امروز پیروز و فرخ اردیبهشت امشاسپند، سوم تیرماه سال 3759 زرتشتی، دوشنبه 31 خوردادماه 1400 خورشیدی، 21 ژوئن 2021 میلادی
۳۱ خوردادماه، هشتمین سالروز درگذشت فرهیخته زرتشتی، دکتر مینا ایزدیار، بنیادگذار انجمن تالاسمی ایران است.
مينا ايزديار، رييس پیشین انجمن تالاسمی ايران، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و رییس پیشین بخش خون و سرطان مرکز طبی اطفال، ۳۱ خورداد سال ۹۲، پس از یک سال‌ونيم مبارزه با بيماری سرطان، در شهر مدیسون ایالت ویسکانسین آمریکا جهان هستی را بدرود گفت. پس از مرگش در واپسین روز بهار سال ۱۳۹۲، همكارانش گفتند «دانشگاه تهران فرد بزرگی را از دست داد». دکتر ایزدیار، رییس گروه موسسان انجمن تالاسمی ایران و ریاست هیات‌مدیره انجمن تالاسمی ایران بود و با خرد و آگاهی نقش بسیار بارزی در راه‌اندازی این نهاد حمایتی داشت. او از سال ۱۳۶۲ تلاش برای تشکیل انجمن تالاسمی ایران را آغاز کرد و در سال ۱۳۶۸ این انجمن را بنیاد گذاشت و به‌‌گونه‌ی رسمی به‌ثبت رساند. پس از گذشت 32 سال از بنیاد این نهاد حمایتی، ایران تنها کشور در حال توسعه‌ای است که همه‌ی مبتلایان تالاسمی در آن شناسایی و زیر پوشش انجمن تالاسمی قرار گرفته‌اند. ایران به‌عنوان نخستین کشور در حال توسعه، الگوی پیشگیری از تالاسمی را برای دیگر کشورها پدید آورده است که همه این دستاوردها، از کوشش‌های دکتر ایزدیار و همکاران اوست.
سال 99، سازمان انتقال خون ایران نهم مهرماه، زادروز زنده یاد مینا ایزدیار را در سالنمای سازمانی خود، روز میزبانی از اهداکنندگان خون پیروان ادیان الهی (اقلیت‌های دینی) نام نهاد. در نخستین جشنواره طب انتقال خون، جایزه‌ای به پاس خدمات ارزنده‌ی دکتر مینا ایزدیار در زمینه‌ی انتقال خونِ بیماران تالاسمی، به نام این بانوی دانشمند زرتشتی نامگذاری شده است.
جشنواره علمی زنده یاد دکتر مینا ایزدیار هر ساله روز نهم مهرماه و هم زمان با زادروز آن روانشاد برگزار می‌شود. آرمان این جشنواره در راستای ایجاد انگیزه در میان تلاشگران همکیش درفراگیری علم، شناخت و تشویق نخبگان علمی و فن‌آوری است.
دکتر مینا ایزدیار در ۶۴ سالگی درگذشت. خاطره این پزشک گران‌مایه هرگز از یادها نخواهد رفت و تا زمانی که حتا یک بیمار تالاسمی در ایران به‌درمان نیاز دارد، نام او و تلاش‌های والایش در یادها ماندگار خواهد ماند.
امشاسپند اردیبهشت، پاسدار و نگهبان آتش و یا عناصری که در عین حال بازگو کننده‌ی طبیعت آتش هستند، می‌باشد. او ضامنِ پایداری نظم جهان است، چه نظم اخلاقی و چه نظم فیزیکی (نظم مادی).
اشه نیک، اشه نیک‌ترین است، مطابق آرزوست
اردیبهشت یا «اشا‌وهیشتا»، نام سومین روز ماه و دومین ماه سال در سالنمای زرتشتی است. اردیبهشت به چم «بهترین پاکی و راستی» و یکی از امشاسپندان دین زرتشتی است که در جهان مینوی نماد پاکی، اشویی و نشان اشا (قانون دگرگون‌ناپذیر جهان) است.
