امروز فرخ روز ورهرام از ماه مهر 3762 زرتشتی، شنبه چهاردهم مهرماه 1403 خورشیدی، پنجم اکتبر 2024 میلادی
فرازهایی از پیام اشو زرتشت:
آنگاه که به من یادآوری کردی
تا از هنجار راستین هستی باید بیاموزم.
دریافتم که نافرمانی از راهنمایی و دستور
هنجار اشا هرگز نشاید.
بیگمان شتاب در فراگیری ندای درونی، سروش،
توان و نیروی بسیاری را به همراه دارد.
چنانکه هردو گروه، نیکان و بدان
به پاداشی که سزاوارند، دست مییابند.
یسنا؛ هات ۴۳ بند ۱۲
—————————*—————————-
ورهرام:
– بیستمین روز هر ماه در گاهشمار ویژه زرتشتیان «وَرَهرام» نام دارد.
– در آیین زرتشتی، روز با برآمدن خورشید (گاه هاوَن، هنگام بامداد) آغاز میشود.
– وَرهرام در اوستا به ریخت وِرِترَغنه آمده، در پهلوی وَرهران و در گویش پارسی به نام بهرام گفته میشود.
– وَرهرام به چم (معنی) پیروزی و کامیابی قابل ستایش است. در باور نیاکان ما نام و جایگاه ورهرام، ایزد و فروزه پیروزیبخش بوده است.
– برخی از باورمندان در چنین روزهایی، به نیایشگاه «شاوَرهرام ایزد» میروند و با سرودن اوستا برای خود، خانواده و همهی راستکرداران آرزوی پیروزی و سربلندی میکنند.
– از آیینهای این روز پختن آش ترادادی، سیروگ (نان روغنی) و پخش آجیل وشیرینی است.
————————-*————————-
آغاز نخستین دوره مجلس شورای ملی در ایران با سخنرانی مظفرالدین شاه
مجلس شورای ملی آیین آغاز نخستین دوره خود را در ۱۴ مهرماه ۱۲۸۵ (چهارمین روز از جشن مهرگان، ششم اکتبر ۱۹۰۶) در کاخ گلستان با باشندگی مظفرالدین شاه قاجار برگزار کرد. با این اقدام، نظام حکومتی ایران به پارلمانی سلطنتی (مشروطه) تبدیل شد و انتخاب رییس دولت (نخستوزیر) به مجلس واگذار شد.
در دومین جلسه مجلس که در ۱۵ مهرماه ۱۲۸۵ برگزار شد، صنیعالدوله، داماد شاه وقت، به ریاست مجلس و وثوقالدوله به نیابت ریاست مجلس برگزیده شدند. وثوقالدوله بعدها با گرفتن رشوه از دولت انگلستان و وعده پناهندگی سیاسی در لندن، قراردادی را امضا کرد که ایران را تحتالحمایه انگلستان قرار میداد، اما این قرارداد توسط مجلس رد شد. انتخابات دورههای اولیه مجلس عمومی نبود و صندوق آرا وجود نداشت؛ نمایندگان از میان طبقات مشخص برگزیده میشدند.
در جلسه سوم، مجلس رای به انتشار روزنامه مجلس و خرید یک مطبعه (چاپخانه) برای آن داد. این روزنامه از سوم آذرماه همان سال در هشت صفحه کار خود را آغاز کرد. هدف از انتشار این روزنامه درج متن مذاکرات مجلس، نطقهای نمایندگان، متن طرحها و لوایح، مصوبات، شکایات دریافتی از شهروندان و انتقاد اصحاب نظر از سخنان نمایندگان، طرحها و مصوبات بود.
در همان آغاز کار، دولت از نمایندگان خواست که با یک قرضه خارجی به مبلغ دو میلیون و پانصد هزار تومان موافقت کنند، زیرا اوضاع مالی کشور خراب بود (در آن زمان درآمد نفت وجود نداشت). مجلس ابتدا دریافت قرضه خارجی را موجه ندانست و چون دولت اصرار کرد، قرار شد که هزینهها بررسی و پس از حذف اقلام غیرلازم، پیشنهاد قرضه خارجی دوبارهنویسی و به مجلس ارایه شود.
قانون اساسی مشروطه در روزگار خود یکی از سکولارترین قوانین (جدایی دین از سیاست) تصویب شده در یک پارلمان در میان کشورها به شمار میآمد. مجلس شورای ملی ایران یکی از نخستین مجالس در جهان بود که در مقایسه با سایر مجالس غیر اروپایی، زودتر تشکیل شد. برخی از مجالس غیر اروپایی که پس از مجلس شورای ملی تشکیل شدند عبارتند از:
• مجلس پاکستان: ۵۰ سال بعد در سال ۱۹۵۶
• مجلس ژاپن: ۴۱ سال بعد در سال ۱۹۴۷
• مجلس ترکیه: ۱۴ سال بعد در سال ۱۹۲۰
• مجلس هند: ۱۳ سال بعد در سال ۱۹۱۹
• مجلس روسیه تزاری: در همان سال، چند ماه بعد در سال ۱۹۰۶
مجالس غیر اروپایی که پیش از مجلس شورای ملی تشکیل شدند عبارتند از:
• مجلس ایالات متحده آمریکا: ۱۸۳ سال پیش در سال ۱۷۸۹
• مجلس کانادا: ۳۹ سال پیش در سال ۱۸۶۷
• مجلس استرالیا: ۵ سال پیش در سال ۱۹۰۱
—————————— * ——————————-
یادروز 14 مهرماه:
روز “تهران”.
