لوگو امرداد
ورهرام ایزد خجسته باد، 14 آبان‌ماه خورشیدی

سالگرد درگذشت ابولقاسم غفاری؛ دانشمند صنعت فضا

220px Abolghasem Ghaffari 2امروز ورهرام ایزد و آبان‌ماه، 20 آبان‌ماه سال ۳۷۵۹ زرتشتی، آدینه 14 آبان‌ماه ۱۴۰۰ خورشیدی، پنجم نوامبر  ۲۰۲۱ میلاد

14 آبان‌ماه 1392 خورشیدی، ابوالقاسم غفاری، نخستین اندیشمند ایرانی راه‌یافته به ناسا، دانشمند حوزه‌ی علوم ریاضی، فیزیک و صنعت فضا پس از 106 سال زندگی ارزنده دیده فروبست.
او سال‌ها مشغول پژوهش‌هایی در حوزه‌ی علوم ریاضی و فیزیک بوده که همکاری با آلبرت اینشتین به سرپرستی رابرت اوپنهایمر در مرکز مطالعات پیشرفته‌ی پرینستون در نیوجرسی ایالات متحده بر روی نظریه‌ی «وحدت میدان» و الکترومغناطیس، از برجسته‌ترین این پژوهش‌هاست. ابوالقاسم غفاری یکی از برجسته‌ترین دانشمندان ایرانی در حوزه علوم ریاضی، فیزیک و صنعت فضا، تنها ایرانی در پروژه آپولو و نخستین ایرانی شاغل در سازمان فضایی آمریکا (ناسا) به شمار می‌آید.
ابوالقاسم غفاری در ۱۲۸۶ خورشیدی در سرچشمه‌ی تهران دیده به جهان گشود. او به شوند اشتیاق و دلبستگی فراوان به علوم ریاضی پس از گذراندن مراحل مقدماتی در مدرسه دارالفنون برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت و در ۱۹۳۶ میلادی موفق به دریافت دکتری ریاضیات و فیزیک از دانشگاه سوربن شد. او پس از سال‌ها پژوهش در حوزه علوم ریاضی و فیزیک و همچنین با همکاری آلبرت انیشتین در مرکز مطالعات پیشرفته‌ پرینستون در نیوجرسی آمریکا، برجسته‌ترین پژوهش‌ها را درباره نظریه وحدت میدان و الکترومغناطیس ارایه داد. غفاری،‌ در ۱۳۳۱ خورشیدی به ایران بازگشت و در دانشکده علوم دانشگاه تهران به تدریس معادلات دیفرانسیل پرداخت اما چون شرایط را برای تحقیق و پژوهش مناسب ندید، پس از چهار سال دوباره به آمریکا بازگشت. غفاری پس از تشکیل ناسا در ۱۹۵۸ میلادی و آشنایی با هیو درایدن معاون ناسا، برای برنامه مسیریابی آپولو به ناسا دعوت شد و به انجام محاسبات پیرامون مسیر انتقال کپسول حامل انسان به مدار ماه‌ پرداخت. وی در مرکز پرواز فضایی گودارد ناسا با بهره از ریاضی، درباره فن‌آوری‌های گوناگون بهینه‌سازی مشکلات مسیر میان زمین و ماه پژوهش ‌کرد.
او درباره‌ی سال‌هایی که در ناسا کار می‌کرد، می‌گوید: ۲ سال آغاز کار من در ناسا، در زمینه‌ی مشاوره بود و پس از آن به پروژه‌ی آپولو انتقال یافتم… وظیفه‌ی ما در آپولو، تعیین مسیر فضاپیما در جریان سفر به ماه بود تا فضاپیما بتواند در کوتاه‌ترین زمان، بیشینه فعالیت را انجام دهد یا اگر اشتباهاتی در مسیر رخ می‌داد، آنها را درست می‌کردیم. ما از آغاز پروژه و از ماموریت آپولوی یک در ناسا استخدام شدیم. پرتاب‌های اولیه تا آپولوی ۱۱ همگی آزمایشی بودند تا بالاخره آپولو ۱۱ موفق شد بر سطح ماه فرود بیاید.
غفاری در ۱۳۴۸ خورشیدی به پاس خدماتش در جریان ماموریت آپولوی ۱۱ از طرف نیکسون رییس جمهوری وقت آمریکا، مدال افتخار دریافت کرد و در ۱۳۵۱ خورشیدی، سه سال پس از انجام موفقیت‌آمیز برنامه‌ آپولو و بازگشت نخستین فضانوردان از کره ماه از ناسا بازنشسته شد و تحقیقات خود را در زمینه داینامیک‌های ستاره‌ای و کنترل ماموریت‌های میان سیاره‌ای ادامه داد. این دانشمند ایرانی، در سال 1351 از ناسا بازنشسته شد و تحقیقات خود را در زمینه «دینامیک‌های ستاره‌ای و کنترل ماموریت‌های بین‌ سیاره‌ای» ادامه داد. پروفسور غفاری، در سال ۲۰۰۵، جایزه پژوهشگر ممتاز را از انجمن استادان و پژوهشگران میراث ایران (APSIH) در UCLA دریافت کرد. در سال ۲۰۰۷، موفق به دریافت سپاسنامه از شهردار پیشین «بورلی هیلز» و سفیر کنونی حسن نیت، «جیمی دلشاد» به پاس دستاوردهایش شد. از پیشینه‌ی اجرایی وی می‌توان به عضویت در کمیسیون ملی ایران در یونسکو، آکادمی علوم نیویورک، فرهنگستان علوم واشنگتن، انجمن آمریکایی پیشبرد علوم، انجمن ریاضی لندن، جامعه ریاضی آمریکا، انجمن ریاضی آمریکا و انجمن نجوم آمریکا اشاره کرد.
از پروفسور غفاری بیش از ۵۰ اثر پژوهشی در زمینه ریاضیات نظری و عملی در آمریکا، انگلیس و فرانسه سه کتاب مهم دیگر نیز به یادگار مانده که به‌ عنوان کتاب‌های درسی در دانشگاه‌های این کشورها تدریس می‌شود. یکی از آثار او که به نام روش هودوگراف در دینامیک گازها که در ۱۳۲۹ خورشیدی نوشته شده به‌ عنوان یک اثر ارزشمند جهانی در بولتن جامعه ریاضیدانان آمریکا، مجله مسایل ریاضی، نامه ریاضیات، نامه مکانیک عملی و فصل‌نامه دانشجویان ریاضی هند سفارش شده است. وی همچنین در پروژه جنگ ستارگان نیز فعالیت‌هایی را به انجام رسانید. این استاد ارزنده ریاضیات و فیزیک، مفتخر به‌دریافت نشان‌های معتبر گوناگونی از مراکز و موسسات علمی جهان شد.
ابوالقاسم غفاری در ۱۴ آبان ۱۳۹۲ خورشیدی در آمریکا درگذشت.

