ماجرای اجرای طرح کمربندی شهر قزوین و تهدید از میان رفتن بخشی از باغستان قزوین، سالهاست دغدغهی دوستداران زیستبوم و کارشناسان حوزهی محیط زیست کشور شده است. این پروژه که به بهانهی جادهکشی و کاهش ترافیک قرار است از دل باغستان بگذرد، تهدیدی جدی برای درختان ثبتشدهی این گستره بهشمار میرود. تهدیدی که در نیمهی خرداد امسال شماری از درختان بارور و کهنسال این گستره را قلع و قمع و قربانی کرد.
در همین راستا یکی از هموندان (:اعضای) انجمن تخصصی باغستان سنتی قزوین میگوید: شکایت میراث فرهنگی دربارهی قطع درختان باغستان معنی ندارد و باید همهی مسوولان شهری دربارهی این رخداد و تعیین مسیر تازه پل امام رضا (ع) شفافسازی کنند.
به گزارش ایسنا، ساخت پلها و جادهکشیها از دل باغستان قزوین به بهانهی کاهش ترافیک، سالها است درختان ثبت شده این باغستان را تهدید میکند. بزرگترین تهدید تا به امروز هم ساخت پل امام رضا (ع) بوده که به دلیل آسیب رساندن به درختان باغستان با اعتراضهای زیادی روبهرو شده و در پی آن، شورای عالی معماری و شهرسازی قزوین سال ۹۸ در مصوبهای بهروشنی اعلام کرد که پل امام رضا (ع) از میان باغستان عبور نکند و مسیر تازهای جایگزین آن شود. با این حال، شهرداری قزوین مدتی است برخلاف آن مصوبه، اجرای پروژه پل امام رضا (ع) را با شدت بیشتری پیگیری میکند.
سعید زارعپور، کنشگر میراث فرهنگی قزوین، نزدیک به دو ماه پیش به شواهدی دربارهی ادامه ساخت پل امام رضا (ع) از میان باغستان اشاره کرده بود. او به ایسنا گفته بود: «ابزار و ادواتی در حاشیه شهر مشاهده میشود که نشان میدهد قرار است اقداماتی برای ادامه ساخت پل امام رضا (ع) انجام شود، اما چون دوستان شفاف نیستند، نمیتوان صراحتا این موضوع را تایید کرد ولی کاملا مشهود است زمینههای انجام این اقدامات فراهم شده است».
زمان زیادی از این گفتهها نگذشته بود که گروهی از عوامل اجرایی پروژه کمربندی شهر از فرصت تعطیلات نیمهی خردادماه استفاده کرده و نزدیک ساعت ۲ بامداد شنبه ۱۴ خرداد ۱۴۰۱، با بولدوزر و دیگر دستگاههای شهرداری قزوین به جان درختان بارور و کهنسال باغستان قزوین افتادند و آنها را قلع و قمع کردند. هرچند، ادامه این عملیات با دستور شبانه دادستان و اعتراض شدید استاندار قزوین متوقف شد. این اتفاق اعتراض اداره کل میراث فرهنگی استان قزوین را نیز برانگیخت و مدیرکل این اداره هم از ثبت شکایتی در اینباره خبر داد.
دادستان عمومی و انقلاب قزوین نیز ثبت شکایت اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان قزوین به عنوان متولی اصلی باغستان سنتی در دستگاه قضایی را تایید کرد، اما میراثدوستان شکایت میراث فرهنگی را «صوری» میدانند و مدعیاند ادارهکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قزوین هم در این اتفاق سهیم بوده است و بر این باورند درباره مسیر جایگزین که شورای عالی معماری و شهرسازی قزوین از آن میگوید، ابهاماتی وجود دارد و باید مسیر تازه به آگاهی همگان برسد.
شکوه کرمانشاهانی، هموند هیات مدیره انجمن تخصصی باغستان سنتی قزوین، در پی این ماجرا به ایسنا میگوید: قطع این همه درخت هیچ توجیهی ندارد و مسوولان شهری باید همگی به این رخداد پاسخ دهند که چرا پس از اعتراضات بسیاری که به پروژه امام رضا (ع) شد دوباره درختان باغستان را قربانی کردند؟ شورای شهر قزوین ادعا میکند برای ادامه مسیر پل امام رضا (ع) و قطع درختان مصوبه دارد، درحالیکه طبق مصوبه آذر ماه ۹۸ شورای عالی شهرسازی و معماری، تکلیف مسیر پل امام رضا (ع) اینگونه تعیین شده است که باید مسیر اصلاح شود و به کمربندی که از قبل بوده است، نزدیک شود و کمترین تداخل در عرصه باغستان شکل بگیرد.
او افزود: تصویب این مسیر تازه به کمیتهای سپرده شده است که بیشتر اعضای آن را مقامهای استانی، از جمله استانداری، راه و شهرسازی، شهرداری و میراث فرهنگی و صنایعدستی (نماینده وزارتخانه) تشکیل دادهاند. اگر بر اساس ادعاهای مطرح شده مسیر جایگزین در همان قسمتی باشد که درختان را قطع کردهاند و همین مسیر به تصویب این مسوولان رسیده است، پس شکایت میراث فرهنگی چه معنایی دارد؟ اگر هم هنوز مسیر جایگزین تصویب نشده است، چرا درختان باغستان را قطع کردند؟
کرمانشاهانی تاکید کرد: اکنون از مسوولان شفافسازی میخواهیم. اگر مسیری جایگزین برای ادامه پل امام رضا (ع) تعریف شده است، این مسیر جایگزین را به آگاهی همگان برسانند و اعلام کنند چه کسانی این مسیر را که شمار زیادی از درختان آن قربانی شدهاند، تصویب کردهاند؟ در گام بعدی هم این مسوولان به پای میز مذاکره بیایند تا دربارهی این مسیر جایگزین و خطرات آن برای باغستان گفتوگو کنیم.