آیین هفتادمین سالگرد صنعت چاپ زرتشتیان ایران و دومین همایش چاپ و نشر راستی به میزبانی خانوادهی روانشاد کیخسرو خسرویانی راستی و همیاری بنیاد فرهنگی جمشید جاماسیان، شهریورماه 1398 خورشیدی در تالار ایرج برگزار شد.
شمار گستردهای از زرتشتیان، نمایندگان نهادهای زرتشتی، دستاندرکاران و پیشکسوتان صنعت چاپ دومین همایش چاپ و نشر راستی هفتادمین سال پشتوانهی صنعت چاپ زرتشتیان ایران را در کنار یکدیگر جشن گرفتند و یاد کیخسرو خسرویانی راستی، مبتکر چاپ خُرده اوستا، کتابهای دینی و سالنمای فصلی زرتشتیان (سالنمای راستی) در ایران را گرامی داشتند. روانشاد خسرویانی راستی از سال 1328 خورشیدی با راهاندازی چاپخانهی ویژهی زرتشتیان حروف اوستایی را قابل چاپ کرد. چاپ و نشر سالنمای راستی از کارهای بنیادین و آگاهیدهندهی چاپخانهی راستی است که هفتاد سال پیدرپی تاکنون ادامه داشته است.
بنیاد فرهنگی جمشید جاماسیان برای دومین بار همیار خانوادهی خسرویانی در برگزاری این همایش است. نخستین فرهادی، فرنشین بنیاد در آغاز سخن با خوشآمدگویی به باشندگان یادآوری کرد، آذرماه 1387 برای گرامیداشت شصتمین سال چاپ و نشر زرتشتیان و بزرگداشت زندهیاد کیخسرو خسرویانی راستی، بنیانگذار سالنامه و چاپخانه راستی در تالار همایش دبیرستان ماندگار فیروزبهرام گردهمایی برگزار شد، وی در ادامه خاطرهای به نقل از رستم خدابخشی شریفآبادی، از پیشکسوتان هازمان زرتشتی که دیر زمانی است در بستر بیماری بهسر میبرد، بازگو کرد: سال 1322 خورشیدی پس از خدمت سربازی در خیابان قدیم شمیران سه راه تختجمشید (طالقانی امروزی) برای محل کسب مغازهای خریداری کردم و برای چاپ یادداشت، فاکتور و کارت ویزیت به چاپخانهی راستی در خیابان شاه رضا (انقلاب امروزی) مراجعه کردم و از آن زمان با شادروان کیخسرو راستی رابطهای بسیار صمیمانه داشتم. شادروان عاشق دین بهی کار و کردار و رفتارش همه تعصبآمیز و پیرو اندیشه، گفتار و کردار نیک بود. به سنتهای زرتشتی مانند گهنبارها، جشنها و روزهای عزیز فوقالعاده معتقد بود. در آن زمان در تهران شاید بیشتر از 300 نفر زرتشتی زندگی نمیکردند. شاید 50 نفر از آنها محل کسب داشتند. این مرد بزرگوار در روز جشنهایی مانند نوروز، سده، مهرگان، تیرگان، روزهای وررام ایزد اشتاد ایزد و مهر ایزد آگهیهای مربوط را چاپ میکرد و سوار بر دوچرخه به همهی مغازهها و محل کسب زرتشتیان میفرستاد تا در روزهای سنتی زرتشتیان، جشنهای ماهیانه و مراسم بایسته محل کسب خود را تعطیل و در آیینها شرکت کنند. برخی از افراد که احتمالا این کار را انجام نمیدادند به محض این که از این مساله آگاه میشدند خود به محل کسب آنها میرفت و اعتراض میکرد. وی بر این باور بود که زرتشتی باید سنتها، آیینها و جشنهای خود را گرامی دارد و در روز ویژه در آیینها شرکت کند.
