امروز پیروز و فرخ روز زامیاد ایزد، 28 اردیبهشتماه سال 3759 زرتشتی، دوشنبه 27 اردیبهشتماه 1400 خورشیدی، 17 می 2021 میلادی
چنین روزی، در ۲۷ اردیبهشتماه ۱۳۱۷ (هفدهم می ۱۹۳۸) تونل كندوان به درازای 1883,80 متر با سپری شدن سه سال عمليات ساختمانی گشایش یافت. کار ساخت این تونل با سازوکار و ابزار آن سالها، تنها سه سال به درازا کشید.
ساخت تونل کندوان در سال ۱۳۱۴ خورشیدی آغاز شد و پس از گذشت سه سال به بهرهبرداری رسید. ساختن این تونل به درازای 1883 متر در ارتفاع 3030 متری كوههای البرز 3 سال به درازا كشیده بود. در آن زمان ابزار ساخت تونل در حد بیل و کلنگ بود و سردی هوا در زمستان و ریزش برف، کارکردن در منطقه را به 6 ـ 7 ماه در سال محدود کرده بود. 83 سال از آن زمان میگذرد؛ این تونل پُر آمدوشد، فاصلهی رفتوآمد تهران با ساحل دریای مازندران را كوتاه كرده است. پیش از ساخت این تونل، راه میان کرج و چالوس پنجماه از سال رفتوآمد در آن نشدنی بود. تونل کندوان در ۲۷ اردیبهشتماه ۱۳۱۷ خورشیدی از سوی رضا شاه و در دوران وزارت مجید آهی وزیر راه وقت گشایش یافت. در زمان ساختن تونل کندوان، درآمد ایران از نفت ناچیز بود و پیش از سال 1310 خورشیدی، ایران با انبوه مشکلات داخلی روبهرو بود که بیشتر آن را میتوان برآمده از دستاندازی دولت لندن و شوراندن سران ایلها، خانها و سرکردگانِ باقی مانده از روزگار قاجاریه به گردنکشی برشمرد.
تونل کندوان همان زمان بهشوند همکاری کارگرانی که از اهالی روستای کندوان که در شهرستان اسکو آذربایجان شرقی ساکن بودند تونل کندوان نام گرفت. برپایهی شنیدههای غیرمستند با توجه به اینکه محل ساخت تونل بسیار سختگذر بوده و در بلندای بالایی از کوهستان وجود داشت و آن زمان تجهیزات امروزی برای کندن صخره موجود نبود و باید تونل با تجهیزات نخستین کنده میشد. به علت زبردستی اهالی روستایی در شهرستان اسکو به نام کندوان در کندن سنگ و کوه از کارگرانی از ان روستا برای کندن تونل بهره گرفته شدهاست و سرانجام به پاس سختکوشی مردم آن روستا این تونل کندوان نام گرفت.
باوجود گذشت دهها سال از زمان ساختن این تونل، تغییر چشمگیری در وضعیت فیزیکی آن داده نشده و برای حل مساله ترافیک، برخی روزها گذر از آن یکسویه میشود. عملیات به پهنا افزودن که از سال ۱۳۷۴ بر روی تونل آغاز شد، با وجود امکانات و ماشینآلات نوین امروز بیش از هفت سال به درازا انجامید؛ و هزینهای هفت برابر رقم پیشبینی شده و دستمایه طنزپردازان سیاسی نیز شد. سالهاست که یک راه سوم میان تهران و سواحل دریای مازندران در دست ساختمان است ولی تا تکامل آن راه درازی درپیش است. در ساخت این راه از خارجی نیز استفاده شده است. در اردیبهشت 1392 گزارش شده بود که برای ساختن یک بخش به نسبت کوتاه این راه به میلیاردها تومان پول نیاز است.
روز «زامیاد» بیستوهشتمین روز ماه در گاهشمار زرتشتی به این ایزد منسوب است. زامیاد (زم ، زمین + یزد) یا زامیاد نام فرشتهی زمین است که با صفت نیک کنش، از او یاد شده است. زامیاد به چم زمین است. ایزد زامیاد از ایزدان همکار امرداد است. زمین سرچشمهی همه دادهها برای زندگی بهتر آفریدههایی است که روی آن زندگی میکنند. ایزد زامیاد (زمین) با ایزد آسمان یکجا یا جداگانه مقدس شمرده شدهاند. زمین نماد مادر است برای انسان و دیگر موجودات زندهی روی آن، بنابراین ستودنی و سپندینه بوده و در آموزشهای دین زرتشتی به نگهداری پاک و نیکو از آن بسیار سفارش شده است. گویند در این روز درخت نشاندن و تخم کاشتن و آبادانی کردن بسیار خوب است.
در ستایش زامیاد
نیایش و ستایش اهورمزدای یگانه
از همهی ،
نیکوکاران به داده های هرمز هست ،
نگهدارنده و پروراننده ی
آفریدهی زمین نیکو
را همی مىستاییم ….
سرودهی مسعود سعد سلمان، بر پایهی کتاب بندهش
چون روز زامیاد نیاری ز می تو یاد / زیرا که خوشتر آید می روز زامیاد
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)
دارو مخور
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سرودهی استاد ملکالشعرای بهار:
گرت خوردن دارو افتد به سر
به (زامیاد) روز، هیچ دارو مخور
یک پاسخ
سلام سپاس از مطلب ارزنده تان. افسوس از این همه تنبلی و بخور بخوری که امروز در منابع این مملکت رخ داده