دکتر عبدالمجید ارفعی با پشت‌سر گذاشتن روزهای سخت بیماری و نبرد با ویروس کوید 19 و پس از چندی بستری‌شدن در بیمارستان، اکنون در خانه دوران نقاهت را سپری می‌کند. بی‌گمان خبرهایی که از بهبودی استاد ارفعی می‌رسد سبب خرسندی دوست‌داران فرهنگ و تاریخ ایران‌زمین است.
ایلامی ، اکدی ، بابلی تنها دارنده مدرک دکترای جهان در شناخت و خواندن این زبانها «پروفسور عبدالمجید ارفعی» پیام آور کوروش کبیر . تنها شاگرد زنده‌یاد «هلک». بزرگ‌مردی که ویروس دهشتناک کرونا را شکست داد و این‌روزها در مسیر بهبودی به‌سر می‌برد.
جنوبی است فرزند مردم خون گرم بندرعباس شهریور «۱۳۱۸» در دامنه کوه «گنو» زاده شد. آموزش را در پیشگاه (:محضر) پدر آغاز و سپس به مدرسه تاریخی «دارالفنون » رفت. در این مدرسه با بهرام بیضایی و داریوش آشوری هم‌کلاس بود . به توصیف زنده‌یاد «خانلری» به یادگیری زبان باستانی و تحصیل در آمریکا رفت. در دوران دبیرستان به‌گونه‌ی خود‌آموز فراگیری زبان «پهلوی» و خواندن کتاب «اوستا» را آغاز کرد. در پیشگاه استاد «محمد جواد مشکور » پهلوی آموخت و برای یاد گیری زبان «اکدی» راهی دانشگاه پنسیلوانیا رفت . وی در این‌باره در گفت‌و‌گو با خبرگزاری تابناک گفت: دو سال در دانشگاه پنسیلوانیا اکدی خواندم، پس از آن به شیکاگو رفتم و تا پنج سال همزمان با اکدی، ایلامی هم خواندم. نخستین ایرانی دانش‌آموخته‌ی این رشته هستم، ایلامی را به‌واسطه کتیبههای بسیاری که از دوره‌های هخامنشی و از مناطقی چون شوش و فارس باقی مانده برگزیدم . در ارتباط با اکدی هم همین‌طور بود، شما تا وقتی اکدی یاد نگرفته‌اید قادر به درک ایلامی نخواهید بود. خیلی وقت‌ها به کمک تاریخ بین‌النهرین است که قادر به نوشتن تاریخ ایلام خواهیم بود. البته رساله دکترایم را در ایلامی گرفتم، نخستین کسی هستم که در ارتباط با زبان ایلامی در جهان درجه دکتری گرفته چراکه «ریچارد هلک» تنها کسی بود که به مقام استادی این زبان رسید.
پروفسور عبدالمجید ارفعی پس از دریافت دانشنامه‌ی کارشناسی زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران، در مهرماه سال ۱۳۴۴ خورشیدی، به آمریکا رفت و به بنیاد خاورشناسی دانشگاه شیکاگو پیوست و که پیش‌‌تر هم گفته شد. او تا هشت سال زیر نظر ریچارد هلک، از نامورترین استادان خط و زبان ایلامی، به یادگیری زبان ایلامی و اکدی مشغول شد. در همان زمان با گل‌نبشته‌های ایلامی و سنگ‌نوشته‌های(:کتیبههای) تخت‌جمشید که به امانت نزد دانشگاه شیکاگو بود و ریچارد هلک در حال بررسی، خواندن و ترجمه آن‌ها بوده‌است، آشنا شد. هلک در آن دوران هر شب چند سنگ‌نوشته‌ی خوانده شده را به ارفعی می‌داد تا او از روی متن ترجمه‌شده، آن‌ها را بخواند. پس از مدتی هلک سنگ‌نوشته‌های خوانده نشده را هم به ارفعی می‌داد. این تجربه سپس‌ها به ارفعی در نوشتن کتاب «گل‌نوشته‌های باروی تخت‌جمشید» کمک می‌کند. عبدالمجید ارفعی نخستین ایرانی است که در این رشته‌ی تحصیل کرد. همچنین او تنها متخصصی است که می‌تواند باقی آن کتیبه‌ها را بخواند و آن‌ها را ترجمه کند.