رستم خدابخشی ادامه میدهد، شادروان راستی در کارهای پیرسبز نیز همکاری داشت. شاید سال 1342 خورشیدی بود که شادروان وفادار تفتی برق را برای پیرسبز داده بود هنگامی که ساختمان موتورخانه آماده راه اندازی شد، من و دینیار ماندگاری که عهدهدار برق و سیمکشی پیرسبز بود به همراه شادروان راستی، وفادار تفتی، اردشیر خدادادی و بهرام ترکی در پیرسبز حضور داشتیم. کارهای شادروان راستی در آن زمان برای همه زبان زد شده بود. رواشاد پایبند دین و آیین بود. کار چاپ و چاپخانهی ایشان در سطح تهران شهرت نیک داشت. تقویمهای راستی دست به دست میگشت و نایاب میشد. روانش شاد باد. ما امثال راستیها داشتیم که این چنین سرافراز در بین ملل گیتی به زرتشتی بودنمان افتخار میکنیم.
بیشترین دغدغهی زرتشتیان فرهنگی است
اسفندیار اختیاری، نمایندهی زرتشتیان ایرانی در مجلس، با اشاره به این نکته که جامعهی زرتشتی جامعهای فرهنگی و فرهنگ مدار است و کوشیده تا فرهنگ ایران زمین را با همهی سختیها پابرجا نگه دارد، گفت: فرهنگ ایران زمین جدا از فرهنگ زرتشتی نیست جشنهای کهن ایران زمین برای تمامی ایرانیان است. زرتشتیان هنگام برگزاری جشنها، آیینها، در گفتارها و نوشتارها در چهارچوب قانون و مجوزهای قانونی حرکت کردهاند و دغدغهای به جز فرهنگ ندارند. وی از سعید تقوی، فرنشین پیشین ادارهی کل ادیان توحیدی که 22 سال در این راه همراه زرتشتیان بوده سپاسداری کرد.
نمایندهی ایرانیان زرتشتی در ادامه به فراخور گرامیداشت روز صنعت چاپ و خانوادهی بزرگ خسرویانی راستی از ارزشمندی صنعت چاپ در گسترش دانش و افزوده شدن دانایی در میان مردم گفت و افزود: تا زمانی که صنعت چاپ به این گستردگی نبود علم و دانش به سختی دست یافتنی میشد. از سرافرازیهای جامعه زرتشتی این است که صنعت چاپ و چاپخانهی مجلس به عنوان یکی از چاپخانههای ایران زمین از سوی ارباب کیخسرو شاهرخ پایهگذاری شد. پس از آن پیشکسوتان صنعت چاپ با همهی سختیها به این کار ادامه دادهاند که خانوادهی راستی از جامعه زرتشتی مثال زدنی هستند.
وی در ادامه به عنوان دبیر قدیمی کانون داشجویان زرتشتی از نخستین دبیر کانون که بنیانگذار این نهاد زرتشتی نیز است، خاطرهای را به یاد روانشاد خسرویانی بازگو کرد: کانون دانشجویان زرتشتی که در سال 1346 خورشیدی شکل گرفت، با برگزاری آیینی قصد شناساندن فعالیتهای خود را به جامعه داشت و برای دعوت از همگان نیاز به چاپ کارت بود در آن شرایط که کانون دانشجویان نقدینگی هم در دست نداشت. با روانشاد خسرویانی در میان گذاشته شد و وی کارت دعوت را با همهی شرایطی که در نظر کانون دانشجویان بود به رایگان چاپ کرد. برگزاری این آیین معارفه با همکاری روانشاد خسرویانی باعث تحکیم بنیان کانون شد.
وطن ما وطن اشوزرتشت و فرهنگ ایران است
سید مجتبی میردهقان، فرنشین کنونی ادارهی ادیان توحیدی وزارت فرهنگ و ارشاد در آغاز گفت: امیدوارم همان راه و روشی را که در زمان مدیریت آقای تقوی، در ارتباط با هموطنان پیرو ادیان توحیدی، در پیش گرفته شده بود، از این پس نیز ادامه بدهیم. در نشستهایی که با دوستان داشتیم گفتم در این مدتی که در کنار هم هستیم باید بکوشیم از یکدیگر بیاموزیم. فرهنگ، سبب رشد ما خواهد شد. اما فرهنگ مقولهای تک محور و یکسویه نیست. وطن ما وطن اشوزرتشت و فرهنگ ایران است. پایهی ایران ما نیز فرهنگی است.
