زیستگاه لک‌لک‌ها در روستای دره تفی مریوان کردستان، به شماره ١٢٣٦ در فهرست میراث طبیعی ملی به ثبت رسید.
برپایه‌ی ابلاغ قائم مقام وزیر میراث‌فرهنگی به استاندار کردستان، زیستگاه لک‌لک‌ها در روستای دره تفی مریوان کردستان پس از گذراندن تشریفات قانونی به شماره ١٢٣٦ در فهرست میراث طبیعی ملی به ثبت رسید.
در این ابلاغ تاکید شده است اثر یادشده ضمن رعایت حقوق مالکانه، تحت نظارت و حمایت وزارت میراث فرهنگی است و تدوین ضوابط حفاظتی و تعیین عرصه و حریم این اثر بر عهده این وزارت خواهد بود و هرگونه دخل و تصرف یا اقدام و عملیاتی که منجر به تخریب یا تغییر اصالت اثر شود، ممنوع است.
دریاچه زریبار مریوان در اوایل اسفندماه هرسال میزبان پرنده‌های مهاجر زیادی از جمله لک‌لک‌ها است؛ لک‌لک‌هایی که نماد زنده بودن زریبار و همسایه سال‌های دور مردم روستاهای اطراف آن هستند. این نوع از پرنده‌های سفید در مسیر مهاجرت زمستانی خود هزاران کیلومتر را پرواز می‌کنند تا بر آشیانه گرمی که مردم روستاهای اطراف زریبار به‌ویژه روستای دره‌تفی در ۱۵ کیلومتری شهر مریوان، آن را ساخته‌اند بنشینند و تا اواخر پاییز مهمان آن منطقه باشند.
مردمان این روستا در آستانه فصل بهار بازگشت لک‌لک‌ها را با برگزاری مراسم جشن و پایکوبی خوش‌آمد می‌گویند؛ بازگشت این نوع پرنده‌های سفید و خوش‌یمنی که همیشه نوید به‌پایان رسیدن سرمای زمستان و رسیدن بهار و هم‌چنین نماد زنده بودن دریاچه زریبار را دربرداشته است. تداوم دوستی مردم این منطقه و هم‌زیستی آن‌ها با پرنده‌ها، ظرفیت بالقوه‌ای را برای توسعه صنعت گردشگری در این شهرستان به‌وجود آورده است. گردشگرانی هم که به مریوان می‌آیند برای دیدن لک‌لک‌ها به روستاهای اطراف دریاچه می‌روند تا از دیدن این منظره طبیعی و بکر بی‌نصیب نمانند.
در سال‌های قبل فقط یک جفت لک‌لک در بالای یکی از تیرک‌های برق این روستا لانه می‌کرد که مردم برای جلوگیری از برق‌گرفتگی لانه‌ای دست‌ساز برای لک‌لک‌ها بر بالای تیرک آهنی ساختند و پس از این کار تحسین‌برانگیز، کم‌کم بر تعداد لک‌لک‌های مهاجر اضافه شد و جمعی از جوانان روستا در ابتکاری خودجوش، محل‌های مناسبی را برای لانه‌سازی آن‌ها فراهم کردند. بر این اساس، زیبایی زریبار و میزبانی هزاران لک‌لک سفید و خوش‌یمن در ضلع باختری این دریاچه، فرصت بی‌مانندی را برای حضور گردشگران داخلی و خارجی فراهم کرده است.
3 پاسخ
واقعا کاری بس خداپسندانه است
سلام دوستان
ما ایرانیان امروزه همه ی لک لک گونه ها را «لَک لَک» می نامیم؛ که از نظر گروهی نامی ست درست. ولی اصل آن نام از شکل همین لک لک = دو لک = سفید و سرمه ای، گرفته شده. البته اگر رنگ صورتی پا ها و نوک را نیز در نظر بگیریم، می شود سه لک.
پیشینیان ما بار ها با لک و لکه نام ساخته اند؛ مانند اَنگ = مُهر، نشانه = لک. اَلَبُوز(تالشی ماسالی) = اَلبُرز(خلاصه) = بلند بالایی(کوهی) که قله اش(کَلَه اش) لکه ی سپید دارد. بُورز(تالشی ماسالی) = بلند. بُورزُو(نام مردانه در شهرستان ماسال) = بلند بالا.
اَل و الَ(تالشی ماسالی) = لکه ی سفید.
در گذشته های دور واژه ی لَک نیز مانند بسیاران دیگر بُندار(مصدرِ) خود داشت. ولی در حال حاضر در فارسی از فعل کمکی کردن سود جسته می شود – «لک کردن». ولی کهن بُندار آن هنوز در تالشی ماسالی و تاتی استان اردبیل بکار می رود – لَکِن. این بندار کهن ایرانی، هندی، اروپایی در آلمانی لِگِن تلفظ می شود.
لَکِن = افتادن، درازکش افتادن = با جسم خود یا تن خود لکی بر زمین، چمنزار، قالی، زیرانداز و … انداختن – که شامل همه، جاندار و بیجان می شود؛ مثل دراز کشیدن یک انسان، یا افتادن یک تکه چوب در جایی.
در گذشته های دور فقط به همین پرنده لک لک گفته می شد؛ چنانکه تالش ها هنوز برای لک لک گونه های دیگر نامی دیگر دارند؛ چنانکه برای لک لک سفید(کاملن سفید)، نام غارغاری را بکار می برند. یا بوتیمار، حَواصِل و … همه ی ایرانیان بکار می برند. پرندگان دیگری از لک لک گونه ها هم هستند که در نزد مردم و پرنده شناسان هر یک نام مستقل خود دارند.
متأسفانه این نوع لک لک تقریبن دیگر در ایران زمین لانه نمی سازد. بطور اتفاقی یک جفت(به هر دلیلی، مثل خستگی) اینبار بجای رفتن به سرزمین های عربی، از خوشبختی ایرانیان در مریوان فرود می آیند و مردم شریف و واقف به اهمیت زیبایی از این فرود اِضطِراری* استقبال می کنند؛ و خبر می رسد به لک لکستان جهان از مهمان نوازی ایرانیان.
پس اندک اندک گشت مریوان یکسره لک لک سرا
* پرسش: آیا هم نر و هم ماده یکباره خسته شدند؟
خیر، لک لک ها و بسیاری از این دست پرندگان مانند کُولَنگ ها(دورنا ها) به عشق خود برای همیشه وفادار می مانند؛ یعنی اگر یکی فرود آید، دیگری نیز همان کند. اگر یکی بمیرد دیگری تا آخر عمر تنهایی می کشد. به همین خاطر وقتی برای تنها دورنای سپید باقی مانده ی سیبری که به ایران می آید، یاری دیگر یافتند، یگدیگر را بطور کامل نپذیرفتند؛ پس یار جدید در پرواز بهاری به سوی سیبری همراهی نکرد، و بعد از مدتی کوتاه در ایران فرود آمد. چون آن ها در همان آغاز می دانستند فقط می توانند دوست باشند، و نه یار و دلدار.
زندگی پرندگان مهاجر جهانی ست غریب؛ این را مهاجر داند.
«زیستگاه لک‌لک‌ها در مریوان ثبت ملی شد»
در وبگاهِ «جنگلِ مظلوم» منتشر شد.
jangalemazlum.blogfa.com