امروز فرخ روز ارد ایزد از ماه آبان سال 3757 زرتشتی، یکشنبه 19 آبانماه 1398 خورشیدی، دهم نوامبر 2019 میلادی
در چنین روزی، دهم نوامبر سال ۵۱۸ پیش از میلاد کار ساختن آبراه میان دریای سرخ و رودنیل برای عبور کشتیهای ایران از خلیج فارس به مدیترانه تکمیل شد.
سنگ نبشتههای به دست آمده در طول این آبراه نشان میدهد که پس از پایان کار هر قسمت از این آبراه، جزئیات کار بر سنگ حک و در محل نصب میشد که شرح آن درکتاب «تاریک و روشنهای مصر باستان» به نوشتهی مصرشناس آلمانی کارول میسلیویک آمده است. به نوشته دیودوروس سیکولوس، این آبراه به تصمیم داریوش و با هدف نظامی ساخته شد.
داریوش پس از تکمیل آبراه خودش از آن بازدید کرد و همراه با دیدار از گور پادشاهان مصر و نوشتهها و بناهای آنان دستور جمعآوری تاریخ مصر را در یک مجموعه داد که باقی مانده است.
خشایارشا نیز چنین آبراهی را در یونان ساخت که با حفاریهای دههی گذشته به دست آمده است. مصردرسال ۵۲۵ پیش از میلاد توسط کمبوجیه پسر و جانشین کوروش بزرگ تصرف شد و تا سال ۴۰۴ پیش از میلاد (به مدت ۱۲۱ سال) یک ساتراپی (ایالت) ایران بود.
ایزدی است که همهی خوشیها و آسایشها به او ویژه شده است و گویند اگر به خانوادهای «ارت» به گونه دختری زیبا رو کند، داده و خواسته و گشایش و گسترش به آن خانه و خانواده روی میآورد. آموزشهای اشوزرتشت آرامش درونی را همراه با توانگری و به دست آوردن خواسته سفارش میکند. هر زرتشتی برای به دست آوردن خواسته از راه درست و راست، به کار و کوشش میپردازد. خواندن سرود «اشم وهی»؛ به بهدینان میآموزد که: «خوشبختی از آن کسی ست که در پی خوشبختی دیگران باشد».
ارد روز است فرخ و میمون
با همه لهو و خرمی مقرون
ایزد ارد كه در اوستا به گونهی «اشا ونگهوئی» آمده است، بیست و پنجمین روز هر ماه است. در یشتها «ارد ایزد»، خواهر امشاسپندان خوانده شده است. یکی از یشتهای اوستا به نام او «ارتیشت» است. ایزد ارد یا «ارت»، در اوستا «اشی ونگوهی»، و به چم توانگری، خواسته و دارایی است و به چم «خوب و نیک» نیز آمده است.
در اوستا یشت هفدهم، بهنام این ایزد است. نگهبانی از ثروت و دارایی بر دوش این ایزد است. آموزشهای اشوزرتشت آرامش درونی را همراه با توانگری و بهدست آوردن خواسته سفارش میکند. زرتشتی برای به دست آوردن خواسته از راه درست و راست، به کار و کوشش میپردازد. این یشت 62 بند دارد.
در اوستا اَشی وَنگوهی به چم توانگری، خواسته و دارایی است. و در پهلوی اَرت آمده ، کلمه ٔ ونگهو صفت است به چم نیک وخوب . ترکیب این کلمه به چم اشی نیک است و آن در پهلوی بصورت اَرشَش وَنگ و اَشَش وَنگ و اَرشوش ونگ و بیشتر اَشیش وَنگ آمده است که همگی به چم اشی نیک است . ارت یا ارد نیز پهلوی است که در فارسی باقی مانده . در لغتنامه ها اَرد و آراد و آرد هر سه یاد شده است . در گاتها و دیگر بخشهای اوستا، ارت (اشی) گاه اسم مجرد است به معنی توانگری و بخشایش و برکت و نعمت و مزد و بهره و گاهی اسم خاص ایزدی که نگهبان مال و خواسته و دارایی است . اسم این ایزد در گاتها یاد شده است . وی مانند سفندارمذ، آناهید و چیستا (فرشته ی دانش ) مونث شناخته شده . در جهان مادّی مال و جلال و خوشی دینداران از پرتو وجود اوست و در جهان مینوی و روز واپسین ، پاداش کارهای نیک و سزای کردارهای زشت به یاری او انجام شود. برخی نیز او را اشیش ونگ مینامند، او بفر و شکوه خانه میافزاید. زیرا هرکه بدیگران چیزی بدهد همان چیز افزوده و بزرگتر شده به خانه ٔ وی بازگردد (چنان که در یسنای 43 بند 12)
زرتشتیان در این روز جامه نو میپوشند، به سفر میروند و سالمندان را یاری میکنند.
سرودهی مسعود سعد سلمان، بر پایهی کتاب بندهش
ارد روز است فرخ و میمون / با همه لهو و خرمی مقرون
ای دلارای یار گلگونرخ / خیز و پیشآر بادهی گلگون
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)
هرچیز نو بخر و اندر خانه بر.
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سرودهی استاد ملکالشعرای بهار:
به بازار شو، روز (ارد) ای پسر / نوانو بخر چیز و با خانه بر
یاد روز 19 آبانماه:
19 آبان: سالروز گشایش آبراه دریای سرخ به رود نیل در دهم نوامبر سال 518 پیش از میلاد كه به تصمیم داریوش بزرگ ساخته شد.