روانشاد راستی زمانی که در نزد پارسیان بود با کار چاپ آشنا شد. تعصب ایرانی بودن و تعصب فرهنگ و دینمداری سبب شد که به ایران بازگردد و در خدمت میهن خودشان باشد. او دینمحور بود. اگر دینمحور باشیم فرهنگ هم در کنار آن رشد میکند.
وی در ادامه گفت: دفتر ادارهی ادیان توحیدی همچنان آمادهی شنیدن و بازتاب دغدغهها و راهنماییها و دلواپسی شما در حوزهی فرهنگ و اجتماع است. این کار به همراهی شما نیاز دارد. آرزوی من این است که تا زمانی که در این سمت هستم بتوانم در خدمت شما باشم.
کاملترین تقویم دنیا تقویم ما ایرانیها است
علی علیپور، معاونت اداره ادیان توحیدی در آغاز با سپاسگزاری از نمایندهی زرتشتیان در مجلس و پریرخ راستی و شادباش هفتاد سالگی بنیان چاپخانه راستی، گفت: باعث خوشحالی است که در برنامهای فرهنگی در خدمت شما هستم. حضور موبدان گرامی را با ارزش میدانم. در اینجا بحث هفتاد سالگی مطرح است. میدانیم که در ادیان مختلف عدد هفتاد بسیار مقدس است و نشانه کمال است.
تقویم زرتشتی از افتخارات ایران است. آریاییها که به ایران آمدند تقویمی که وجود داشت تحت تاثیر تقویم بابلیها بود. آن تقویم دقت لازم را نداشت چون براساس کشاورزی چیده شده بود. در دولت هخامنشی نیاز بود که ملتها سازماندهی بشوند. در نتیجه تقویم خورشیدی را مرتب کردند و تقویمی که 360 روز بود تبدیل به 365 روز شد. خیام این تقویم را کامل کرد. کاملترین تقویم دنیا همین تقویم ما ایرانیهاست که مبدا آن تقویم دورهی هخامنشی است. وی در پایان پیام شادباش دکتر فریدونی، مدیرکل امور مجامع، را پیشکش باشندگان نشست کرد.
اتحادیه چاپ و نشر ایران
یونس جعفری، معاونت اتحادیه چاپ و نشر ایران، با شادباش 11 شهریور، روز صنعت چاپ به هازمان زرتشتی و بهویژه دستاندران چاپخانهی راستی از شادروان کیخسرو خسرویانی یاد کرد و گفت: از سال 70 با شادروان کیخسرو راستی آشنا شدم. در اتحادیه بودم که ایشان برای انجام کارهای مالیاتی نزد ما آمد. مالیات بسیار سنگینی برای این مرد بزرگ نوشته بودند. روانشاد راستی بسیار ناراحت شد و اشک ریخت. من رفتم نزد آقای حسینی، معاون وزیر وقت گفتم درست نیست ایشان با اشک بیرون برود.
وی افزود: شادروان راستی جوانی 31 ساله بود که نخستین چاپخانه زرتشتیان را در خیابان منوچهری افتتاح کرد. بعد به خیابان انقلاب، کنار داروخانه مهر، نقل مکان کرد. آن جا چاپخانهای تاسیس کرد که خوشبختانه تا امروز به کار خود ادامه میدهد. نسل سوم آن، نیما غنیمت، چاپ و نشر را پیش میبرد. آرزو میکنم نسلهای بعد نیز ادامه دهندهی این کار باشند.
نیاکان زرتشتی نکتههای بسیاری را به ما آموختهاند
اسماعیل صاحبی، فرنشین انجمن پیشکسوتان چاپ ایران، ما مدیون نیاکانمان هستیم. آنها چنین فرهنگ و فلسفهای را به ما ارزانی داشتهاند. هیچ چیزی در دنیا نیست که در سخن «گفتارنیک، کردار نیک و اندیشهی نیک» نگنجد. تمام ادیان و فلاسفه همین را خواستهاند بگویند. در طول تاریخ کمتر سخنی داریم که به این سرعت، قدرت و مانایی در میان مردم رواج یافته باشد و در دانش و فرهنگ و ادب مرز و بوم ما رسوخ کرده باشد. نیاکان زرتشتیمان نکتههای بسیاری را به ما آموختهاند. زرتشتیان، راستی، پاکی و نظافت را در نظر دارند. هرچه باغ بزرگ پیرامون تهران بوده، زرتشتیان احداث کردهاند. این کار را برای ثروتاندوزی نمیکردند بلکه میخواستند برای آبادی و آب و خاک ما کاری کرده باشند. ما نتوانسیتم این اندیشههای زیبا را، که برای ما آوردهاند، نگه داریم. وی در پایان این روز را به مردم ایران و بهویژه زرتشتیان شادباش گفت.
