امروز رشن ایزد و بهمنماه ۳۷۵۹ گاهشمار زرتشتی، سهشنبه 12 بهمنماه ۱۴۰۰ خورشیدی، یکم فوریه 2022 میلادی
۱۲ بهمن بیستوسومین سالروز درگذشت محمدتقی مسعودیه، موسیقیدان آهنگساز پایهگذار موسیقی آکادمیک ایران و «پدر اتنوموزیکولوژی ایران (موسیقیشناسی اقوام) است.
مسعودیه برای نخستین بار بسیاری از درسهای تخصصی موسیقی را وارد دانشگاه کرد که از آن میان میتوان تاریخ موسیقی اروپا، هارمونی پیشرفته و پراتیک، فرم و آنالیز، سازشناسی، ارکستراسیون، ترانسکریپسیون و مباحث گوناگون اتنوموزیکولوژی (: موسیقیشناسی قومی، تطبیقی) بررسی علمی موسیقی اقوام و ملل اشاره کرد. او را «پدر اتنوموزیکولوژی ایران» نامیدند. همچنین برخی او را پایهگذار موسیقی آکادمیک در ایران میدانند. او در واپسین ساعات زندگی نیز در اتاق کارش مشغول آهنگسازی یک اثر سمفونیک بود.
مسعودیه، زاده 31 فروردینماه 1306 در مشهد، از دوره ابتدایی، تحصیل در زمینه موسیقی در هنرستان موسیقی تهران را آغاز کرد و این تحصیلات را تا دریافت درجه دکترای موسیقیشناسی از دانشگاه کلن ادامه داد. او تحصیلات تکمیلی خود را با ورود به دانشکده حقوق دانشگاه تهران و همزمان هنرستان عالی موسیقی آغاز کرد. وی در سال ۱۳۲۹ مدرک کارشناسی خود را در رشته حقوق قضایی و دیپلم عالی موسیقی خود را از هنرستان عالی موسیقی گرفت. او دو سال بعد، برای ادامه تحصیلات موسیقی به پاریس سفر کرد و از مدرسهی عالی موسیقی پاریس دیپلم گرفت.
در سال ۱۳۳۵ در ۲۹ سالگی دانشنامه لیسانس خود را در رشته هارمونی دریافت نمود. یک سال بعد، به لایپزیگ آلمان رفت و در مدرسه عالی موسیقی این شهر، در رشته آهنگسازی به تحصیلات خود ادامه داد. در سال ۱۳۴۲ فارغالتحصیل شد و مدرک لیسانس آهنگسازی را دریافت کرد. او پس از آن به شهر کلن سفر کرد و در دانشگاه آن شهر رشتهی موزیکولوژی (موسیقیشناسی تاریخی) را نزد «کارل گوستاو فلرر» و اتنوموزیکولوژی (موسیقیشناسی تطبیقی) را نزد «ماریوس اشنیدر» فراگرفت و در سال ۱۳۴۷ موفق به دریافت دکترای تخصصی در این رشته شد.
او رسالهی دکترای خود را در سال ۱۳۴۷ با عنوان «آوانویسی دستگاه شور و تجزیه و تحلیل آن» در کشور آلمان منتشر نمود و یک سال بعد، در سال ۱۳۴۸ در گروه موسیقی دانشگاه تهران و در ادامه در دانشگاه هنر و دانشگاه علم و فرهنگ مشغول به تدریس شد که تا پایان زندگانیاش ادامه یافت. محمدتقی مسعوديه 12 بهمنماه 1377 در ۷۱ سالگی درگذشت و در قطعه هنرمندان بهخاک سپرده شد. وی سالهای زیادی را صرف پژوهش در موسیقی اصیل و محلی ایران كرد که حاصل آن چندین کتاب و مقاله است.
ایزد عدل و داد در دین مزدیسنى. در اوستا رَشْنو Rašnu و در پهلوى رَشْن Rašn به معناى عادل و دادگر است. رَشْن در اوستا اغلب با صفت رَزْیشْته Razišta (در پهلوى رزیستک Razistak) وبه صورت رَشْنو رزْیشْتَه به معناى راست تر و درست تر آمده است، و در فارسى معمولاً این ایزد با صفتش «رَشْن راست» خوانده مى شود.
هجدهمین روز از هر ماه در گاهشمار زرتشتی به نام رشن پیوند یافته است. رَشن (رَشْنو) ـ ایزد دادگرى و آزمایش ایزدى، ایزد درستی و دادگری كه از ایزدان سرای پسین و از داوران روز جزا هست. یشت رشن، یشتی هست در ستایش رَشن، رَشنو، رشن یشت ، یشت دوازدهم اوستا هست.
ابوریحان بیرونى در الآثار الباقیة (ص73) در فهرست روزهاى ایرانى، این ایزد را رَشْن خوانده که در زبان سُغدى رَسْن Rasn و در خوارزمى همان رَشْن خوانده مى شده است. در ادبیات فارسى این واژه به صورت «رش» بدون نون بکار رفته است.
فردوسى گوید: چو هور سپهر آورد روز رَش / ترا زندگى باد پدرام و خَوش،
خسروى مى گوید: مى سورى بخواه کامد رَش / مطربان پیش دار و باده بکَش.
