با ادامه‌ی بیکاری یک ساله‌ی راهنمایان تور در ایران، هموند(:عضو) هیات موسس «جامعه راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی» از وزارت میراث فرهنگی و گردشگری درخواست کرد از حمایت‌های بی‌اثر دست بردارند و کمیته‌ی بحران تشکیل دهند.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، امیرحسین اربابان غفوری گفت: «ما پیشنهادها و ایده‌های زیادی برای خروج از این وضعیت بحرانی داریم، ولی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی یا دربرابر آن‌ها سکوت می‌کند یا کمبود اعتبارات و بودجه را بهانه می‌آورد. اگر واقعا نمی‌توانند کمک و حمایت کنند، گردشگری را تعطیل کنیم».
دستِ‌کم یک صندوق سرمایه‌گذاری تشکیل می‌دادید
او با طرح این مساله که آیا هنوز وقت پدری کردن این وزارتخانه برای راهنمایان گردشگری نرسیده است، افزود: «گردشگری در چهار دهه‌ی گذشته دچار بحران‌های بسیاری شده است. شاید طلایی‌ترین دوران آن، دوره‌ی اصلاحات بوده باشد، بعد از آن مدام در سرازیری سیر کرده است. البته در مقطعی پس از برجام، وضعیت گردشگری خوب شد اما این دوران کوتاه بود. دستگاه دولتی گردشگری در تمام این سال‌ها مدام درحال تحول و تغییر بود و نتوانست از مشاغلی مثل راهنمایان گردشگری با پیش‌بینی بحران‌ها، حمایت درستی داشته باشد. درحالی که می‌توانست دست‌کم یک صندوق سرمایه‌گذاری تشکیل دهد و در مواقع بحرانی مثل حالا، کمک حال راهنماها باشد. یا مثلا بخشی از عوارض خروجی که حالا قیمت آن به 260 هزار تومان رسیده است را برای حمایت از راهنماهای گردشگری که هیچ سرمایه‌ای ندارند، درنظر بگیرد. راهنما مثل آژانس و هتل نیست که سرمایه‌ای داشته باشد، در سال‌هایی هم که کار می‌کرده فرصت راه‌اندازی کسب و کار و یا سرمایه‌گذاری نداشته است».
وی افزود: «طبق آمار وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی حدود 12هزار نفر مجوز و کارت راهنمای تور دریافت کرده‌اند، همه‌ی آن‌ها که فرصت راه‌انداختن کسب و کار دیگری نداشته‌اند، تشکل‌های صنفی مثل جامعه راهنمایان گردشگری هم که نتوانست از آن‌ها حمایت کند، پس این افراد در شرایط بحرانی چه کار کنند؟».
عضو هیات موسس جامعه راهنمایان افزود: «راهنما تنها عضو گردشگری است که کار و مسوولیت بیشتری دارد، اما کمترین دستمزد را می‌گیرد. ارزش سرمایه هتل و آژانس در این مدت چند برابر شده است اما رهنما در قعر مانده است. پس چه زمان می‌خواهند حقوق به حق راهنما را بدهند».
بخشنامه دردی از راهنمایان گردشگری درمان نمی‌کند
اربابان گفت: «وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی باید کمیته بحران تشکیل دهد و تمام بودجه‌ها و اعتبارات حمایتی و کمکی اصناف را در راستای کارآفرینی و سرمایه‌گذاری گردشگری هزینه کند. اینکه بخشنامه می‌کنند راهنما با این بیکاری طولانی اجازه دارد، شغل دیگری داشته باشد که به معنای حمایت نیست. اگرچه این پیشنهاد خوبی است اما دردی از راهنمای گردشگری که بیشتر از یک سال بیکاری کشیده است، درمان نمی‌کند. ما هنوز امید داریم این وزارتخانه به عنوان متولی، فکر علاجی داشته باشد. متاسفانه ما هرچه پیشنهاد می‌دهیم یا با سکوت مسوولان وزارتخانه مواجه می‌شویم یا بهانه کمبود اعتبار و بودجه را می‌شنویم، این واکنش‌ها در این وضعیت بحرانی چه معنی می‌دهد!؟».
می‌دانم به این سخن‌ها توجهی نمی‌کنند
وی در ادامه گفت: «ما در تمام سال‌ها با بحران‌های گردشگری برخورد احساسی داشته‌ایم. انتظار داریم پس از این همه سال، دیگر با تکرار تصمیم‌های هیجانی و احساسی مواجه نشویم و کمیته را برای مدیریت بحران تشکیل دهند. هرچند می‌دانم با طرح تمام این دغدغه‌ها مسوولان وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به این سخنان توجهی نشان نمی‌دهند».
او ادامه داد: «آقایان مسوول حتما این سوال را از خود بپرسند: با گردشگری پس از کرونا چه‌کار می‌خواهند انجام دهند؟ آیا قرار نیست از زیرساخت‌هایی که سال‌ها برای آن انرژی و سرمایه صرف شده است، دوباره استفاده شود؟ راهنماهای گردشگری را که دیگر در میدان کار نیستند چگونه قرار است به صنعت برگردانند؟ با خروج نیروهای متخصص و از میان بردن زیرساخت‌ها چه آینده‌ای در انتظار گردشگری ایران است؟ با شرایطی که پیش آمده پیش‌بینی می‌کنم با برقراری دوباره سفرهای توریستی، بار دیگر شاهد حضور افراد تازه کاری باشیم که تجربه ندارند و با خطاهای احتمالی، ممکن است تصویر ایران را در نظر گردشگران خدشه‌دار کنند. اتفاقی که قبلا تجربه شده است».