روز “دامپزشكی”.
متمم قانون اساسی مشروطیت به تصویب مجلس شورای ملی رسید و در اصل ۴ آن “تهران” به عنوان پایتخت ایران رسمیت قانونی پیدا کرد. (۱۲۸۶ خورشیدی)
انتخابات هيات ریيسه مجلس پیرو نظامنامه داخلی مجلس انجام گرفت. (۱۳۰۵ خورشیدی)
طرح “سردار فاخر حكمت” مبنی بر اينكه به محض تخليه تمام خاک ايران طبق پيمان سه جانبه، انتخابات شروع گردد، به تصويب رسيد. (۱۳۲۴ خورشیدی)
فرمان انتخابات دوره پانزدهم مجلس شورای ملی صادر شد. (۱۳۲۵ خورشیدی)
زلزله شديدی در مشهد، قوچان، بجنورد، شيروان، باجگيران، درجز، كلات حادث شد. (۱۳۲۹ خورشیدی)
“دكتر مصدق” رییس دولت به منظور دفاع از حق ايران در شورای امنيت سازمان ملل، تهران را به مقصد نيويورک ترک كرد. (۱۳۳۰ خورشیدی)
کارخانه “جيپ” در ایران شروع به کار کرد. (۱۳۳۸ خورشیدی)
شرکت جیپ در سال ۱۳۳۸ مونتاژ و ساخت انواع اتومبیلهای جیپ را در ایران آغاز نمود. در سال ۱۳۴۵، تولید اتومبیلهای آریا و شاهین (رامبلر) به محصولات قبلی اضافه گردید. در سال ۱۳۵۲ شرکت “موتور جک” تأسیس و کلیه داراییها و تعهدات شرکت جیپ به این شرکت منتقل شد و در همان سال نام شرکت به “شرکت جنرال موتورز ایران” تغییر نمود. نام شرکت در سال ۱۳۵۹ به “خودروسازی ایران” و سپس در همان سال به “پارس خودرو” تغییر یافت.
محمد رضا شاه اعلام کرد اگر دولت در مبارزه با گرانفروشی موفق نشود ارتش عهدهدار این کار خواهد شد. (۱۳۵۲ خورشیدی)
افتتاح آخرين دوره مجلس سنا و شورای ملی. (۱۳۵۷ خورشیدی)
واگذاری بندر عقبه در اردن به عراق برای انجام تداركات جنگ عليه ايران. (۱۳۵۹ خورشیدی)
راهاندازی آزمایشی نخستین شبکه دیجیتالی صدا و سیمای یران با نام شبکه مستند همزمان با افتتاح از سیستم پخش دیجیتال صدا و سیما. (۱۳۸۸ خورشیدی)
اعتراف “فرهاد دوم”، شاه اشکانی ايران به اشتباه خود در مراسم مهرگان. (131 پ.م)
سپاهی كه “فرهاد دوم”، شاه ايران از دودمان اشكانی، از اسيران مقدونی – يونانی به منظور سركوب كردن ياغيان شمالشرقی ايران تشكيل داده بود اواخر سپتامبر سال ۱۳۱ پيش از ميلاد به جای جنگ، به ياغيان پيوستند و فرهاد چند روز بعد در مراسمی در چهارمين روز از جشنهای مهرگان ضمن اعلام اين موضوع، اعتراف به اشتباه خود كرد و از ژنرالهايش كه از آغاز مخالف اين كار بودند پوزش خواست.
اعلان جنگ امپراتوری عثمانی به روسيه تزاری. (1768 م)
“توماس اديسون” دستگاه عكس متحرک (فيلمبرداری) خود كه نخستين ابزار از اين دست بود را به نمایش گذاشت. (1781 م)
آغاز جنگ چهارم اعراب و اسرائيل معروف به “جنگ رمضان”. (1973 م)
روز ملی “مصر”. (1973 م)
کشور كهن “مصر”، از حدود ۸۰۰۰ سال قبل، مسكونی و از ۶۵۰۰ سال پيش، دارای حكومت مركزی بوده است. مصر كشوری است در شمال شرقی آفريقا و ساحل جنوب شرقی دريای مديترانه، با مساحت ۹۹۷/۷۳۹ كيلومتر مربع و بيش از 104 ميليون نفر جمعيت كه اكثريت قريب به اتفاق آنها مليت عربی داشته و به زبان عربی صحبت میكنند. دين رسمی مردم اين كشور “اسلام” و پايتخت آن شهر “قاهره” است. واحد پول مصر، “ليره” است. نوع حكومت آن جمهوری با يک مجلس قانونگذاری است.
“هواگوفنگ” نخست وزير تازه رژيم پکن رهبران انقلاب فرهنگی چين را دستگير و به اين انقلاب پايان داد. (1976 م)
ترور “محمد انور سادات” ریيس جمهور مصر در جريان مراسم سان و رژهی ارتش مصر. (1981 م)