فرخ روز دین از ماه خورداد به سالمهی 3762 زرتشتی، سهشنبه 22 خوردادماه 1403 خورشیدی، یازدهم ژوئن 2024 میلادی
دین، نام روز بیستوچهارم از هر ماه سیروزه در گاهشمار زرتشتی است و نگهبانی روز بیستوچهارم ماه به ایزد دین سپرده شده است. دین نام ایزدی از ایزدان آیین زرتشتی، نگهبان خامه هست. در این روز فرزند به درس و آموزگار سپرند. …
ابوریحان بیرونی در پهرست نامهای روزهای ایرانی نام این روز را «دین» و در سغدی هم «دین» و در خوارزمی نیز «دین» یاد کرده است. دین که از واژهی دئنا گرفته شده به چم سروش كه همان وجدان آمده است.
نگرشی درونی که از سوی اهورامزدا در نهاد هر آدمی مىباشد، تا در زندگی با نیروی آن بتواند راه راست و درست را یافته و در آن گام بردارد.
در سانسکریت و گاتها و دیگر بخشهای اوستا بارها واژهِ «دئنا» آمده كه هشت بار مىشود. دین در گاتها به چمهای گوناگون کیش، و آیین و سروش و … معنا شده است.
فردوسی پیرامون این ایزد میسراید:
«همه مردمی باید آیین تو /
همه رادی و راستی دین تو»
مسعود سعد پیرامون آن میسراید:
«دینروز ای روی تو آکفت دین
می خور و شادی کن و خرم نشین».
1211 سال پیش نبرد همدان و پیروزی ایرانیان آزادیخواه
پيروزی ۳۰ هزار آزادیخواه ایرانی بر ارتش عباسیان، تصرف بغداد و قتل خلیفه. اين داوطلبان كه توسط شبكههای زيرزمينی ايراندوستان خراسان آماده شده بودند، در محل شمالغربی شهر ری، تهران امروز، سپاه خليفه را كه از لحاظ شمار سه برابر آنان بود درهم شكسته و فراری داده بودند. انگيزه واقعی اين داوطلبان بهدست آوردن آزادی میهن خود بود. خلیفه وقت پس از آگاهی از شكست ری، دو سپاه ۲۰ هزار نفری ديگر را روانه همدان كرده بود تا نيروهای شكست خوردهاش را تقويت كنند. در دو نبرد ری و همدان دو سردار نامدار تازی به نامهای “علی بن عيسی بن ماهان” و “عبدالرحمن” كشته شدند. استقلالطلبان ایرانی ۲۵ سپتامبر سال ۸۱۳، بغداد را نیز تصرف و امین خلیفه وقت (برادر مامون از مادر عرب) را که در حال فرار از راه دجله و با قایق بود، دستگیر کردند و سر او را برای مأمون به خراسان فرستادند و به این ترتیب، مأمون (ابوجعفر المأمون) خلیفه شد و خلافت او تا نهم اوت سال ۸۳۳ میلادی طول کشید و ایرانیان بیش از گذشته وارد دستگاه حکومتی عباسیان شدند، مناطق کشور استقلال بیشتری به دست آوردند و این فرصت فراهم آمد تا در گوشه و کنار بپاخیزند و استقلال میهن و حاکمیت ملی را تامین کنند.
یادروز 22 خوردادماه:
1399 سال پیش “همدان” پايتخت ايران شد
تاريخنگاران معاصر بر پايه اسناد و پژوهش، این روز را روزی دانستهاند كه “هوخشتره” شهر همدان را پايتخت ايران كرد. همدان كه تاریخنگاران يونانی آن را “اكباتانا” نوشتهاند پیشتر در تابستانها محل «همايی و نشست» بزرگان بود و احتمالا نام آن هَمِدان ، به همين دليل انتخاب شده است. “هوخشتره” رهبر وقت ايرانيان، از طايفه ماد بود، كه پارسیان و پارتیان نيز از او اطاعت میكردند. همدان مَدفَن “اِستِر” همسر خشایارشا، شهبانوی یهودی ایران، “حکیم پور سینا” و “بابا طاهر عریان” است.