ارفعی در تیر ماه ۱۳۵۳ خورشیدی، از رساله دکترای خود با عنوان «زمینه‌های جغرافیایی فارس بر اساس گل‌نوشته‌های تخت‌جمشید» دفاع کرد و با مدرک دکترا به تهران بازگشت. سپس نزد پرویز ناتل خانلری رفت و در فرهنگستان ادب و هنر ایران به همکاری پرداخت.
استاد ارفعی در دوران همکاری با خانلری میان سال‌های ۱۳۵۴ تا ۱۳۵۷ خورشیدی، گردآوری گنجینه‌ی بی‌شماری از مجله‌ها، مقاله‌ها و کتاب‌های گوناگون درباره‌ی تاریخ ایران و جهان و گل‌نبشته‌ها و خط‌های خوانده‌شده است که در پژوهشکده‌ی علوم انسانی نگهداری می‌شود. ارزش دلاری این کتابخانه در زمان خرید میان ۳ تا ۴ میلیون دلار بوده که امروز ارزشی به مراتب بالاتر دارد. تالار کتیبه‌ها در موزه ملی ایران میان سال‌های ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۲ ازسوی او و شاهرخ رزمجو ساخته و آماده شد. گفته می‌شود او و دانشجویانش حتا قفسه‌های این تالار را خودشان جانمایی(:نصب) کردند. چون خرید کتاب در آن زمان دشوار بود و این تالار نیز کتابی در اختیار نداشت، برای تامین کتاب، ارفعی به پژوهشکده‌ی علوم انسانی مراجعه کرد تا از کتاب‌هایی را که بیست سال پیش خودش سفارش داده بود فتوکپی تهیه کند.
بسیاری از گل‌نبشته‌های تخت‌جمشید و متن‌های حقوقی بین‌النهرین از روی سنگ‌نوشته‌های تاریخی با کوشش ارفعی ترجمه شده است.
عبدالمجید ارفعی پیشینه‌ی همکاری با بنیاد پژوهشی پارسه و پاسارگاد و بنیاد پژوهشی شوش را در کارنامه خود دارد. همکاری او با بنیاد پژوهشی پارسه پاسارگاد، منجر به خوانده شدن کتیبههای خزانه تخت‌جمشید شد که در موزه همان‌جا نگهداری می‌شد.
او نخستین ترجمه فارسی فرمان کوروش بزرگ (:منشور کورش) را از روی مولاژی از اصل منشور، همراه با نسخه‌برداری نوین انجام داد.
عبدالمجید ارفعی به همراه جعفری دهقی از استادان دانشگاه تهران در حال پژوهش و بررسی ترجمه دو کتیبه از بیستون است. بخش زبان ایلامی و بابلی (اکدی) این متن‌ها بردوش ارفعی است. حرف‌نویسی، آوانویسی، نگارش واژه‌نامه و همچنین بازنویسی متن‌ها به خط میخی و ترجمه آن‌ها به فارسی کار مشترکی است که آن‌ها در این پروژه بردوش دارند.
معروف‌ترین فعالیت عبدالمجید ارفعی ترجمه «منشور کورش کبیر» به زبان فارس است. وی به پیشنهاد بنیاد فرهنگ ایران به انگلستان رفت. عکسی ازمتن استوانه‌ی «کوروش کبیر» درموزه بریتانیا گرفت و پس از بازگشت به ایران ترجمه منشور را به پایان رساند .
ارفعی توانسته بود نخستین ایرانی در موسسه‌ی شرق‌شناسی شیکاگو باشد که خوانش گل‌نبشته‌های هخامنشی را با خط ایلامی فراگرفت و بخش چشم‌گیری ازاین گل‌نبشته‌ها را نیز ترجمه کرد.