سالنمای راستی یادآور سفرهی نوروز
سعید تقوی که 22 سال در جایگاه فرنشین ادارهی ادیان توحیدی وزارت فرهنگ و ارشاد یاور چاپخانهی راستی بود، در سخاننش از پریرخ خسرویانی، مدیر چاپخانهی راستی به عنوان الگوی صبر و مقاومت یاد کرد و گفت: امروز 70 سال راهاندازی چاپخانه راستی را جشن میگیریم و خوشحالیم که به 70 سالگی رسیده است. چاپ گاهشمار زرتشتی ما را به یاد سیب، سمنو و سفره نوروز میاندازد.
در دومین همایش چاپ و نشر راستی، خانوادهی خسرویانی راستی از یاوران خود در چاپخانهی راستی با پیشکش نمایهای از فروهر و اشوزرتشت سپاسداری کرد.
سپاسداری از یاوران وزارت فرهنگ و ارشاد:
علی فریدونی، مدیر کل مجامع و تشکلها و فعالیتهای فرهنگی وزارت ارشاد، سعید تقوی فرنشین پیشین ادارهی ادیان توحیدی وزارت فرهنگ و ارشاد، سید مجتبی میردهقان اشکذری، فرنشین کنونی ادارهی ادیان توحیدی وزارت فرهنگ و ارشاد، علی علیپور، معاون این اداره، افسون مبرهن، مسوول دفتر، سعید محسنی، غلامحسین کاووسی و داوود محمودی از وزارت ارشاد
سپاسداری از اتحادیه چاپخانهداران و پیشکسوتان صنعت چاپ ایران:
میریونس جعفری معاون اتحادیهی صنف صنعت چاپ، اسماعیل صاحبی، فرنشین انجمن پیشکسوتان چاپ ایران، جمشید قشلاقی، جعفر ناصح جاهد، چاپ ناصح، جلال شهراسبی، خانواده شادروان اسماعیل دمیرچی و خانواده روانشاد محمد کلاری
سپاسداری از خانوادهی روانشادان جمشید خسرویانیفرد، بهرام خسرویانی، خداداد خرمدین، گوهر خسرویانی، و خانوادهی باشندگان جهانگیر خسرویانی، فرامرز خادمی و سهراب فرازیان
سپاسداری از انجمنها و ارگانهایی که از گردهمایی پیشین تاکنون با سالنمای راستی همکاری داشتهاند:
انجمن موبدان تهران، انجمن زرتشتیان تهران، انجمن زرتشتیان کرج، انجمن زرتشتیان شریفآباد مرکز (اشا)، انجمن زرتشتاین اهواز، انجمن زرتشتیان اصفهان، انجمن زرتشتیان یزد، انجمن زرتشتیان اهرستان، انجمن زرتشتیان الهاباد، انجمن زرتشتیان قاسمآباد، انجمن زرتشتیان کوچه بیوک، انجمن زرتشتیان کسنویه، انجمن زرتشتیان نصرتآباد، انجمن زرتشتیان شریفاباد یزد، انجمن زرتشیان خرمشاه، انجمن زرتشتیان نرسیآباد،دهیاری مزرعهکلانتر، انجمن زرتشتاین شیراز، انجمن زرتشتیان کرمان، انجمن زرتشتیان زاهدان، موقوفهی رستم بهمن آبادیان، هفتهنامهی امرداد، بنیاد فرهنگی جمشید، آبیاری مهندس رستم یگانگی، بنیاد نیکوکاری ماوندادی، دبیرستان فیروزبهرام، دبستان جمشیدجم، سازمان زنان زرتشتی، کانون دانشجویان زرتشتی، موسسه خیریهی پوروچیستا، بومگردی ناردونه، بومگردی باباخداداد
یاوران چاپخانهی راستی در ده سال گذشته:
