غرش شیران در گورستان تاریخی «کلانی» بلند شد

شیرهای سنگی و سنگ گورهای تاریخی گورستان روستای «کَلانی» کازرون در شرایط حفاظتی خوبی به سر نمی‌برند و هر کدام در گوشه‌ای افتاده و رها شده است. همچنین برخی از سنگ گورهای ارزشمند این گورستان به‌وسیله‌ی افراد ناشناس شکسته شده و به آن‌ها آسیب رسیده است.

به گزارش اَمرداد، روستای تاریخی «کَلانی» در نزدیکی دشت بَرم کازرون جای گرفته است. روستایی سرسبز و زیبا با انبوه بلوط زارها و سرو کهنسالی که بیانگر پیشینه‌ی تاریخی این روستا است. تنها گورستان روستای کَلانی نیز، دارای دیرینگی تاریخی بوده و شیرهای سنگی گوناگون و بسیار ارزشمندی را در خود جای داده است. شیرهای سنگی و سنگ گورهایی با دیرینگی 100 تا 400 ساله. اما با این همه، هنوز گورستان تاریخی و سرو کهنسال روستای کَلانی به ثبت ملی نرسیده است! از سویی، مردم روستا هیچ‌گونه آگاهی درباره‌ی ارزش گورستان و سنگ گورها و شیرهای سنگی ندارند. زیرا بخشی از گورستان و سنگ‌های ارزشمند آن از سوی افرادی که هویتشان روشن نیست، آتش زده شده است. همچنین میراث فرهنگی و سرپرستان (:مسوولان) روستا، به انگیزه‌ی دیرینگی و ارزشمندی این گورستان، نباید بگذارند مردم مردگان خود را در کنار گورهای کهن به خاک سپارند. و بایسته (:ضروری) است گورستانی را در جایگاه دیگری برای مردگان روستا در نظر گرفته و یا بخشی از گورستان را با رعایت حفظ چشم‌انداز و سنگ گورهای تاریخی آن ساماندهی کرده تا مردم مردگان خود را در آنجا به خاک سپارند. ساماندهی، شناسایی و مستند نگاری سنگ گورها و سنگ‌نبشته‌ها (:کتیبه) و نمادهای روی سنگ گورها از جمله کارهایی است که باید هر چه زودتر از سوی سازمان میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی انجام شود. پاک‌سازی محوطه‌ی گورستان و بِهسازی سنگ گورها و آسیب‌شناسی برای برون‌رفت از نابودی سنگ گورها نیز، از دیگر کارهایی است که باید هر چه زودتر در دستور کار میراث فرهنگی جای گیرد. سرو کهنسال و شگفت‌انگیز و سرفراز روستای کَلانی نیز، نیازمند نگاهی علمی و کارشناسی است. همچنین باید هر چه زودتر پیرامون آن ساماندهی شده و خود درخت نیز، آسیب‌شناسی شود تا اگر آفتی دارد با شناسایی به هنگام آن در پِی از میان بردن آفت‌ها برآیند. تعیین حریم درخت سرو روستا اَمری بایسته بوده که برای پاسداری و نگهداری بهتر آن باید در دستور کار جای گیرد.

در همین راستا مدیر میراث فرهنگی گردشگری و صنایع‌دستی کازرون به اَمرداد گفت : « کارهای آغازین (:اولیه) ثبت ملی گورستان روستای کَلانی را انجام داده‌ایم و پرونده‌ی آن به‌زودی برای بررسی به استان فرستاده خواهد شد. همچنین سنگ گورها و نمادها و سنگ‌نبشته‌های آن همگی مستندنگاری و مکتوب شده است».

