امروز خورداد امشاسپند از ماه آبان سال 3758 زرتشتی، سه‌شنبه 30 مهرماه 1399 خورشیدی، 21 اکتبر 2020 میلادی
چنین روزی، زادروز نادرشاه سردار بزرگ ایران است که در سال 1688 میلادی در دستگِرد خراسان زاده شد و 59 سال زندگانی کرد.
وی در دوران فرمانروایی، مرزهای ایران را در شمال و شمال غربی، جنوب و شرق به اندازه‌ی زمان ساسانیان رسانید و در شمال‌غربی و غرب، عثمانی را از قفقاز و همه‌ی سرزمین‌های اَرمنی‌نشین بیرون راند و شهرهای کربلا و نجف را به دست آورد. وی همچنین بر دهلی چیره شد و با فراری دادن روس‌ها، مرزهای ایران در داغستان را استوار ساخت.
تاریخ‌نگاران نظامی «نادر» را واپسین سردار بزرگ مشرق زمین خوانده‌اند.
وی در نوجوانی با مادرش دربند و گرفتار (:اسیر) ازبک‌ها که به خراسان دستبرد زده بودند، شد ولی پس از رسیدن به سن برنایی (: بلوغ) و نیز درگذشت مادرش، از این گرفتاری و اسارت فرار کرد و به ایل افشار پناهنده شد و به همین شوند وی را نادرشاه افشار نوشته‌اند، حال آن که بنیادین (:اصل)، از تبار افشارها نبود.
نادر دهم ژوئن 1747 در جریان کودتای افسران ناراضی خود در اردوگاه نظامی فتح‌آباد، در 12 كیلومتری قوچانِ (خبوشان) خراسان کشته شد و با مرگ او، تاریخ شرق ورق خورد و تا نیمه قرن بیستم گرفتار استعمار اروپایی و بیچارگی بود. نادرشاه بود که گفت بدون قدرت دریایی کارآمد نمی‌شود به استعمار اروپایی بر شرق پایان داد و ایران بدون قدرت دریایی، از کناره‌ی جنوب آسیب‌پذیرتر از مرزهای سه سوی دیگر است و برای ساخت یک ناوگان نیرومند باید از پارسیان هند کمک گرفت که یاری‌رسان هم‌میهنان خود در ایران هستند. وی خود را «نادر ایران‌زمین» می‌خواند.
از باده جوی شادی و از باده باش خوش
بی‌باده این جهان، صنما بادگیر، باد
خورداد نام ششمین روز از هر ماه در گاهشمار زرتشتی است. پنجمین امشاسپند و پاس دارنده‌ی آب‌ها و سرسبزی است. خورداد در اوستا «هـَئوروَتات» و در پهلوی «خُردات» یا «هُردات» به معنی رسایی و کمال است که در گات‌ها یکی از فروزه‌های اهورا مزدا و در اوستای نو نام یکی از هفت امشاسپند و نماد رسایی اهورا مزدا است. بخش هئوروه که صفت است به چم رسا، همه، درست و کامل. بخش دوم تات که پسوند است برای اسم، بنابراین هئوروتات به چم کمال و رسایی است. خورداد نماینده رسایی و کمال اهورامزداست.
خورداد، امشاسپند بانویی است که نگهداری از آب‌ها در این جهان، خویشکاری اوست و کسان را در چیرگی بر تشنگی یاری می‌کند از این روی در آیین، به هنگام نوشیدن آب از او به نیکی یاد می‌شود و در گیتی به نگهبانی آب گماشته شده است.ایزدان تیر و باد و فروردین از همکاران خورداد هستند.
در گات‌ها، از خورداد و امرداد پیوسته در کنار یکدیگر یاد می‌شود و در اوستای نو نیز این دو امشاسپند، پاسدارنده آب‌ها و گیاهان‌اند که به یاری مردمان می‌آیند و تشنگی و گرسنگی را شکست می‌دهند.
در یسنا، هات ۴۷، آمده‌است که اهورامزدا رسایی خورداد و جاودانگی امرداد را به کسی خواهد بخشید که اندیشه و گفتار و کردارش برابر آیین راستی است.
در متن‌های کهن امشاسپند خورداد: چهارمین یشت از یشت‌های بیست و یک گانه‌ی اوستا، ویژه ستایش و نیایش امشاسپند بانو خورداد است که در آن یشت از زبان اهورا مزدا یادآور می‌شود که «… یاری و رستگاری و رامش و بهروزی خورداد را برای مردمان اشون بیافریدم…» و سپس تاکید می‌شود هر آن کس که خورداد را بستاید همانند آن است که همه امشاسپندان را ستایش کرده‌است. در بندهش نیز درباره خورداد آمده‌است : «… ششم از مینویان، خورداد است؛ او از آفرینش گیتی، آب را به خویش پذیرفت..»، چنین گوید: هستی، زایش و پرورش همه موجودات مادی جهان از آب است و زمین را نیز آبادانی از اوست…»
سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش
خورداد روز داد نباشد که بامداد
از لهو و خرمی بستانی ز باده داد
از باده جوی شادی و از باده باش خوش
بی‌باده این جهان، صنما بادگیر، باد
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)
جوی کن
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ی استاد ملک‌الشعرای بهار:
به (خورداد) جوی نوین کن روان/ (امرداد) بیخ نو اندر نشان