– در دوران پادشاهی “فتحعلی شاه”،در نبرد “نرماشير”، نيروهای دولتی بر حاكم ياغی بم پيروز شدند (۱۱۸۴ خورشیدی)
“محمدخان” پسر “اعظم خان” پس از اين كه متوجه سرگرمی ارتش در قفقاز شد كه روسها داشتند وجب به وجب آنجا را تصرف میكردند و پيش میآمدند، با تكيه بر استحكامات ارگ بَم دست به تمرّد زده، بر دولت ياغی شده و از دادن ماليات خودداری كرده بود. با وجود اين، محمدخان پس از نزديک شدن نيروی اعزامي دولت به بَم ترجيح داد كه جنگ در “نَرماشير” صورت گيرد و ساختمان ارگ بم بر اثر شليک توپهای دولت ويران نشود. در نبرد نرماشير، چون محمدخان فاقد توپخانه موثر بود شكست خورد و با اين كه دولت آماده دادن اَمان به او بود فرار كرد.
– انجمن ولایتی فارس، خلع “محمدعلی شاه” را از سلطنت درخواست کرد و حق تعیین پادشاه را به مجلس شورای ملی داد. (۱۲۸۷ خورشیدی)
– شهر تبریز برای حفظ انقلاب مشروطه به جوشوخروش افتاد و مجاهدان مسلح از هر سو به سمت این شهر به حرکت درآمدند. (1287 خورشیدی)
– محمدعلیشاه در نامهای به رییس مجلس خواستار تحویل 8 نفر از وعاظ و روزنامهنگاران شد.ملکالمتکلمین، سیدجمال واعظ، سیدمحمدرضا شیرازی مدیر روزنامه مساوات، سلطان العلمای خراسانی مدیر روزنامه روحالقدس، میرزاجهانگیرخان مدیر روزنامه صوراسرافیل و سیدحسن تقیزاده از جمله این افرادند. (1287 خورشیدی)
– “مستوفی الممالک” از سمت رياست وزرایی استعفا داد (۱۳۰۲ خورشیدی)
– سرلشكر “اميرطهماسبی” فرمانده لشكر آذربايجان از فرماندهی معزول و همراه “سردار سپه” به تهران وارد شد. (۱۳۰۴ خورشیدی)
– برای اولین بار جدول حروف متقاطع به عنوان یک سرگرمی در روزنامه «ایران» به چاپ رسید. این جدول، پنج ردیف عمودی و پنج ردیف افقی داشت. (1304 خورشیدی)
-“حسن مستوفی” وزيران خود را به “رضا شاه” معرفی نمود (۱۳۰۵ خورشیدی)
– زادروز و درگذشت “اصغر بیچاره”، عکاس، بازیگر و کارگردان ایرانی که از او به عنوان قدیمیترین عکاس سینمای ایران یاد میشد. وی بزرگترین آرشیو عکس ایران را در اختیار داشت. (زاده ۲۲ خورداد ۱۳۰۹ تهران — درگذشته ۲۲ خورداد ۱۳۹۵ لسآنجلس)
– قانون منع فعالیتهای کمونیستی در مجلس شورای ملی تصویب شد. به موجب این قانون پیوستن به هر گروه کمونیستی بین 3 تا 10 سال زندان در پی خواهد داشت. این مصوبه، واکنش شدید شوروی را به همراه داشت. (1312 خورشیدی)
– دوره دهم مجلس شورای ملی خاتمه يافت (آغاز 1314- پایان ۱۳۱۶ خورشیدی)
– “محسن صدر” نخست وزير، كابينه خود را به شاه معرفی كرد (۱۳۲۴ خورشیدی)
– هجوم اتباع اروپایی و آمریکایی مقیم خاورمیانه به تهران برای فرار از تبعات جنگ 6 روزه نیز با شدت ادامه داشت. امروز سفیر اخراج شده انگلیس در عراق نیز وارد تهران شد. (1346 خورشیدی)
جنگ ششروزه ۱۹۶۷ نبردی بود که از ۵ ژوئن تا ۱۰ ژوئن ۱۹۶۷ (۱۵ تا ۲۰ خرداد ۱۳۴۶) میان اسرائیل و کشورهای عربی مصر، سوریه و اردن و عراق رخ داده و با پیروزی مطلق اسرائیل به پایان رسید. این نبرد نقطه اوج بحرانی بود که از تاریخ ۱۵ مه تا ۱۲ ژوئن ۱۹۶۷ به درازا انجامید و در آن اسرائیل با شکست ارتش چند کشور عربی بخشی از خاک آنها را تصرف کرد.