محمد رضا معینی در دنباله‌ی سخنانش افزود : « گورستان تاریخی کَلانی دارای سنگ گورهایی از دوره‌ی صفویه، زندیه، قاجاریه و پهلوی است و از ارزش فراوانی برخوردار است. ما برای پاسداری و نگاه بانی از این میراث گران‌بها با آگاهی‌رسانی به مردم روستا در پِی حفظ آن برآمده‌ایم. زیرا باورمند هستیم که با کمک و همکاری مردم روستا بسیار بهتر می‌توان در اَمر پاسداری و نگهداری از یادمان‌های تاریخی کوشید. حتا زمانی گفتمان (:بحث) بر سر جابه‌جایی سنگ گورها و شیرهای سنگی به گنج‌خانه (:موزه) بود که ما با این کار هم رای نبودیم. زیرا هر اثری در جای خود معنا و مفهوم پیدا می‌کند و هویت آن منطقه به شمار می‌آید و نباید آن‌ها را به‌جای دیگری برد. این یادگارها در همین بَستر پدید آمده و شکل گرفته‌اند و جابه‌جایی آن‌ها هویت این آثار را خدشه‌دار کرده و آن سنگ گور دیگر معنای مکانی خود را از دست می‌دهد. از همین روی ما همه‌ی توان خود را بر روی آگاه‌سازی مردم روستا گذاشته‌ایم».

معینی درباره‌ی درخت سرو کهنسال روستای کَلانی نیز گفت : « بر آنیم تا با همکاری اداره‌ی منابع طبیعی و سازمان حفاظت محیط‌زیست در گام نخست دیرینگی آن را بررسی کنیم تا بتوانیم پرونده‌ی ثبتی آن را آماده کنیم. در همین راستا نیز، کارهایی را هم انجام داده‌ایم. همچنین خود مردم نیز، ارزش این درخت را به‌خوبی درک کرده و از آن پاسداری و محافظت می‌کنند. ارزش این درخت تا به آنجا است که بر روی برخی از سنگ گورهای مردگان روستا درخت سرو تراشیده شده است که همین بیانگر پاکی (:قداست) آن نزد مردم روستا بوده است».

مدیر میراث فرهنگی کازرون در پایان افزود : « برخی از قدیمی‌های روستا دیرینگی درخت سرو را نزدیک 500 سال می‌دانند. هرچند بهتر است با همکاری کارشناسان از روش‌های علمی بهره جُسته تا بتوانیم با استواری و درستی دیرینگی آن را تعیین کنیم. به‌هرروی درخت سرو کَلانی به‌عنوان یک اثر طبیعی و میراثی دارای ارزش فراوانی است و به‌زودی پرونده‌ی ثبتی آن آماده و به استان فرستاده خواهد شد».

به گزارش اَمرداد، روستای کَلانی در 30 کیلومتری کازرونِ پارس (:فارس) جای دارد. این روستا از بخش‌های کوهمَره شهرستان کازرون و در دهستان دشت بَرم جای گرفته است. با نگرش به هوای گرم کازرون و روستای کَلانی، بهترین زمان سفر در فصل پاییز و زمستان و ماه فروردین است. گردشگرانی که به روستای کَلانی می‌روند، می‌توانند از گورستان تاریخی روستای عَبدویی در یک کیلومتری روستای کَلانی نیز بازدید کنند.

نگاره‌های زیر را که هفته‌ی گذشته گرفته شده است، ببینید :

ورودی گورستان تاریخی روستای کلانی کازرون

تنه درخت کهنسال روستا

برخی از سنگ گورهای تاریخی به ویژه شیرهای ارزشمند سنگی از جای خود جابه جا شده اند

خدشه دار شدن چشم انداز سرو کهن روستای کلانی

افراد ناشناس یا بومیان، بخشی از گورستان و سنگ گورها را آتش زده و به آن ها آسیب رسانده اند

در نبود نظارت مدیران مربوطه و کار علمی بدین گونه شکاف های ساقه درخت را پر کرده اند!؟

وضعیت اندوه بار گورستان تاریخی که هر کدام از سنگ گورهای آن در جایی افتاده است

شیرهای سنگی که رو به نابودی هستند

شیرهای سنگی بر روی گورها یکی از ارزشمندترین یادگارهای ملی است که در نبود نظارت و ساماندهی، بیشتر آن ها در حالی نابودی بوده و شکسته شده است

درخت کهنسال سرو کلانی که هنوز ثبت ملی نشده و دیرینگی آن کمابیش 500 ساله است

شیرها، نماد پهلوانی، فداکاری و دلاوری درگذشتگان است که بر سر گور مردگان می گذاشتند

سنگ گورهای جدید، همخوانی با گورستان تاریخی ندارد و بهتر است گورستانی دیگر برای مردگان مردم روستا در نظر گرفت تا اصالت گورستان حفظ شود

فرتورها از سیاوش آریا است.
6744