زرتشتیان بازرگان پیشه‌ای که با پارسیان هند در مراوده‌ی بازرگانی گسترده‌ای بودند، نقش بسزایی را در کارهای اقتصادی کشور برعهده داشتند. گسترش اقتصاد جهانی، رونق دوچندان بازرگانی ایران را به ارمغان آورد. به‌ویژه آنکه زرتشتیان به درستکاری و نیک‌کرداری شناخته می‌شدند و مورد اعتماد مردم و حکومت آن زمان بودند. به‌گونه‌ای که تجارتخانه‌های زرتشتیان در دوره‌ی قاجار از مهمترین بنگاه‌های اقتصادی ایران به شمار می‌آمدند. بنیادگذاری تجارتخانه‌های پرآوازه‌ای چون جمشیدیان، جهانیان و یگانگی بیانگر توان اقتصادی زرتشتیان در این دوره از تاریخ است.
از این میان می‌توان از شادروان اردشیر جهانیان نام برد. بزرگمردی که در درازنای زندگی ارزنده و پربار خود بنیادگذار کارهای ارزشمند و نیک، چه برای زرتشتیان چه برای همه‌ی ایرانیان و حتا می‌توان گفت بازرگانی با نام جهانی بوده است. اردشیر جهانیان از نیک‌نامان و نیک‌اندیشان زرتشتی، در خانواده‌ای بازرگان‌پیشه پرورش یافت. پدرش گودرز جهانیان از بزرگان یزد، مدیر تجارتخانه‌ی جهانیان و مادرش لعل فیروز نام داشت.
بخش بزرگی از تاریخ در دل زندگی‌نامه‌ی افراد بزرگ و سرشناس پنهان است. اردشیر جهانیان اندیشه‌ی بازرگا ن شدن را از پدر به ارث برده بود. پدر وی از بازرگانان سرشناس و یکی از بنیادگذاران تجار تخانه‌ی جهانیان بود. تجارتخانه‌ی جهانیان را سال ۱۲۷۴ خورشیدی، خسرو شاه‌جهان به همراهی برادرانش، پرویز، گودرز، بهرام و رستم، از ملاکان بزرگ زرتشتی در یزد بنیاد نهاد و کمابیش در سراسر ایران و گسترده‌تر از آن، در بیرون از مرزهای ایران فعالیت آنها فراگیر شد. برادران جهانیان به‌خوبی از عهده‌ی کار بازرگانی برآمدند و سررشته‌ی تجارت پنبه در ایران را به‌دست گرفتند؛ به‌گونه‌ای که بسته‌بندی در عدل‌های همسان را به بازارهای جهانی می‌فرستادند. با گسترش فعالیت بازرگانی، برادران جهانیان به صرافی و بانکداری رو آوردند. تجارتخانه‌ی جهانیان همزمان با سال‌های پادشاهی مظفرالدین‌شاه و پایان دوره‌ی قاجار در شهرهای یزد، اصفهان، شیراز، کرمان، بندرعباس، رفسنجان و نمایندگی‌های آن در لندن و بمبئی، فعالیت‌های گسترده‌ای داشت. …
آنچه در بالا آمده است بخشی از نوشته گوهر برومندی با عنوان «اردشیر جهانیان، بازرگانی با آوازه‌ی جهانی» در تازه‌ترین شماره‌ی امرداد چاپ شده است. متن کامل این گزارش را در رویه‌ی هفت (زرتشتیان) شماره‌ی 439 هفته‌نامه‌ی امرداد بخوانید.
«امرداد» شماره‌ی 439 از دوشنبه 20 اردیبهشت‌ماه 1400 خورشیدی، در روزنامه‌فروشی‌ها و نمایندگی‌های امرداد در دسترس خوانندگان است.
خوانندگان می‌توانند برای دسترسی به هفته‌نامه‌ی امرداد افزون‌بر نمایندگی‌ها و روزنامه‌فروشی‌ها از راه‌های زیر نیز بهره ببرند.
