امروز فرخ و پیروز روز ماه ایزد و بهمنماه ۳۷۵۹ گاهشمار زرتشتی، روز نَبُر پرهیز از خوردن گوشت، چهارشنبه ششم بهمنماه ۱۴۰۰ خورشیدی، 26 ژانویه 2022 میلادی
سوسن اصلانی آهنگساز، مدرس، نوازنده سنتور و رهبر ارکستر، زادهی ششم بهمن ۱۳۲۶ در تهران است. از او به عنوان نخستین بانوی رهبر ارکستر ایران یاد میکنند.
در تاریخ موسیقی ایران کم نبودهاند هنرمندان یا زوجهای هنری که دوشادوش یکدیگر به گسترش فرهنگ و هنر ایران زمین پرداختهاند. استاد حسین دهلوی و استاد سوسن اصلانی نیز ازجمله همین بزرگان موسیقی هستند. حسین دهلوی، موسیقیدان و آهنگساز پیشکسوت موسیقی، رهبرارکستر ایرانی و فرنشین هنرستان موسیقی ملی ایران است و سوسن اصلانی آهنگساز و نوازنده پیشکسوت ساز سنتور. پدرش اهل شعر و موسیقی بود و تار مینواخت و مادرش نیز تمبکنواز بود. او پس از پایان تحصیلات ابتدایی، در سال ۱۳۴۱ به هنرستان موسیقی ملی، با مدیریت مهدی مفتاح، راه یافت و نواختن ساز سنتور را نزد فرامرز پایور آغاز کرد و در ادامه از آموزشهای ارفع اطرایی و محمد حیدری در زمینهی سنتورنوازی بهره برد. او همچنین ردیف آوازی و همراهی ساز و آواز را از محمود کریمی و درسهای هارمونی و آهنگسازی را از حسین دهلوی آموخت. پس از دوره لیسانس به تدریس سنتور و همنوازی در هنرستانهای موسیقی دختران و پسران پرداخت. او از استادان نامدار ایران، فرامرز پایور، محمود کریمی، ارفع اطرایی، محمد حیدری و نیز همسرش حسین دهلوی بهرهها گرفت. بانو اصلانی دارای نشان درجه یک هنری است و تاکنون علاوه بر تدریس و نوازندگی، قطعات مختلف سازی و آوازی را در زمینه موسیقی سنتی و محلی تصنیف کرده است که نمونههایی از آنها در کتاب تصانیف و قطعات بهچاپ رسیدهاند.
وی از سال ۱۳۶۴ کنسرتهای مختلف در داخل و خارج از کشور به اجرا در آورده است مانند:شرکت در اجلاس اپک در ونزوئلا و مصاحبه و اجرای برنامه در تلویزیون کاراکاس، شرکت در فستیوال سارایوو در بوسنی و مصاحبه تلویزیونی، شرکت در برنامههای هفته فرهنگی در کشورهای ترکمنستان، هند، مجارستان و اوکراین، برگزاری رسیتال در آلمان ( برلین) و مصاحبه تلویزیونی، شرکت در بزرگداشت استاد حسین دهلوی در کانادا و اجرای برنامه، اجرای برنامه در کشورهای مکزیک، انگلستان، قزاقستان، ازبکستان، ترکمنستان، قبرس، بلژیک و… وی در تمام این برنامهها با گروه خود بهنام خجسته شرکت داشته است. از آثار منتشر شده وی نوار تکنوازی سنتور به همراهی تنبک سیامک بنایی بهنام خجسته در دستگاه نوا و چهارگاه، سیدی بوی پرچین با صدای علی رستمیان “الهام گرفته از موسیقی محلی” در شور و دشتی و سیدی مجموعه قطعات کتاب رقص بهار با صدای علیرضا محمدی (گلبانگ) در آواز اصفهان را میتوان نام برد. همچنین از کتابهای دونوازی سنتور در دستگاه نوا و مجموعه قطعات و تصانیف بهنام رقص بهار نیز بهچاپ رسیده است. آلبوم نگاه گمشده که شامل هفت تصنیف در هفت دستگاه است نیز با صدای علیرضا گلبانگ توسط انتشارات آوای باربد انتشار یافته است. در این اثر شخصیت هر دستگاه معرفی میشود و برای کسانی که بخواهند مختصر آشنایی با موسیقی ایرانی داشته باشند، راهنمای خوبی است.
