علی باغبانباشی را پدر دو استقامت ایران می‌خوانند. مردی که در درازای زندگی پربار خود افتخارهای بزرگی در زمینه دو میدانی برای کشورش به‌دست آورد. او مشعل‌دار بازی‌های آسیایی 1974 تهران و نخستین مدال‌آور دو میدانی ایران بود. استورهی دوهای استقامت ایران سرانجام ششم آبان‌ماه 1400 خورشیدی، در نود و هفت سالگی رخ در نقاب خاک کشید و جهان و جهانیان را بدرود گفت.
زنده‌یاد باغبانباشی ۱۵ شهریورماه ۱۳۰۳ خورشیدی، در طرقبه‌ی مشهد زاده شد.
او که در آغوش کوه‌های سربلند بینالود پای به هستی گذاشته بود، در زمان ورزش حرفه‌ای خود سربلندانه مدال‌های پرشمار آسیایی و کشوری در رشته‌های دوی ۳۰۰۰ متر بامانع، دوی ۵۰۰۰ متر و دوی ماراتن را به‌دست آورد.
از تنبیه انضباطی در سربازخانه تا قهرمانی و رکورد داری
علی باغبانباشی درباره‌ی ورود به رشته دوومیدانی گفته است: «یک تنبیه انضباطی در سربازخانه مرا به ورزش دو و میدانی کشاند. در سال ۱۳۲۴ در هنگ ۲۱ مشهد سرباز بودم. روزی بدون مرخصی از سربازخانه خارج شدم.
ستوان میبدیان فرمانده گروهان ما تصمیم گرفت مرا تنبیه کند. پشت سربازخانه محوطه بزرگی بود که یک دور آن دو کیلومتر می‌شد. به سرگروهبان حسن زاده دستور داد زیر نظر او با دو سرباز خاطی دیگر دو دور در محوطه مزبور بدویم.
ما سه تن با لباس و کفش سربازی شروع کردیم به دویدن، آن دو تن هنوز هزار متر ندویده بودند که مجبور شدند از محوطه خارج شوند. من دو را ادامه دادم و بعد بلافاصله خود را به فرمانده گروهان معرفی کردم.
فرمانده دید که نه خسته هستم و نه عرق کرده ام، فکر کرد دروغ می‌گویم؛ با حالت عصبانی فریاد زد: از زیر دست من سربازان زیادی رد شده‌اند. باید دستوری که دادم اجرا کنی و من این‌بار در حضور فرمانده دویدم.
فرمانده‌ی گروهان که ورزش‌دوست بود، متوجه شد با یک استعداد نهفته روبه‌رو است و مرا به اداره‌ی تربیت بدنی خراسان معرفی کرد. در ورزشگاه سعدآباد مسابقه ترتیب دادند و من اولین‌بار پنج هزار متر دویدم و رکورد ایران را که ۴۷/۱۶ دقیقه و متعلق به «عزیز وکیل منفرد» بود، در ۳۷/۱۶ دقیقه طی کردم. بلافاصله مرا به تهران فرستادند. روزی که به تهران رسیدم، بعد ازظهر آن روز مسابقه بود و بهترین قهرمانان استقامت جمع شده بودند، هیچ‌کس مرا به حساب نمی‌آورد.
در آغاز مسابقه ناراحت بودم و از همه عقب‌تر مانده بودم. می‌خواستم مسابقه را ترک کنم ولی خجالت کشیدم. در یک لحظه متوجه شدم که فقط چهار تن از من جلوترند، خوشحال شدم که پنجم می‌شوم.
بدنم گرم شده بود و یک دوز مانده به پایان مسابقه فقط یک تَن از من جلوتر بود که آن را هم در دور آخر گرفتم و اول شدم، ضمن اینکه هشت ثانیه رکورد ایران را بهبود بخشیدم.»
باغبانباشی در تهران زیر نظر احمد ایزدپناه پدر دو و میدانی ایران تمرین کرد و به قهرمان آسیا مبدل شد.
مدال‌ها و عنوان‌های به‌دست‌آمده از سوی زنده‌یاد علی باغبانباشی:
بازی‌های آسیایی: مدال طلا – جایگاه نخست دهلی نو ۱۹۵۱- ۵۰۰۰ متر
مدال نقره – جایگاه دوم دهلی نو ۱۹۵۱- ۳۰۰۰ متر
مدال برنز – جایگاه سوم توکیو ۱۹۵۸- ۵۰۰۰ متر
مدال برنز – جایگاه سوم توکیو ۱۹۵۸- ۱۰۰۰۰ متر
رکوردها
۵۰۰۰ متر: (۱۴:۲۷٬۲) ۱۹۵۸
۳۰۰۰ متر بامانع: (۹:۰۶٬۰) ۱۹۵۸
ماراتن: (۲:۳۸:۱۲) ۱۹۵۶
یادش گرامی باد
