«اینک زمین را می‌ستاییم، زمینی که ما را دربر گرفته است. ای اهورا مزدا، زنان را می‌ستاییم، زنانی را که ازآنِ تو به شمار آیند و از بهترین اشا برخوردارند، می‌ستاییم» (هفت هات، یسنای 38، بند 1).
سِپندارمزد نام یکی از مَهین اَمشاسپندان است که در اوستا به‌گونه‌ی سِپنتَه‌آرمئیتی آمده است. این واژه در پهلوی به سِپندارمت یا سِپندارمد و در فارسی به سِپندارمذ، اسفندارمذ یا اسفند دگرگون شده است. سِپنتَه‌آرمئیتی از دو بخش «سِپنتَه» به چم (:به معنی) ورجاوند و «آرمئیتی» به چم اندیشه، فداکاری، بردباری، سازگاری و فروتنی پدید آمده است. در پهلوی چم این واژه را خرد کامل نوشته‌اند.
در گاهان، بیشتر بخش دوم آن، آرمئیتی به تنهایی آمده و یکی از فروزه‌های مزدااهورا است. اما در اوستای نو، سپندارمزد نام یکی از اَمِشاسپَندان است که در گروه سه گانه‌ی امشاسپندان بانو (سپندارمزد، خورداد و اَمرداد) جای دارد. این امشاسپند بانو در جهان مینوی نماد دوست‌داری، بردباری و فروتنی اهورامزدا و در جهان استومند (مادی)، نگاهبان زمین، پاکی، باروری و سرسبزی آن است. ایزدبانوان آبان (اَرِدویسور آناهیتا)، دین، ارد (اشی) و مانتره‌سپند از یاران و همکاران او هستند. تَرومَئیتی، دیو ناخشنودی و خیره‌سری همستار (:متضاد) اوست. ابوریحان بیرونی نزدیک به هزار سال پیش می‌نویسد که این جشن ویژه‌ی زنان بوده است و در آن از شوهران خویش پیشکش دریافت می‌کرده‌اند (دوستخواه، 1371: رویه‌های 1002و1003).
«اسفندارمزد، فرشته‌ی موکل به زمین است و نیز بر زن‌های درست‌کار و عفیف و شوهردوست و خیرخواه موکل است و در زمان گذشته این ماه به‌ویژه، این روز عید زنان بوده و در این عید مردان به زنان بخشش می‌نمودند و هنوز این رسم در اصفهان و ری و دیگر بلدان پَهله باقی مانده و به فارسی مردگیران می‌گویند» (بیرونی-ترجمه داناسرشت، 1389: رویهی 355).
در آیین بهی، زن از هر دیدگاه با مرد برابر است، مگر در آفرینش جسمی و تنی. در مزدیسنا، کوچک‌شمردن زن که بی‌گمان یک بال دیگر وجود انسانی است، کاری زشت و نابخردانه است. از این رو برابری زن و مرد و آزادی گزینش برای هر دو را کاری بایسته می‌داند:
«ای هوشمندان، بشنوید با گوش‌های خویش، بهترین سخنان را و ببینید با منش روشن و هر یک از شما-چه مرد، چه زن- پیش از آنکه رویداد بزرگ به کام ما پایان گیرد، از میان دو راه، یکی را برای خویشتن برگزینید و این پیام را به دیگران بیاموزید» (گاتاها، یسنای 30، بند 2).
آنچه در بالا آمده بخشی از نوشتاری‌ست با عنوان «سپندارمزد نماد بردباری و فروتنی اهورایی» به خامه‌ی سروش آبادانی که در تازه‌ترین شماره امرداد آمده است.
متن کامل این گزارش را در رویهی پنجم (اندیشه) شماره‌ی 481 امرداد بخوانید.
«امرداد» شماره‌ی 481 از سه‌شنبه، 30 بهمن‌ماه 1402 خورشیدی، در روزنامه‌فروشی‌ها و نمایندگی‌های امرداد در دسترس خوانندگان قرار گرفت.
خوانندگان می‌توانند برای دسترسی به هفته‌نامه‌ی امرداد افزون‌بر نمایندگی‌ها و روزنامه‌فروشی‌ها از راه‌های زیر نیز بهره ببرند.
فروش اینترنتی فایل پی‌دی‌اف شماره‌ی 481 هفته‌نامه امرداد
فروش اینترنتی نسخه‌ی چاپی شماره‌ی 481 هفته‌نامه امرداد
اشتراک ایمیلی هفته‌نامه‌ی امرداد