کتاب مجموعه قطعات در دستگاه نوا و راست پنجگاه که شامل قطعات مختلف سازی و آوازی است، همچنین آلبوم یادواره استاد محمود کریمی (تصویری) اجرای گروه خجسته در تالار وحدت با خوانندگی زندهیاد بهرام سارنگ از آثار منتشر شده اوست. سوسن اصلانی هماکنون به فعالیتهای هنریاش ادامه میدهد و به تدریس سنتور نیز اشتغال دارد.. در سال ۱۳۹۴ از طرف اداره فرهنگ و ارتباطات برای معرفی گروهی از بانوان هنرمند به بلاروس رفتند و در شب یلدا در آنجا برنامهای زیبا اجرا کردند.
همچنین گروه خجسته در سال ۱۳۹۵ درفرهنگسرای ارسباران به یاد استادان فرامرز پایور و حسین دهلوی بزرگداشتی برگزار کردند. گروه خجسته به خوانندگی محمود باقری در تالار رودکی اجرای شور و متعلقات آن را داشتند. و نيز آلبومى از اجراى گروه خجسته در تالار وحدت با صداى على رستميان در دستگاه راست پنجگاه اخيرا منتشر شده است.
بانو اصلانی در تاریخ ۲۵ نوامبر ۲۰۱۷ در برلین به اجرای کنسرت همراه سیامک اصلانی و شهره غیاثی به نفع زلزلهزدگان کرمانشاه پرداخت که با استقبال گرم آلمانیها و ایرانیهای مقیم برلین روبهرو شد. در ۲۱ آذر ۹۶ بانو اصلانی با حضور در موسسه هنرمندان پیشکسوت، کمکهای ایرانیان و آلمانیهای مقیم برلین مربوط به عواید کنسرت موسیقی در برلین را برای کمک به زلزلهزدگان در اختیار ستاد مربوطه گذاشت. نوروز ۹۷ گروه خجسته در كشور تايلند اجراى برنامه داشت ودر نهم ديماه ۹۷ در تالار رودكى كنسرتى باعنوان تقديم به موسسه هنرمندان پيشكسوت بهروى صحنه رفت. این برنامه بهخوانندگی داود فیاضی و نوازندگی محمود فرهمند، عضو موسسه هنرمندان پیشکسوت در سال ۹۸ در فرهنگسرای ارسباران تمدید شد.
دوازدهمین روز از ماه سیروزهی زرتشتی «ماه» و سی روز از سال ماه نامیده میشود. ماه نام سیارهای هست كه در فرهنگستان ادب پارسی به همان ماونكهه نوشته و خوانده مىشود. ماونگهه در اوستا آمده یشت هفتم به ماه است. در ماه نیایش از ماه یشت گفته شده است.
در اوستا سازندهیِ تخمه و نژاد جانوران و آدمی هست و در اوستا پرورش گیاه و رستنی هست. نَبُر به چمار (:معنای) كشتار نكردن جانوران در این روزها و پرهیز از خوردن گوشت است. پرهیز از خوردن گوشت در خوراک خود برای چهار روز در ماه میدارند. در درازای روز (روزه) كار ناپسند می شمارند، اما در هر ماه و تنها در چهار روز به نامهای بهمن، دومین روزِ ماه، «ماه»، دوازدهمین روزِ ماه ، گوش، چهاردهمین روز به ماه و رام، بیستویكم به ماه زرتشتی و مزدیسنا هست. در اوستا نگهداری از چارپایان آمده و سفارش شده است
سرودهی مسعود سعد سلمان، بر پایهی کتاب بندهش
ماه روز ای به روی خوب چو ماه
باده لعل مشکبوی بخواه
گشت روشن چو ماه بزم كه گشت
نام این روز ماه و روی تو ماه
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)
می خور و با دوستان گفت و گو کن
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سرودهی استاد ملکالشعرای بهار:
بخور باده با دوستان، روز (ماه) / ز ماه خدای، آمد کارخواه
