امروز پیروز و فرخ روز فروردین ایزد، 19 تیرماه سال 3759 زرتشتی، چهارشنبه 16 تیرماه 1400 خورشیدی، هفتم جولای 2021 میلادی
چنین روزی سال 1190 خورشیدی هفتم جولای سال 1811 دولت وقت ايران در روزگار فتحعلی شاه قاجار ، دو ايرانی را بهعنوان دانشجو روانه انگلستان كرد.
عباسمیرزا ولیعهد محبوب فتحعلیشاه سرنوشت غمانگیزی داشت. این شاهزاده قاجار در مدت 46 سال زندگی خود اقدامات فراوانی برای دگرگونسازی وضعیت نابسامان ایران انجام داد. یکی از مفیدترین کارهای وليعهد که البته میتوان گفت ناشناخته باقی مانده فرستادن نخستین دانشجویان ایرانی برای تحصیل به اروپا بود. با آغاز دورهی اول جنگهای ایران و روسیه عباسمیرزا و وزیر خردمندش میرزا بزرگ قائم مقام (پدر قائم مقام فراهانی) متوجه پسماندگی شدید علمی ایران از دنیای نوین آن روز شدند. از اینرو عباس میرزا در همان سال های پر آشوب جنگ و در آغاز کوشید از راه ژنرال گاردان و دولت فرانسه دانشجویانی را برای تحصیل به ارويا بفرستد اما با برهم خوردن همبستگی ایران و فرانسه این کار به انجام نرسید و سرانجام در سال 1190 خورشیدی برابر با 1811 میلادی دو نفر به نامهای محمد کاظم فرزند نقاشباشی دستگاه نایبالسلطنه و حاجیبابا افشار فرزند یکی از سرداران درگذشته عباسمیرزا بودند که به همراه وزیرمختار انگلستان برای تحصیل در دو رشته نقاشی و پزشکی به لندن فرستاده شدند. چهار سال پس از آن و در سال 1194 خورشیدی برابر با 1815 میلادی عباسمیرزای پنج تن را به همراه کلنل دارسی به انگلستان فرستاد. این افراد به نامهای زیر بودند:
میرزا صالح کازرونی شیراز برای یادگیری زبانهای خارجی (فرانسوی، انگلیسی و لاتین)
میرزا سید جعفر برای طب (پزشکی)
میرزا رضا برای مهندسی توپخانه
استاد محمد علی چخماقساز برای قفل و کلید سازی
دوره تحصیلی تمام این افراد تا سال 1199 خورشیدی برابر با 1820 میلادی به پایان رسید و همگی به ایران بازگشتند و آموزش دانشجویان جدید را آغاز کردند. پس از عباس میرزا، امیرکبیر با بنیادگذاری مدرسه دارالفنون خدمت بزرگی به دانشآموزان کرد و آنها دیگر مجبور به گذراندن دورههای ابتدایی تحصیل در خارج نبودند. آنها میتوانستند تحصیلاتشان را تا حد متوسطه در ایران انجام دهند و پس از آن برای ادامه تحصیل به خارج بروند.
روز «فروردین» که به زبان پهلوی «فرورتن» است، از زبان پارسی باستان «افرورتینام» گرفته شده و به چم فروردهای پاکان و فروهرهای پارسایان است. فروردین همان فروهر است. فروهر ذرهای نور اهورایی است كه در بدن هركس نهاده شده تا روان را به راه راست راهنمایی كند. فروهر هیچگاه آلودگی به خود نمیپذیرد و پس از مرگ بدن، فروهر راه بالا را میپیماید و به سرچشمه خود میپیوندد.
نوزدهمین روز از ماه در گاهشمار زرتشتی فروردین نام دارد. بر گرفته از فره وهر fravahr به چم (:معنی) پیش برنده و پیش کشنده است.
در ایران باستان باور داشتند که ذرهای از این نور اهورایی در هر آفریدهای به صورت امانت گذاشته شده است، این ذره در آغاز پاک و بدون آلودگی بوده و همیشه هم پاک خواهد ماند و هرگز هیچ آلودگی و ناپاکی را به خود نخواهد گرفت.
پیشینیان بر این باور بودند که فروهر در حقیقت روان درگذشتگان بوده و باور داشتند که روانهای مردگان در نخستین روزهای بهار نزد اقوام خود به زمین باز میگردند.
فروهر که ذرهای از هستی بیکران پروردگار بوده، و برای راهنماییِ روان، به تن در آمده، پس از مرگ به همان پاکی و خلوص به اصل خود میپیوندد و به لوثِ گناه آلوده نمیگردد. به باور زرتشتیان در نهادِ هریک از مرتوگان (:مردمان)، چه زن و چه مرد ، چه غنی و چه فقیر، ذرهای از انوارِ خورشیدی اهورایی وجود دارد که ،« فرَه وَهَر» نامیده شده و سبب عمدهی رسایی و کمالِ مادی و مینوی ماست. این «فرَه وَهَر» از مبدا اصلی خود که اهورامزدا باشد جداشده و برای مدت محدودِ زندگی در تنِ ما منزل گزیده است. این نیرویِ ایزدی ما را به درجاتِ عالیه ارتقا داده و از حالت حیوانی و انسانی به عالمِ فرشتگان میرساند. در پایان ، پس از طی مراحل مینوی ما را به عالم حقیقت، و وحدت میرساند و از دیدار و پیوند با اهورامزدا برخوردار میسازد.
روز «فروردین» که به زبان پهلوی «فرورتن» است، از زبان پارسی باستان «افرورتی» نام گرفته شده و به چم فروردهای پاکان و فروهرهای پارسایان است. گر چه فروردین از ریشه پَروردین بوده که به فروردین تغییر یافته مانند پارس و فارس، پیروز و فیروز و پروردین به چم ماه پرورش گلها و گیاهان و درختان، نیز نام گرفته است چون در این ماه دوباره پرورش مییابند.
فروردین همان فروهر است. فروهر ذرهای از نور اهورایی است كه در بدن هركس نهاده شده تا روان را به راه راست راهنمایی كند.
فروهر هیچگاه آلودگی به خود نمیپذیرد و پس از مرگ بدن، فروهر راه بالا را میپیماید و به سرچشمه خود میپیوندد.
زرتشتیان در این روز جامه (:لباس) نو میپوشند و از درگذشتگان خود یاد میکنند.
گل تاج خروس نماد این روز در دین زرتشتی است.
