امروز پیروز و فرخ روز باد ایزد و اَمُردادماه، 22 اَمُردادماه سال 3759 زرتشتی، دوشنبه 18 اَمُردادماه 1400 خورشیدی، اَمُرداد نماد جاودانگی و بی‌مرگی، 9 آگوست 2021 میلادی
18 اَمُردادماه 2501 سال پیش، نهم آگوست سال 480 پیش ازمیلاد یگان‌های كوهستانی ارتش ایران – تنها ابر قدرت وقت جهان – در جریان لشكركشی خشایارشا به یونان و اروپای جنوبی، پس از یک رشته جنگ شدید در بلندی‌های مشرف بر تنگه‌ی ترموپیل نظامیان اسپارت را از میان برداشت و راه را برای گذر یگان‌های پیاده و سوار فرمانروای ایران باز كردند تا به سوی آتن به پیشروی خود ادامه دهند.
نبرد ترموپیل در (۴۸۰ پیش از میلاد) نام نخستین جنگ از دومین دوره‌ی جنگ‌های ایران و یونان در زمان خشایارشا است که میان ارتش شهرهای متحد شده‌ی یونان به فرماندهی لئونیداس، پادشاه اسپارت و فرمانروایی هخامنشی به فرماندهی خشایارشا در مدت دومین لشگرکشی خشایارشا به یونان در گذرگاه ساحلی و باریک ترموپیل رخ داد. دراین نبرد، لشکر هخامنشیان پاسخی به پیروزی آتنی‌ها در نبرد ماراتون، در مدت لشکرکشی نخست هخامنشیان به یونان، در سال ۴۹۰ پیش از میلاد داد. خشایارشا ارتش زمینی و دریایی گسترده‌ای برای به دست آوردن همه‌ی یونان فراهم آورد، لئونیداس پادشاه اسپارت نیز با سیصد تن از سپاهیان خود و چهار یا پنج هزار تن یونانی با ارتش خشایارشا روبه‌رو و خود نیز کشته شد.
تنگه‌ی ترموپیل امروز به لیس کُش تُمُس یا بوکادی لوپو نامیده می‌شود. ترموپیل تنگه‌ای‌ست در تسالی بین کوه آنوپه و خلیج مالیاک. نام ترموپیل به معنای بنادر گرم است و دلیل نامگذاری این تنگه، وجود چشمه‌های آب گرم در این مکان یاد شده است.
«باد»، نام بیستودومین روز ماه در گاهشمار زرتشتی است. باد، به چم هوا است. در فرهنگ زرتشتی هوا از چهار آخشیج ستودنی و سپندینه مانند آب و آتش و خاک است. در فرهنگ ایران پاک نگهداشتن چهار آخشیج خویشکاری هر انسان است.
در اوستا ایزد وَیو (باد) همراه و همکار ایزدان آب و آتش و خاک است. ایزد وَیو (ایزد «باد» یا «هوا») همواره با ایزد رام آمده است. در اوستای سی‌روزه آمده: «…یاری باد به همه رزم و کارزار برساد. هر که را باد پشتیبان است پیروزی همیشه با اوست.
ایزد وَیو یا ایزد باد همواره با ایزد رام آمده است. نماد این روز در دین زرتشتی گل « بادرنگ بویه» است.” وای یا وایو ”باد” چهره‌ای دوگانه دارد، خوب وبد زیرا باد از هر دو جهان نیک وبد می‌گذرد. او نیکوکار است ودر عین‌حال می‌تواند با نیروی ویرانگر خود همه‌چیز و همه کس را نابود سازد.
در ادبیات پهلوی دارای دو نیمه‌ی بد و خوب است که در اوستا نیمه‌ی نیک او که دشمن دیوان است ستوده شده. ایزد وایو در یشت پانزدهم اوستا به عنوان ایزدی مهم مورد ستایش قرار گرفته و این ستایش تا دوران اشکانی و ساسانی ادامه داشته‌است. در فرهنگ ایران قدیم ایزد یا الههٔ باد است.
این خداوندگار نه تنها برای تمام موجودات زنده روح حیات بوده بلکه روح دنیا و گیتی نیز محسوب می شده است. وایو همچنین هوایی است که در آن تمام موجودات زنده در هنگام مرگ نابود می شوند.
ایزد باد در اوستا چنین گزارش شده: جوینده، نیک‌كردار، چیره‌شونده، پس‌رونده، پیش‌رونده، پاینده‌فر، سخت‌ترین، قوی‌ترین، شكست‌دهنده، موج‌ریزنده، زبانه‌كشنده و ….
سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش
چون باد‌روز، روز نشاط آمد ای نگار
شادی فزای هین و بده باده و بیار
باده است شادی دل پیوسته باده خور
بی‌باده هر چه بینی باد هوا شمار
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)
در بخش (نیایش خواندن سرود و ادعیه) از بر کن و به کار نو مَپیوند
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ی استاد ملک‌الشعرای بهار:
وگر با شدت کار، با داوران / در این روز رو، تا شوی کامران
سزد روز (باد) ار درنگی شوی / نپیوندی امروز کار از نوی