– ساختن پالایشگاه نفت در تبریز با ظرفیت ۸۰ هزار بشکه در روز، آغاز شد (۱۳۵۴ خورشیدی)
– زادروز یوسف فروتن، نوازنده تار و سهتار (زاده ۲۲ خورداد ۱۲۷۰ — درگذشته ۷ دی ۱۳۵۷ تهران)
– زادروز حسین سرشار، خواننده، بازیگر و دوبلور (زاده ۲۲ خورداد ۱۳۱۳ تهران – درگذشته ۲۶ اسفند ۱۳۷۴ تهران)
– زادروز بیژن مفید، نمایشنامهنویس و کارگردان (زاده ۲۲ خورداد ۱۳۱۴ تهران – درگذشته ۲۱ آبان ۱۳۶۳ لسآنجلس)
– زادروز کیوان سالمیفیه، نویسنده، مترجم و پژوهشگر (زاده ۲۲ خورداد ۱۳۵۴ تهران)
– درگذشت روشنک “صدیقه رسولی”، گوینده رادیو و برنامه گلها (زاده سال ۱۳۰۷ تهران — درگذشته ۲۲ خورداد ۱۳۹۱ تهران)
– روز جهانی “مبارزه با کار کودکان”
– در جريان جنگهای ۱۱۶ ساله انگلستان و فرانسه، فرانسويان به فرماندهی “ژاندارک” برای نخستين بار بر انگليسیها پيروز شدند. (1429 م)
– تصرف سرزمين “شيلی” توسط استعمارگران اسپانيايی (1540 م)
– حكمران اسپانيايی آمريكای جنوبی شهر “بوئنوس آيرس”، پايتخت آرژانتين را بنیاد نهاد (1580 م)
– ناپلئون بناپارت امپراتور فرانسه، حمله به روسیه را آغاز کرد(1812 م)
– روز اعلان استقلال فیلیپین از اسپانيا و روز ملی آن(1898 م)
“فيليپين”، كشوری است به صورت مجمع الجزاير در شرق آسيا، كه از جمعيت ۷۶ ميليون نفری آن، اكثريت آنان را، مسيحيان تشكيل میدهند. مسلمانان نيز دارای جمعيت زيادی در اين كشور بويژه در منطقه جنوب میباشند. پايتخت آن “مانيل” و واحد پولش “پزو فيليپين” میباشد.
– اولين آزمايش برای مهار و به كارگيری انرژی حرارتی خورشيد توسط “شومان”، فيزيکدان آلمانی (1914 م)
– دادگاه جمهوری آفريقای جنوبی “نلسون ماندلا” را به حبس ابد محکوم کرد (1964 م)
– روز ملی فدراسيون روسيه. (1991 م)
نخستین انتخابات آزاد رياست جمهوری در روسيه به عنوان روز ملی آن ناميده شده است.
– رخداد غزوهی “نی قُرَيطه” به فرماندهی پيامبر اسلام (ص) (۵ مهی)