آقای اکبری، نمایندهی زیمنس در ایران شرکت آلیاژگستر، آقای فصاحت، الماس برش آریا، جمشید ظفری، دفتر ساختمان پاسارگاد، آقای استرکیاز شرکت آبرکام دژ، بانو اطلسی، آقای آشوری، آقای مهدیپور، آقای یحیایی از نگارخانهی شیف، مهران اسعدی
شماری از همیارانی که از همایش پیش تاکنون با سالنمای راستی همکاری داشتهاند:
موبد مهربان فیروزگری، موبد دکتر اردشیر خورشیدیان، موبد مهربان پولادی، موبد پدرام سروشپور، موبد بهزاد نیکدین، دکتر رستم خسرویانی، فرنشین گردش 43 انجمن زرتشتیان تهران، دکتر مهربان مهر، تاجگوهر خدادکوچکی، بانو آذرمیدخت هرمزان، خانواده روانشادان دکتر کسرا وفاداری، مهندس افلاطون ضیافت، دلنواز پوریزگردی، فریبرز خسروی و هرمزدیار درست
مهربان بهرامی، افلاطون بهرامی، رستم خرمدین، داریوش زندیان، آقای بیژنی، اسفندیار تیراندازیان، رستم خسرویانی، آرمیتی خضری، کورش فرودی، بانو فرزان، گلناز مالگنجی، بهروز جراح، فریبرز تهمتن، سهراب یزدانی بیوکی، سهراب سلامتی، فرحناز گودرزیان، میترا ویرابیان، شیرین اهورایی، اردشیر نجاری، آقای یزدانی از دفتر مهرگستر، مهرداد استاد، پروین سیوشانسی، افسانه باستانی، دکتر کتایون مزداپور، فرنگیس مزداپور، منوچهر سلامتی، دکتر فرهنگ سلامتی، دینشاه وجدان ایرانی، مازیار وجدان ایرانی، دکتر ابتین، آرمین آبادیان، فرشید یزدانی، آقای ماندگاریان از آبیاری یگانگی، بیژن نوشیروانی، رستم بامسی، شهراد نمیرانیان، فرنیاز دادنام، ناهید نمیرانیان، گلرخ مندگاریان، به یاد ونام روانشاد اردشیر مندگاری راحتآبادی تفتی چکامه سرای زرتشتی، شهرام و شهنام خسرویانی، هوشمند فرودی، گشتاسب شهلری، کتایون هرمزدی، افسانه جراح، مهناز عجمیپور، داریوش صهمورثزاده، بهرام استادمهری، دکتر اسفندیار مالی، دکتر مزدیسنا، آرش مهرپرور، تور مزدیسنا، نغمه و هرمز مهربد، فرین و کیقباد بهدین، رستم خدابخشی، پریدخت جمشیدی کلانتری، مهربان باستانی، سیاوش بنداریانزاده، شاهجهان دهموبد، مهربان کوشش، الکترئتکنیک اشا، تجهیزات پزشکی کیمیا، امید فرهنگ، خشایار کاووسی، شاهبهرام زندیان و شهریار فرازیان
انتشارات همراه و یاوران سالنمای راستی:
– انتشارات فروهر، هاشمی، چشمه، ثالث، یساولی، بهجت، مولا، بدرقه جاودان، ، طوس، مهرگان، صالحین، فرهنگسرای سبز، شهر کتاب نیاوران، شهر کتاب ساعی، نشر مرکز، نشر قلم، کتابفروشی طلوع و کتابفروشی ایرانی
– از خبرنگاران زرتشتی و دیگر خبرنگارانی که در رسانههای گوناگون یاریرسان سالنمای راستی سپاسداری شد.
– سپاسداری از رستم رشیدی که در تهیهی فیلم همایش دوم چاپ راستی همراهی کرد. همچنین سپاسداری از افشین زعیم مجری همایش دوم و تهیهکنندهی فیلم راه راستی، بوذرجمهر پرخیده برای چاپ تاریخ زرتشتیان، بهزاد پرخیده برای تهیهی پوستر همایش بخش دیگری از این برنامه بود.
