کشتوکار و کشاوزی در جهانبینی ایرانی جایگاه ویژهای دارد. بناربر یافتههای باستانشناسی نخستین بار کشاورزی در فلات ایران آغاز شده است. برای دانستن پیشینهی این هنر در ایران نوشتاری با عنوان «تاریخ و فرهنگ کشاورزی در ایران باستان» به قلم فرشید ابراهیمی پژوهشگر تاریخ در امرداد 411 چاپ شده است.
«در جهانبینیهای طبیعتگرای باستانی همواره زمین چونان موجودی جاندار و مادر همهی جانداران گیتی شمرده میشده است. به همین روی در نمادپردازیهای اسطورههای ایرانی، زن و زمین، چونان مادران گیتی، هر دو زاینده و پروراننده هستند.
در میان تمدنهای باستانی، مردم آفریقا زمین را زنده میپنداشتند و آن را ماده و همسر آسمان میدانستند.
در روایتهای ایرانی نیز، آدمیان و چارپایان، درختان و گیاهان، همچو فرزندانی از دل مادرشان، سپندارمز (زمین) زاده میشوند و تا پایان زندگی در آغوش پُرمهر او جای دارند.
زمین است چون مادری مهرجوی
همه رستنیها چو پستان اوی (گرشاسبنامه)
در یکی از باستانیترین نوشتارهای ادبیات خاورمیانه با نام وندیداد (قانون ضد دیو)، که خود بخشی از اوستای باستانی به شمار میرود، زمین اینگونه ستایش میشود:
«زمین نیکو به تو نماز میبرم. ای آبادکننده و فراوانی دهنده! ای بختدهنده به پرهیزگارانی که از دامان تو زاییده میشوند. تو را میستایم.»2
این دیدگاه که خود استعارهای از گرامیداشت و تقدس جایگاه زن و زایندگی او و پیوند آن با فلسفهی آفرینش را در فرهنگ ایرانی بیانگر است، همچنان همترازی ارزش زمین را با سپندینگی زن در این باور نشان میدهد.»
نوشتار بالا بخشی از «تاریخ و فرهنگ کشاورزی در ایران باستان» است که در امرداد 411 چاپ شده است.
خوانندگان میتوانند برای دسترسی به هفتهنامهی امرداد افزونبر نمایندگیها و روزنامهفروشیها از راههای زیر نیز بهره ببرند.
لینک فروش اینترنتی امرداد شمارهی 411