گزارش‌های تاریخی، برگرفته از باور و نگاه سیاسی تاریخ‌نگاران بوده است چنان‌که گفته‌اند: «تاریخ را فاتحان می‌نویسند.» از آنجایی که مردمان پیشینه‌ی تاریخی و آزموده‌های (:تجربه‌ی) نیاکان را می‌نگرند و از دگرگونی‌های اجتماعی آگاه می‌شوند تا مبادا بار دیگر دچار آزموده‌های تلخ گذشتگان شوند، می‌بایست پیش از هر چیز به سرچشمه‌های بنیادین و ریشه‌دار تاریخی دسترسی داشته باشند و همان‌گونه که گفته شد دست‌یابی چنان کار بزرگی خالی از وسواس‌ها و ریزنگری‌‌ها نمی‌تواند باشد.
پس از اسلام کم‌وبیش به سروده‌های کلاسیک فارسی‌زبانان به عنوان یکی از سرچشمه‌های ارزشمند تاریخ ایران در دوره‌های حساس و بحث‌برانگیز نگریسته نشده است، به‌ویژه در پایان فرمانروایی ساسانیان و در گزارش‌های شکست ایرانیان از تازیان و چیرگی تازیان و دولت‌های وابسته به ایشان. همچنین آن‌گونه که بایسته است در اشاره‌ها و رمزهای بیت‌ها، ژرف‌اندیشی نشده است و تنها به عنوان سرچشمه‌های ادبی، فلسفی و زیر نام «متون عارفانه» بدان پرداخته شده است.
این سرایندگان به عنوان یکی از نگارندگان تاریخ ایران‌زمین، پیش از آنکه از شیوه، شگرد و سبک تاریخ‌نویسان بهره جویند؛ متاثر از روش‌های رمزنگارانه هسته‌های رازآلود پیش از خود هستند. این روش‌های رمزنگارانه خود دستاورد نشست‌وبرخاست‌های هسته‌های رازمدار بوده است که خود در چارچوب شناخت و دریافت‌های ویژه و جهان‌شناختی ویژه‌ی آنان بوده است.
تاریخ‌نگاری حافظ، شیوه‌‌ی رندانه‌ای است که امروزه از آن به «روش سیاست‌مدارانه» یاد می‌شود و اگرچه شاید آن را گونه‌ای «دروغ» دانست؛ ولی از آنجا که این سیاسیون در برابر مردمان دیوکامه (:اهریمن‌صفت) که پیش از هرچیز برای خودخواهی‌ها و آرمان‌های بد خود در تکاپو هستند جای می‌گیرند ناچارند برخی از ریزه‌کاری‌ها و سیاست‌های گول‌زن را به‌کار برند. پس اگر در بیت حافظ می‌بینیم سراینده کار خود را رندانه می‌خواند و آن را گونه‌ای از گناه می‌شناساند همان حرکت «غلط انداز» را نشان می‌دهد که البته در پیشگاه اهورایی نه‌تنها گناهی ندارد بلکه هنر ستودنی مردمان هوشیار است:
عاشق و «رند» و نظر بازم و می‌گویم فاش
تا بدانی که به چندین هنر آراسته‌ام
آنچه در بالا آمده است بخشی از نوشتاری است با عنوان «تاریخ‌نگاری حافظ و شیوه‌‌ی رندانه‌ی آن» به قلم برزو پرستار که در تازه‌ترین شماره‌ی امرداد چاپ شده است.
متن کامل این نوشتار را در رویه‌ی پنجم (اندیشه) شماره‌ی 417 امرداد بخوانید.
خوانندگان می‌توانند برای دسترسی به هفته‌نامه‌ی امرداد افزون‌بر نمایندگی‌ها و روزنامه‌فروشی‌ها از راه‌های زیر نیز بهره ببرند.
لینک فروش اینترنتی شماره 417 امرداد