– همچنین از آتریا مهربد، پرنیان بهدین، سرافراز بهدین، پارمیدا شاهبهرامی، پارمیس پوراسفندیاری، دینا رستگاری، فریماه فروغی و آرین مهربد، نوجوانان نیکی که 70 شمع روشن را به یاد هفتاد نوروز با سالنمای راستی به تالار آوردند، سپاسداری شد. از فرشته شاهمردانی، دولت خدابخشی، کشور کاووسی و خورشیدبانو کاووسی که در آغاز برنامه با گلاب، آیینه و شیرینی به میهمانان خوشآمد گفتند، سپاسداری شد.
– پیام شادباش نشر هیرومبا با مدیر مسوولی بهنام مبارکه خوانده شد.
– فرین میزانیان نوهی زندهیاد کیخسرو خسرویانی راستی فرزند پروین خسرویانی و فرخ میزانیان در آیین گرامیداشت هفتاد سالگی صنعت چاپ و نشر زرتشتیان ایران، به یاد روزهای خوب کودکی در خانهی پرمهر بامس و ممس، آهنگ آشنای چاپ و چاپخانه، دلنوشتهای به نام بامس را برای باشندگان در نشست خواند.
– در بخشی از برنامه، نماآهنگی به نام راه راستی که گذری بر چاپخانهی راستی بود، پخش شد. همچنین چکیدهای از همایش ده سال پیش که 15 آذرماه 1387 خورشیدی به مناسبت گرامیداشت شصتمین سال راهاندازی صنعت چاپ و نشر زرتشتیان همزمان با یادمان دهمین سالروز درگذشت زندهیاد کیخسرو خسرویانی راستی در تالار همایش دبیرستان ماندگار فیروزبهرام برگزار شده بود، به نمایش درآمد.
گذری بر زندگی زندهیاد کیخسرو راستی
كیخسرو خسرویانی فرزند فریدون و شیرین خسرویانی در سال 1297 خورشیدی، یعنی صد سال پیش در رحمتآباد یزد چشم به جهان گشود. او دلبستگی فراوان به دانش و آموزش دینی داشت و با راهنمایی میرزا سروش لهراسب توانست مدرک ششم ابتدایی را بگیرد. وی در سن 14 سالگی برای کسب دانش و درآمد بیشتر به هندوستان رفت و پس از دوازده سال به ایران بازگشت و پس از مدتی در رحمتآباد و پس از آن به تهران آمد و در خیابان منوچهری مغازه نوشتافزاری را خریداری و با نام راستی آغاز به کار کرد. از آنجا به این نکته پی برد که به شوند (:دلیل) آشنا نبودن چاپخانهها به واژههای اوستایی و نام پارسیان و دیگر نوشتههای زرتشتی، کارهای چاپی انجمن زرتشتیان با اشتباه بسیار به چاپ میرسد از این رو ماشین کوچکی با تمام لوازم آن را خریداری کرد که هم اکنون در چاپخانه راستی موجود و جزو آثار باستانی زرتشتیان است. تا سال 1328 خورشیدی زرتشتیان دارای چاپخانه و نشر نبودند. او توانست نخستین کتاب اوستا و جزوههای دینی زرتشتیان که خود ناشر آن بود و سپس نخستین سالنمای زرتشتیان را در ایران به چاپ برساند. کیخسرو خسرویانی پس از آن به فکر افتاد که ماتریس حروف دین دبیره را از هندوستان وارد کند تا بتواند الفبای دین دبیره را در ایران هم به چاپ برساند. با کمک و همیاری روانشاد موبد رستم شهزادی و سازمان فروهر در سال 1345 خورشیدی نخستین جزوهی الفبای دین دبیره به چاپ رسید. از نخستین کتابهایی که در این سالها به چاپ رسید میتوان مقام زن در ایران باستان، آتش در ایران باستان، پاسخ به اتهامات و … را نام برد. همچنین کتاب اوستا با برگردان و به قلم روانشادان موبد رستم شهزادی، موبد اردشیر آذرگشسب و موبد رشید شهمردان در چاپخانه راستی چاپ شد. از کارهای با ارزش دیگر این چاپخانه، چاپ سالنما همراه با نام و روز و ماه زرتشتی بود که تا سال 1328 خورشیدی هیچگونه گاهشماری که نام روزهای زرتشتی را داشته باشد در ایران منتشر نشده بود. او در این سال آغاز به چاپ تقویم جیبی و دیواری با شکل «سالنمای راستی» کرد که تاکنون ادامه دارد. در حال حاضر قدیمیترین سالنمای جیبی موجود در آرشیو این سالنما مربوط به سال 1332 خورشیدی و قدیمیترین سالنمای دیواری موجود به سال 1336 میرسد.
