخسروی یزد به گنجایش 400 میهمان به نام تالار مراورید مجهز به مبلمان، اثاثیه
10-ساخت آب انبار 4000 مترمکعبی پیش از لوله‌کشی آب در محله دستوران یزد که سه محله مسکونی از آب استفاده می‌کردند.
11- کمک به بودجه لوله کشی روستای نصرت‌آباد یزد .
12-ساخت آب انبار و خیله (آسایشگاه) برای زیارت‌کنندگان پیر سبز ( پیرچک چک).
چندین مورد کمک نقدی برای اموزشگاه‌های مارکار یزد، سازمان جوانان زرتشتی، سازمان تربیت بدنی، موسسه‌های ورزشی، دبیرستان کیخسروی، انجمن‌های زرتشتیان
کرمان:
13- کمک به بودجه ساختمان دبیرستان دخترانه کیخسرو شاهرخ، انجمنزرتشتیان، آموزشگاه‌ها و دانشجویان کرمانی مقیم تهران
شیراز:
14- کمک به بودجه انجمن زرتشتیان شیراز و باغ وقفی زرتشتیان
آمریکا:
15-ساخت درمهر ارباب رستم گیو با ساختمان چهار طبقه واقع در 15 کیلومتری شمال غرب نیویورک. همچنین ساخت درمهر رستم و مروارید گیو در سن‌خوزه ایالت کالیفرنیا و درمهر مهربانو گیو در شیکاگو سال 1362
کانادا:
16-ساخت درمهر مهربان گیو (به نامگانه برادرزاده‌اش) در شهر تورنتو کانادا .
17-کمک به انجمن مبارزه با سرطان ایران و به جمعیت هلال احمر برای آسیب‌دیدگان زلزله و …
18-کمک به سازمان جوانان زرتشتی تهران، کانون دانشجویان زرتشتی، کمک به بودجه‌ی ارامگاه قصرفیروزه تهران و آرامگاه‌های یزد، اصفهان، شیراز

یکی از کارهای بزرگ وی در صنعت، بنیاد‌گذاری کارخانه پروفیل گیوار بود. این کارخانه بیش از پنج دهه پیش، در تهرانپارس بر روی هکتارها زمین با پشتکار و کوشش او بنیاد شد. کارآفرینی برای بیش از سیصد تن نیروی انسانی یکی دیگر از دوراندیشی‌های این رادمرد بود. مدیریت آن با مهندس امانت یزدی بود و بسیاری از زرتشتیان نیز در آنجا مشغول به کار بودند. بیش از هشتاد دستگاه واحد مسکونی برای سکونت کارگران کارخانه ساخت که همه به بهره‌برداری رسید. هم‌اکنون این شرکت زیرنظر دولت اداره می‌شود.
منزل مسکونی رستم گیو، تا سال ۱۳۴۰ به عنوان منزل شخصی رستم گیو بود و پس از آن تا زمان زندگانی او یعنی تا مهرماه ۱۳۵۹ به عنوان دفتر بنیاد گیو بهره‌برداری می‌شد. دیرینگی این ساختمان که یک اثر تاریخی است به روزهای پایانی دوره‌ی قاجار و نزدیک به سال ۱۳۰۰ خورشیدی برمی‌گردد. از ویژگی‌های آشکار معماری این ساختمان می‌توان به بهره‌گیری از پیمانه‌های ایرانی، ارسی‌دار بودن پنجره‌هایش و گچ‌بری‌های زیبای آن اشاره کرد. این ساختمان در سال ۱۳۷۴ با شماره ۲۴۱۵ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد، جهاد دانشگاهی تهران در سال ۱۳۷۶ آن را خریداری کرد و در سال‌های ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۳ با نظارت سازمان گردشگری و میراث فرهنگی بازسازی و مرمت شد. این ساختمان هم اکنون به عنوان پژوهشکده فرهنگ و هنر به بهره‌برداری می‌رسد.

ایشان هفت سال عضویت و بیست و پنج سال ریاست انجمن زرتشتیان تهران که انجمنی خیریه – اجتماعی و غیرانتفاعی است، دارا بوده‌اند. روی‌هم رفته سی و دو سال در این انجمن خدمت کرده‌ و آثار نیک بسیاری از خود به یادگار گذاشته‌است. ایشان شش دوره نمایندگی زرتشتیان را در مجلس شورای ملی یر دوش داشت و یک دوره هم سناتور بوده‌اند.
انجمن زرتشتیان و تشکیلات خیریه و اجتماعی وابسته به انجمن را هم به خوبی اداره کرد و امروز می‌‌بینیم که نام آن شادروان به نیکی پایدار و باقی مانده است. به راستی اراده‌ای استوار، کار پیوسته و رنج شبانه‌روزی می‌خواهد تا کسی بتواند از ناپایداری، پایداری و جاودانگی بسازد.

فرزانه ارباب رستم گیو که نام نیکش سراسر ایران را فراگرفته، در روز 15 مهرماه سال 1359 خورشیدی و در سن 92 سالگی درگذشت و به سرای جاودانه پیوست. او به راستی سوشیانت زمانه‌ی خویش بود . روانش شاد و نامش به نیکی یاد باد .