اربابان افزود: «برای حفظ این سرمایه ارزشمند باید انگیزه ایجاد کرد نه اینکه آن‌ها را به فراموشی سپرد. در همه کشورها با حمایت‌های مالی هرچند اندک اما بلاعوض، سعی می‌کنند این نیروی متخصص را نگه‌دارند و به آن‌ها حداقلِ انگیزه را بدهند».
عضو جامعه راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی به حمایتی که دولت و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در قالب پرداخت وام در بحران کرونا از راهنمایان گردشگری داشته است، اشاره کرد و گفت: «وام جبران خسارت کرونا برای اصناف و افرادی می‌تواند جنبه حمایتی داشته باشد که درآمد کسب کنند و امکان بازپرداخت آن را داشته باشند. راهنمایی که یک سال است شغل و درآمد خود را از دست داده، این وام چگونه می‌تواند از آن حمایت کند. راهنماهایی را سراغ دارم که این وام را گرفته‌اند اما چون امکان بازپرداخت نداشته‌اند ضامن به جای آن‌ها اقساط وام را می‌پردازد».
این همه تشکل برای چیست؟ چه کمکی کرده اند؟
او درباره جایگاه تشکل‌های صنعت گردشگری در حمایت از راهنماها در بحران کرونا، به فراوانی تشکل‌های مربوطه، اشاره کرد و افزود: «وجود این تعداد تشکل صنفی مرتبط با راهنمایان گردشگری چه فایده و ضرورتی دارد، جز اینکه باعث چندصدایی شده و اجازه نمی‌دهد صدای جامعه بزرگ راهنمایان به‌درستی شنیده شود. آن‌ها تا کنون چه کمکی کرده‌اند؟ حتا در مورد دستمزد راهنمایان گردشگری هنوز نتوانسته‌اند اقدام راضی کننده‌ای انجام دهند. هنوز دلیل تشکیل این همه انجمن و جامعه را نمی‌دانم، اصولا با یک ارگان یا تشکل راحت‌تر می‌توان به نتیجه رسید».
اربابان گفت: «ارگانی که باید از راهنمای گردشگری پشتیبانی کند، وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی است. زمانی سازمان وقت گردشگری با پرداخت حق بیمه کارفرما این حمایت را از تنها تشکل راهنمایان گردشگری داشت، اما به نظر می‌رسد اصناف و تشکل‌ها نتوانستد جریان آن حمایت‌ها را دوباره برقرار و حفظ کنند. وزارت نمی‌تواند راهنما را به حال خود رها کند، اگر ما از وزارت گردشگری انتظار نداشته باشیم، از کجا باید چنین انتظاری داشته باشیم؟ معتقدم اگر سازمان یا وزارت میراث فرهنگی و گردشگری در این سال‌ها از تشکلی مثل جامعه راهنمایان درست حمایت می‌کرد، نه تنها بیشتر مشکلات امروز وجود نداشت که شاهد مدیریت قاطعانه و بهتر این تشکل از راهنماها در بحران موجود بودیم».
وزارت میراث فرهنگی سبب از میان رفتن جایگاه گردشگری شده است
وی افزود: «معتقدم وزارت میراث فرهنگی و گردشگری به دلیل بی‌توجهی باعث تخریب این صنف و از میان رفتن جایگاه آن شده است. به نظر می‌رسد با کمرنگ کردن این تشکل، قصد بر ایجاد تشکیلات دیگری است، به‌ویژه آنکه بخشنامه قبلی در وزارت میراث فرهنگی و گردشگری برای تشکیل جامعه یا انجمن حرف‌های راهنمایان گردشگری وجود دارد».
او به عنوان یکی از موسسان جامعه راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی گفت: «ما با ایده بیمه راهنمایان گردشگری، صندوق تامین سرمایه و تعاونی مسکن، این جامعه تخصصی را تشکیل دادیم. زمان معاونت گردشگری محمدشریف ملک‌زاده بود. ایجاد این تشکل صنفی از سال 1377 تا 1382 زمان برد، در حالی که با مشکلات و دست‌اندازی‌های بسیاری مواجه بودیم. اما آنقدر چوب لای چرخ این تشکیلات گذاشتند که از هیات مدیره جامعه کناره‌گیری کردم. حالا پس از گذشت این همه سال، همچنان شاهد مدیریت ناکارآمد در تشکل‌های صنفی و نبود حمایت های اصولی از سوی بخش دولتی هستیم».
وی ادامه داد: «متاسفانه امکاناتی که زمانی جامعه راهنمایان گردشگری فراهم کرده بودیم امروز مغفول مانده است. نزدیک به دو دهه است که سازمان تامین اجتماعی به این تشکلات کد بیمه داده است و راهنمایانی که از طرف این جامعه به تامین اجتماعی معرفی شوند، بیمه می‌شوند. تلاش زیادی شد تا این امکان فراهم شود اما امروز شاهدم خیلی از راهنمایان از آن اطلاع ندارند».
بنابر واپسین آمار وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نزدیک به 12800 تَن کارت راهنمای گردشگری دارند. معاون گردشگری گفته است از میان این جمعیت نزدیک به چهار هزار نفر هر سال کارت راهنمای گردشگری را تمدید می‌کنند و شاغل در این حوزه شناخته می‌شوند. راهنمایان گردشگری از آبان ماه سال گذشته با آغاز تنش‌های سیاسی و توقف سفر گردشگران خارجی به ایران و پس از آن همه‌گیری ویروس کرونا و محدود شدن سفرهای خارجی و داخلی، بیکار شده‌اند.