مجله هوخت که در آن زمان تنها نشریه زرتشتی و با سر دبیری روانشاد اردشیر جهانیان اداره میشد، از نخستین تا واپسین شمارهی ان در چاپخانه راستی به چاپ رسید و نیز پس از آن، چند سالی چاپ ماهنامهی فروهر در چاپخانه راستی انجام گرفت.
این چاپخانه از سال 1352 تا 1362 خورشیدی با چاپ کتاب، سربرگ و جزوه، یکی از سه چاپخانه بزرگ ایران پس از چاپخانه «اقبال» و «روزنامه کیهان» بود اما پس از سال 1362 خورشیدی به دلیل بیماری کیخسرو راستی و بعد شریک و برادرش تعطیل و بسته شد و پس از آن به کوشش پریرخ خسرویانی، فرزند آن روانشاد، ادامه یافت. نیما غنیمت، نسل سوم این خاندان، هم اینک این وظیفه را بر دوش گرفته است.
روانشاد کیخسرو خسرویانی راستی با انجمنها و سازمانهای زرتشی همکاری بسیار نزدیک داشت و دو دوره هموند هیاتمدیرهی انجمن زرتشتیان تهران بود.
وی سال 1373 خورشیدی از سوی سازمان تامین اجتماعی به عنوان خوش حسابترین کارفرما در تهران برگزید شد. همچنین از پیشگامان در بنیاد اتحادیهی چاپخانهداران تهران بود.
وی ورهرام ایزد از ماه آذر سال 1377 خورشیدی در حالی که سالنامهی 1378 خورشیدی را به چاپ رسانیده بود، در تهران درگذشت. دفتر سالنمای راستی در سال 1383 خورشیدی از مکان چاپخانهی راستی در خیابان انقلاب به ساختمان روانشاد اسفندیار غنیمت جابهجا شد.
لعل خدامراد مزداپور (راستی)، همسر و همراه آن روانشاد در فراز و نشیب زندگی، و پروین خسرویانی کارشناس حقوق سیاسی دانشگاه تهران، فرخنده خسرویانی کارشناس روابط عمومی، بازنشستهی سازمان صنایع دستی، منوچهر خسرویانی مهندس چاپ از دانشگاه لندن و پریرخ خسرویانی مهندس منابع طبیعی دانشگاه تهران فرزندان آن روانشاد هستند.
روانشاد کیخسرو خسرویانی همیشه در سخنانش میگفت: «چند چیز را در زندگانی بسیار دوست دارم، گل را برای یک روز، ایران و ایرانی، جامعه زرتشتی و صنعت چاپ را برای همیشه»
فعالیتهای اجتماعی روانشاد کیخسرو خسرویانی راستی
همگانی کردن پرسهی اورمزد و تیرماه و اسفندماه با یاری انجمن موبدان، برپایی آیین درگذشت اشو زرتشت در آرامگاه قصر فیروزهی تهران با یاری سازمان فروهر، راهاندازی موتور برق نیایشگاه پیر سبز در سال 1342 خورشیدی به کوشش شادروان وفادار تفتی و همیاری رستم خدابخشی و کوشش در برقراری تعطیلات رسمی زرتشتیان در مدارس و ادارهها گوشهای از فعالیتهای اجتماعی روانشاد کیخسرو خسرویانی است.
یک پاسخ
با بهترین درودها ، یاد و خاطره برادر گرامی زنده یاد هم به نیکی گرامی باد که دوشاودوش برادر در اداره
چاپخانه فعال بود . روحشان شاد و گروثمان نشین باد