امروز فرخ و پیروز روز دین ایزد و فروردینماه سال 3759 زرتشتی، سهشنبه 24 فروردینماه 1400 خورشیدی، 13 آوریل 2021 میلادی
نخستین قانون كيفر عمومی و آیين دادرسی کیفری ايران كه بيش از پنج دهه پاس داشته شد، از ۲۴ فروردين ۱۳۰۵ خورشیدی، ۱۳ آوريل ۱۹۲۶ میلادی، به اجرا درآمد.
این قانون ترجمه قانون آیين دادرسی سال ۱۸۰۴ فرانسه بود كه هنوز هم در کشورهای فرانسوی زبان مانند بلژيک اجرا میشود. قانون دادرسی كيفری فرانسه نيز در آوريل ۱۸۰۴ به امضای ناپلئون بناپارت، رهبر وقت آن كشور رسيده بود و از ۱۳ آوريل اجرا میشد و ایران پس از ۱۲۲ سال آن را برداشت کرد. برپایهی اين روش، برخلاف روش انگليسی كه دادگاههای كيفری بايد با حضور هيات منصفه تشكيل جلسه دهند و تشخيص مجرم و يا بیگناه بودن او با اين هيات مركب از مردم معمولی است، گرفتن هرگونه تصميم به قاضی سپرده شده است و احكام دادگاههای بدوی، استيناف و پژوهشپذير هستند. در نظام فرانسوی، بازپرس و دادیار با توجه به اسناد بهدست آمده، قرار مجرمیت و کیفرخواست صادر میکنند و معاملهای با متهم انجام نمیگیرد تا در برابر قول به تخفیف مجازات اعتراف کند و گاهی اعتراف خلاف حقیقت و به این عمل که در نظام دادرسی انگلوساکسون و ازجمله در آمریکا مرسوم و سالها مورد انتقاد است «Plea Bargain پلی بارگین» میگویند.
«قانون مجازات» در ایران نخستین بار در زمان ناصرالدینشاه (سال ۱۲۵۰) نوشته شد و پیش از اینکه مجلس در ایران به وجود بیاید، فردی به نام «کنت مونت» از فرانسه آمد و کتابچهای طراحی کرد که در آن خطوط قرمز زندگی در جامعه شهری ایران را تعیین و با امضای حکومتی به یک دستورالعملی برای اداره جامعه تبدیل شده بود. اسم این قانون «کتابچه قانونی کنت» بود. قبل از آغاز قانونگذاری در ایران ما کتابچه قانون داشتیم، کتابچه قانونگذاری کنت، نخستین «قانون عرفیه ایران» است؛ یعنی در مسیر عرفی شدن اولین بار ناصرالدینشاه گام برداشت. پیش از مشروطه، هم کتابچه قوانینی از ترجمه قوانین اروپایی وجود داشت و هم قوانین مجازاتهایی بود که زندگی نیمهشهری و روستایی جامعه ایران را در برمیگرفت. این امر ادامه داشت و پس از تصویب مشروطه و آغاز به کار پارلمان ایران و شورای ملی، قوانین آن نوشته شد که قوانین خاصی بود؛ بنابراین ما قانون جامعی نداشتیم تا ۱۳۰۴ که قانونی به نام «قانون کیفر همگانی» یا همان قانون مجازات عمومی نوشته شد و سپس اسامی در این قانون تغییر کرد. این قانون پیش از آیین دادرسی کیفری در ۱۲۹۱ در زمان قاجار نوشته شده بود و اینها پایههای حقوق کیفری نوین ایران شدند. قانون کیفر همگانی هم از قانون ناپلئون در ۱۸۱۰ گرفته شده بود و ترجمهای از ابواب آن بود و در موارد شرعی به طور کلی حدود و قصاص را به موازین شرعی سپرده بود و گفته میشود تنها دورهای که حدود و قصاص دقیق اجرا میشد، این دوره بود.
«دین» واژهای پارسی و به چم (:معنی) وجدان، بینش و نگرش درونی است که از سوی اهورامزدا در نهاد هر انسان جای داده شده تا در زندگی با نیروی آن بتواند راه درست و راست را یافته و در آن گام بردارد.
همه مردمی باید آیین تو
همه رادی و راستی دین تو
دین، نام روز بیستوچهارم از هر ماه در گاهشمار زرتشتی است و نگهبانی روز بیستوچهارم ماه به ایزد دین سپرده شده است. دین نام ایزدی از ایزدان آیین زرتشتی، نگهبان خامه هست. در این روز فرزند به درس و آموزگار سپرند. …
ابوریحان بیرونی در پهرست نامهای روزهای ایرانی نام این روز را «دین» و در سغدی هم «دین» و در خوارزمی نیز «دین» یاد کرده است. دین که از واژهی دئنا گرفته شده به چم سروش که همان وجدان آمده است.
نگرشی درونی که از سوی اهورامزدا در نهاد هر آدمی مىباشد، تا در زندگی با نیروی آن بتواند راه راست و درست را یافته و در آن گام بردارد.
در سانسکریت و گاتها و دیگر بخشهای اوستا بارها واژهِ «دئنا» آمده که هشت بار مىشود. دین در گاتها به چمهای گوناگون کیش، و آیین و سروش و … معنا شده است.
فردوسی پیرامون این ایزد میسراید:
«همه مردمی باید آیین تو /
همه رادی و راستی دین تو»
مسعود سعد پیرامون آن میسراید:
«دینروز ای روی تو آکفت دین
می خور و شادی کن و خرم نشین».
یاد روز 24 فروردینماه:
- تاجگذاری احمدشاه، (1302 خورشیدی)
- آغاز نخستین واکسیناسیون عمومی جهان جهت پیشگیری از بیماری فلج (1955میلادی)
- سفر “یوری گاگارین” فضانورد روسی به عنوان نخستین انسان به فضا (1961میلادی)