عبدالمجید ارفعی در روزهای هراسناک « جنگ جهانی دوم » که گروه کاوشگر الواح هخامنشی ایران را ترک کرد . آغاز به فراگیری و همزمان ترجمه متون گل‌نبشته‌های به‌دست آمده که نیمی ازآنان به زبان ایلامی بودند که نتایج آن در سال «۱۹۴۸» ازسوی جورج کمرون منتشر و چاپ شد .
رخدادهای آن روزگاران باعث خودکفایی «ارفعی» در بحث ترجمه‌ی گلنوشته‌ها شد و توانست پس از جنگ جهان‌گیر دوم دوباره با همکاری «هلک» پژوهش روی گل‌نبشته‌های تخت‌جمشید که شمار آن‌ها به «۲۰۸۷» می‌رسید را آغاز کند. پروفسور ارفعی در ادامه همکاری با هلک «۲۵۸۶» سنگ‌نوشته و گل‌نبشته را در مجموعه‌ی تخت‌جمشید ترجمه و مطالعه کرد که برایند آن آگاهی و اطلاعات امروزی جهان از تاریخ ایران پیش از اسلام در همه گستره‌ها هست .
عبدالمجید ارفعی روز‌به‌روز و سال‌به‌سال بر اندوخته‌های خود پیرامون تاریخ و فرهنگ ایران‌زمین افزود و می‌توان گفت به پیام‌آور تاریخ باستانی ایران بدل شد .
این حس ملی و علمی تنها به عبدالمجید در خانواده ارفعی ختم نمی‌شود. بلکه خانواده استاد پرفسور دکتر عبدالمجید ارفعی همگی اهل دانش بوده و هستند که به عنوان نمونه برادر بزرگتر وی دکتر احمد ارفعی، شیمی‌دان و استاد بازنشسته‌ی دانشگاه صنعتی شریف است. برادر دیگرشان دکتر حسام‌الدین ارفعی استاد دوره دکتری فیزیک در دانشگاه صنعتی شریف هستند که در سال ۱۳۴۴ با نمره ۲۰ در آزمون ورودی دانشگاه صنعتی شریف به عنوان نفر نخست پذیرفته شده است. او که دکتری خود را در فیزیک نظری از دانشگاه برکلی دریافت کرده است از سال ۱۹۸۹ تاکنون با مرکز تحقیقات نظری و ریاضیات ( پژوهشگاه دانش‌های بنیادی کنونی) همکاری دارد و رییس دانشکده ذرات بنیادی این مرکز است. پسر عموی وی مهندس شهاب‌الدین ارفعی نیز از معماران به‌نام ایران و استاد دانشگاه هستند.
فرزندان استاد نیز همگی راه دانش را در پیش گرفته‌اند. آرش ارفعی در آمریکا دانشجوی دکتری سخت‌افزار کامپیوتر و سورنا ارفعی کارشناس ارشد مهندسی برق و تنها دخترشان سریرا پزشک است.
همه با جایگاه علمی دکتر ارفعی آشنا هستند و نیاز به یادآوری خدمات بیمانند و ارزشمند دکتر ارفعی در درازای چندین دهه زندگی پربارشان بیش ازاین نیست. بی‌گمان نام دکتر ارفعی در مجامع علمی و دانشگاهی در سراسر جهان یادآور ارزشهایی است که او از فرهنگ ما برای ایران و جهان به ارمغان آوردند. همه‌ی آثار استاد ارفعی برگهای زرینی هستند که برای پرمایه‌شدن فرهنگ ملی ایران جایگاه ویژهای دارد.
امید می‌رود که عبدالمجید ارفعی پس از شکست کرونا و بهبودی کامل همچنان پرتوان به کار خود ادامه دهد و پژوهش‌گران، ایران‌شناسان و زبان‌شناسان در ایران و جهان همچون پیش از دانش، جایگاه، و آثار وی بهرهمند شوند.