اردیبهشت یا ارته وهیشته یا اشه وهیشته در اسطوره‌های زرتشتی و ایرانی دومین امشاسپند است. او زیباترین نماد از نظام جهانی قانون ایزدی و نظم اخلاقی در هردو جهان است. این امشاسپند نه تنها را نظم در جهان برقرار می‌سازد، بلکه نگاهبان نظم دنیای مینوی و دوزخ نیز هست. نماینده جهانی او آتش است.
امشاسپند اردیبهشت، از نظر اهمیت و احترام٬ دومین امشاسپند پس از امشاسپند بهمن است. این موجود در اصل همان آرتا یا ریتای هندی است، که در زمان‌های بعد آشاواهیشست نام گرفت که به معنای آشای برتر یا بهترین اشه یا برترین ارته (راستی) است.
واژه اشه در اوستا و به ویژه در گاهان بسیار بکار رفته است. «اشا» یا هنجار هستی در زندگی انسان‌ها به گونه‌ی توانمندی در نظم دادن به زندگی، خانواده، هازمان(:جامعه)، زیست‌بوم، طبیعت و … نمودار می‌شود. از همین‌رو بر انسان شایسته است تا پیوسته این توانایی را در خود پرورش داده تا بتواند با «اشا» هماهنگ شود و راستی را در خود بپروراند.
«اشا»هنجاری که نظام جهان هستی را درست نموده و آنرا به‌سوی روشنایی سوق می‌دهد. این فروزه در نسک گات‌ها که سروده‌ها و سخنان اشوزرتشت است ۱۶۲ بار آمده است. اشا محور آموزه‌های جهان شمولی اشوزرتشت است و همه‌ی آموزه‌های تربیتی و اخلاقی اشوزرتشت پیرامون آن دور می‌ز‌‌‌ند. این واژه یکی از پر معنی‌ترین و مهم‌ترین واژگان قاموس مزدیسناست. به پیرو اشا، اشون Ashavan گفته می‌شود یعنی کسی که در اندیشه، گفتار و کردار، راست است. اشا خانواده با واژه “اشو” است و بالاترین درجه از دیدگاه عرفان زرتشتی به‌شمار می‌رود. اشو همان واژه‌ای که ما برای زرتشت سپنتمان بکار می‌بریم و می‌گوییم اشوزرتشت. در آیین مزدیسنا و فرهنگ زرتشتی راستگو بودن با متدین بودن برابر است.
اردیبهشت در اوستا «اَش وَهیشتَ» آمده. در خرده اوستا اردیبهشت زیباترین امشاسپند است. اردیبهشت به چم «بهترین پاکی و راستی» و یکی از امشاسپندان دین زرتشتی ست که در جهان مینوی نماد پاکی، اشویی و نشان اشا (قانون دگرگون‌ناپذیر جهان) است. در جهان مادی اردیبهشت نگهبان آتش است. ایزدان آذر و سروش و بهرام از یاران این امشاسپند است. چه نیکوست در این روز به آتشکده رفتن و چه شادی افزاست در این روز به باغ و بوستان رفتن.
مسعود سعد سلمان گوید: «اردیبهشت روز است ای ماه دلستان / امروز چون بهشت برین است بوستان».
اشو زرتشت در گاهان تنها راه رسیدن به بارگاه خدایی را راه اَشَهَ می‌داند. در یسن ۴۴ بند ۱۱ می‌گوید: «تا توش و توان دارم می‌کوشم مردم را به سوی اشه رهنمون باشم.» یکی از سپندترین دعاهای زرتشتی دعای “اشم وهو” است که در آن اشه و راستی ستایش می‌شود که یک ذکر ۱۲ واژه‌ای است که سه بار در آن نام اشه برده شده است. دعایی که برای تمرکز ذهن بر روی اشه استوار است از این قرار است: اشه نیک، اشه نیک‌ترین است. مطابق آرزوست، مطابق آرزو خواهد بود، اشه از آن اشه وهیشته است.
در آموزه‌های آیین اشو زرتشت پاکی برون نیز به اندازه‌ی پاکی درون اهمیت دارد. پاکی برون به معنای پاک نگه داشتن تن و محیط زندگی از همه‌ی ناپاکی‌ها است و به همین شوند، سدره و کشتی، لباس آیینی و نشانه‌ی زرتشتیان، به رنگ سپید است تا هرگونه ناپاکی را نمایان کند.
گل نماد اردیبهشت امشاسپند «مرزنگوش» است.
