امروز خور ایزد و دیماه ۳۷۵۹ گاهشمار زرتشتی، سالروز درگذشت، اَشوزَرتُشت، وخشور آریایی پیامآور یکتاپرستی، یکشنبه پنجم دیماه ۱۴۰۰ خورشیدی، 26 دسامبر ۲۰۲۱ میلادی
دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی، نویسنده و فیلسوف و عضو هیات علمی دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، ۵ دی سال ۱۳۱۳ در اصفهان چشم گشود. این اندیشمند و فیلسوف معاصر به احیاگری فلسفه اشراق و بازخوانی حکمت ایران باستان پرآوازه است. همچنین او را به عنوان «فیلسوف گفتوگو» میشناسند.
دکتر دینانی فیلسوفی است که آرایاَش منحصر به خود اوست و از از پس از سالها تحصیل در حوزه و دانشگاه و تفکر و تعمق شناخت و تسلط ویژهای در فلسفه شرق و غرب دارد اما از پنجره یک فیلسوف اسلامی به جهان نگاه میکند این نوع چینش فلاسفه غرب و شرق را نه به جغرافیای زمین و یا نوع دین بلکه آنها را در نهایت به دو دسته اشاعره و معتزله تقسیم میکند هرچند به عنوان یک فلسفه اسلامی آرای او بسیار متاثر از پورسینا ملاصدرا و سهروردی است اما نظرات شخصی بسیاری به فلسفه اضافه کرده است دینانی میزان سنجش و درک هر چیزی را عقل میداند حتا درک انسان از خدا را. دکتر دینانی دکتری فلسفه و حکمت اسلامی، عضو موسس و هیات امنا و مدیر بخش فلسفه اسلامی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، عضو شورای عالی علمی مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، عضو هیات داوران نشریه فلسفه متعالی است. این استاد بنام فلسفه، میزان سنجش و درک هر چیزی را عقل میداند، او را میتوان فیلسوفی «عقلگرا» دانست که به اشراق معتقد است و در عین حال فیلسوفی است متاله و اهل حکمت متعالیه و آشنا به تمامی جوانب عرفان. با نگاهی به آثار دکتر دینانی میتوان دریافت بیشتر دغدغه خاطر استاد، روی مسایل هستیشناسی و معرفتشناسی فلسفه است و با استناد به اقوال حکمای اسلامی تا آنجا که توانسته، نشان داده است که هستیشناسی و معرفتشناسی در نظر حکمای اسلامی چیست.
دکتر دینانی، در کنار تدریس، تفحص و تحقیق در حوزه فلسفه، آثار ماندگاری را نیز از خود به جای گذاشته است، از آن جمله میتوان به آثاری چون کتاب «وحدت هستی و هستیِ واحد»، این کتاب متن پایان نامه دکتر دینانی است که در سال ۱۳۴۷ در مقطع فوق لیسانس تهیه شده و در آبان ۱۳۹۷ رونمایی شد. ویژگی مهمی در این کتاب هست و آن گفتگوی نویسنده با متن و فیلسوف است. استاد دینانی متن را آنگونه طراحی میکند که گویا آن فیلسوف زنده است و با او بحث میکند.
کتاب دیگری گه از ایشان به یادگار مانده «کتاب دفتر عقل و آیت عشق» (۳ جلد) است. محتوی و پیام این کتاب این است که بین دو عنصر اساسی وجود انسان یعنی عقل و ادراک از یک سو و عشق و عاطفه از سوی دیگر چه ارتباطات و مناسباتی است. نگارنده در این کتاب، عشق را فرآیند درک ژرف عقلی و خواست براثر شناخت عمیق میداند و معتقد است تعارضی بین این دو نیست و هیچ کدام آن یکی را نفی نمیکند، بلکه عشق حقیقی را از مسیر عقل میسر میداند.
«قواعد کلی فلسفی در فلسفه اسلامی» (سه جلد)، «ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام» (سه جلد)، «وجود رابط و مستقل در فلسفه اسلامی»: هرکس میخواهد فلسفه اسلامی را بفهمد باید این کتاب را بخواند. «شعاع اندیشه و شهود در فلسفه سهروردی»، «اسماء و صفات حق»، «نیایش فیلسوف»، «فیلسوفان یهودی و یک مسئله بزرگ»، «فلسفه و ساحت سخن»، «معمای زمان و حدوث جهان»، «باور به یک اندیشه» از دیگر آثار دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی است.
دینانی در سمینارها و همایشهای متعدد داخلی و خارجی شرکت داشته و مقالات و آثار فراوانی در حوزه فلسفه و دین پژوهی به رشته تحریر درآورده. وی سه بار جایزه کتاب سال ایران (دفتر عقل و آیت عشق، درخشش ابنرشد در حکمت مشاء، فلسفه و ساحت سخن) را دریافت نموده است.
انتخاب به عنوان چهرهماندگار عرصه فلسفه در نخستین همایش چهرههای ماندگار در سال ۱۳۸۰ از افتخارات دیگر این دانشمند به شمار میآید.
⚪️ درود به فروهر نیکان و پاکان جهان
⚪️پنجم دیماه سالگرد درگذشت پیامآور نیکیهای سهگانه به یاد باد
روز خورایزد از ماه دی که بنابر گاهشمار کنونی ایران، با ٥ دیماه، برابری مییابد، سالروز درگذشت اشوزرتشت اسپنتمان است، بزرگ پیامآوری که بنابر گواهی دوست و دشمن، تاریخ یکتاپرستی در جهان با او، آموزهها و دریافتهایش، آغاز میشود.
برپایهی آنچه در «یادگار زریران»، یادگاری حماسی از روزگار اشکانیان و کتاب «زاداسپرم» آمده، اشوزرتشت و شماری از یارانش در این روز در آتشکدهی بلخ به دست تورانیان کشته شدند.
خور یا هْوَر به چم (:معنی) خورشید، نام یازدهمین روز از هر ماه در گاهشمار زرتشتی است. آفتابخوانٓ خور، خوانًخور در گاتها به چـم خورشید آمده و اوستا هْوٓر آمده در پارسی خُور و هور یا خورشید مىگویند. هَورَخْشَئِتَو در پهلوى خْوَرَشتٓ در گاتها بدون شئت آمده است.
خراسان نیز از واژههای كهن و سرزمینهای خاوری بوده و به خورآسان مىخواندند به چم بر آینده و بالا رونده همان خورشید را گویند.
«ویس و رامین نو شتهی فخرالدین گرگانی»
بر آمدن گاه خورشید هركس سر آید
خراسان آن بود كز وی خور آید
خراسان پهلوی باشد خور آید
عراق و پارس را زو خور بر آید
خراسان هست معنی خور آبان
كجا زو خور بر آید سوی ایران
«سرودهی مسعود سعد سلمان، بر پایهی کتاب بندهش»
روز خور است ای به دو رخ همچو خور
تافت خور از چرخ فلک باده خور
باده خور و نیز مرا باده ده
افسوس احوال زمانه مخور
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)
کودک به دبیرستان کن تا دبیر فرزانه بود
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سرودهی استاد ملکالشعرای بهار:
به (خور) روز، کودک به استاد ده / که گردد دبیری خردمند و به