c 1همایون باد ورهرام ایزد پیروزی‌بخش

ورهرام، ایزد پیروزی و سرافرازی است. در ادب مزدیسنا و آریایی کهن ، بهرام ایزد در پیکره‌های بسیار زیبا ، نیرومند ، تیزرو ، برنا ، شاداب ، شاهین تیز پرواز ، مرد رایومند و …. دادگری و درستی و خوشی و یکرنگی مى‌دارد و اهریمن زدایی مى‌کند، به نیکان و ستایندگان نیرو مى‌دهد و بر دشمنان خشم مرگ مى‌آورد و در کار آشتی هم کوشاست. آشتی که از راه درست اشو زرتشت سپنتمان آن را ستود و همواره در آرزوی برپایی‌اش بود و از برای پیروزی خود و پیش بردن آواژگان بهرام ایزد را ستایش کرد.

بیستمین روز از هر ماه در گاه شماری ایرانی «وَرَهرام» نامیده می‌شود، در اوستا ورترغن آمده و در پهلوی ورهران و درپارسی بهرام آمده، ورهرام به چم پیروزی و کامیابی قابل ستایش است. فروزه‌ی پیروزی است. ورهرام ایزد به چم (:معنی) پیروزی قابل ستایش است و به سبب جایگاه پر اهمیتش «شاه ورهرام ایزد» نامیده می‌شود.

در باور ایرانیان پیروزی همواره با ارزش و قابل ستایش بوده است به همین دلیل در اوستا سرود‌های زیبایی در ستایش پیروزی آمده است.

ایرانیان باستان پیش از آغاز هر کار گروه، در نیایش‌گاه ویژه‌ای گردهم می‌آمدند و سرود‌های ستایش پیروزی را با هم می‌خواندند و با روانی نیرومند و اراده‌ای استوار، برای پیروزی، پای به میدان مبارزه‌ی زندگی می‌گذاشتند.

این مکان‌ها به تدریج به نیایش‌گاه ورهرام ایزد شناخته شد. اکنون زرتشتیان دست‌کم ماهی یک بار ، در روز ورهرام، در نیایش‌گاه شاه ورهرام ایزد گردهم می آیند و اهورا مزدا را نیایش می کنند و از او می‌خواهند که پیروزی را در زندگی، بهره‌ی آنان گرداند و نیز همه‌ی کسانی را که به پیروی از پیام اشو زرتشت در«تازه گردانیدن ِ زندگانی‌»، «پیش بردن جهان هستی» و «گسترش آیین راستی» می‌کوشند ، پیروز و سر افراز گرداند.

در بهرام‌یشت آمده‌است که بهرام آفریده اهورا نیرومند و فرهمند است و نیروی بینایی شگفت‌انگیزی دارد. او یورش همه دشمنان را، چه جادوان و پریان، و چه کَوی‌ها و کَرَپان‌های «ستمگر» را در هم می‌شکند، جهان را تازگی و آشتی می‌بخشد و به خوبی آرمان‌ها را بر آورده می‌کند. بهرام هم‌چنین توانایی فرزندآوری و بازوان نیرومند و تندرستی و دلیری می‌بخشد.

آذر بهرام همان سومین آتشکده‌ی بررگ ایران هست آذر برزین مهر در ریوند خوراسان، در آتش بهرام نیایش، بند شش آن، کوه نام برده شده است.

نیایش‌گاه‌های شاه ورهرام ایزد در خرمشاه یزد، زین‌آباد یزد، شریف‌آباد اردکان، امیریه‌ی تهران، تهران پارس، کرج، کرمان و اهواز وجود دارد. از آیین‌های این روز پختن آش، سیروگ و پخش شیرینی و نخود مشکل‌گشا است.

نماد این روز نیز گل «سنبل» در دین زرتشتی است.

به اشتراک گذاری
Telegram
WhatsApp
Facebook
Twitter

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تازه‌ترین ها
1403-07-12