امروز اورمزد روز و بهمنماه به سال 3757 زرتشتی، برابر با 25 دیماه 1398 خورشیدی 15 ژانویه 2020 میلادی
تاریخنگاران اروپایی ۱۵ ژانویه ۹۴۶ میلادی ـ فتح مقر خلیفه عباسی را (پس گرفتن ناحیهای که پایتخت امپراتوری باستانی ایران در آنجا قرار داشت) برای ایرانیان بهعنوان روزی بزرگ ثبت کردهاند.
پس گرفتن ناحیهای که پایتخت امپراتوری باستانی ایران در آنجا قرار داشت برای ایرانیان بهعنوان روزی درخشان ثبت کردهاند. روزی درخشان همانند روزی که کوروش ایجاد امپراتوری ایران را اعلام داشت و روزی که اشکانیان مقدونیهای اشغالگر (جانشینان اسکندر) را به مدیترانه ریختند. مقدونیها «سلوکیه» را در کنار دجله ساخته بودند تا از آنجا بر آسیای غربی حکومت و نظارت کنند که اشکانیان پس از بیرون راندن آنان از آسیا، تیسفون (مدائن ـ واقع در ۳۶ کیلومتری جنوب بغداد امروز) را در سوی دیگر دجله ساختند و دو دولت اشکانی و ساسانی ایران حدود هزار سال از این شهر بر امپراتوری پهناورشان حکومت کردند و مانع پیشروی اروپاییان (رومیان) در آسیا شدند. هر دو دودمان خطر نزدیک بودن به مرز رقیب (امپراتوری غرب = روم) را تحمل کردند و پایتخت را از تیسفون به یک شهر مرکزی انتقال ندادند.
بغداد در دسامبر سال ۱۵۳۴ از دست ایران خارج شد و موقتا به دست سلطان سلیمان امپراتور عثمانی افتاد که خود را خلیفه مسلمین میخواند و بغداد را برای اثبات ادعای خود لازم داشت. دولت صفویه ایران بعدا بغداد را از عثمانیها پسگرفت و در آنجا یک پادگان ثابت به وجود آورد و یک واحد نظامی نیرومند مستقر ساخت. جنگ متناوب ایران و عثمانی بر سر بغداد دو قرن طول کشید و در زمان نادرشاه مصالحه صورت گرفت؛ ایران از دعاوی خود بر بغداد دست کشید و عثمانی حاکمیت ایران بر ایروان (پایتخت کنونی ارمنستان) و همه قفقاز جنوبی را به رسمیت شناخت.
پانزدهم ژانویه سال 946 میلادی (25 دیماه) احمد دیلمی (معزالدوله) بغداد را تصرف کرد، المستکفی بیست و دومین خلیفه عباسی را برکنار کرد و با این اقدام حکومت سراسر ایران بار دیگر در دست ایرانیان قرارگرفت و تجدید حاکمیت ملی که مردانی چون ماکان و مرداویز از مازندران و دیلمان، بابک خرمدین از آذربایجان، سیستانیها ازجمله صفاریان، خراسانیها به ویژه سامانیان و… در راهش تلاش کرده و جانباخته بودند به تحقق پیوست.
امروز اورمزدست ای يار ميگسار
برخيز و تازگی کن و آن جام باده آر
اورمز, هورمزد, هرمزد: مخفف اهورامزدا, خدای یگانه, نام ستاره مشتری, نام فرشتهای, نام نخستین روز از هر ماه در گاهشمار زرتشتی است.
اورمزد یکی از نامهای خدای بزرگ ایرانیان باستان و زرتشتیان, آفرینندهی زمین و آسمان و آفریدگان . امشاسپندان و ایزدان نیز آفریده اویَند او عین قدرت و دانش و منبع خیر و راستی و تقدس و تقوی است .
امروز اورمزدست ای يار ميگسار
برخيز و تازگی کن و آن جام باده آر
ای اورمزد روی بده روز اورمزد
آن می که شادمان کندم اورمزدوار
اَهورامَزدا (به اوستایی مزدا اهوره. «مَزدا اَهورَه») نیز با نامهای: اهورا، اورمَزد، هورمَزد، اورمُزد، هورمُز و هُرمُز نامِ آفریدگارِ نِکوییها و دادار و پروردگارِ همهی هستی در مَزدَیَسنا است.
اهورامزدا آفریننده جهان است. مزدیسنان اهورا مزدا را میپرستند. اهورامزدا خالق و داور همهی چیزهای مادی و معنوی و نیز آفرینندهی روشنی و تاریکی و برقرار کننده نظم هستی (اشا) است. او با اندیشیدن همه چیز را هستی بخشیده است، پس در واقع او از عدم میآفریند و با خود تنهاست. برای اهورا مزدا در هرمزدیشت، در حدود شصت صفتِ نیک آورده شده و تقریباً همهی چیزهای خوب به وی منتسب شدهاست. همچنین او در مزدیسنا دارای شش صفتِ برجسته زیر است:
سپنتا مینو یعنی مقدسترین روان، خشثرهویرنه به گویش امروزی شهریور یعنی شهریار و پادشاهی که باید برگزیده شود، سپنتهآرمیتی است یعنی پارسایی مقدس. هورتات بگویش امروزی خورداد به چم (:معنی) جامعیت و رسایی و امرتات جاودانگی و بی مرگی. او اشه یعنی راستی و درستی و قانون ایزدی و پاکی است. همچنین وهومَنَه است به معنی خوب منش. این صفات در مزدیسنا به نامِ امشاسپندان خوانده میشوند و پایههای کمال در دین زرتشتی برای رسیدن به روشنایی بی پایان است. از این هفت امشاسپندان است که هفت شهر عشق و هفت آسمان و هفت خوان اسفندیار و هفت خوان رستم و هفت سین و هفت کشور و … اقتباس شده است.
