امروز سپندارمزد روز از ماه آبان 3762 زرتشتی، یکشنبه 29 مهرماه 1403 خورشیدی، بیستم اکتبر 2024 میلادی
فرازهایی از پیام اشو زرتشت:
اهورامزدا، دانایی و آگاهی هستیمند،
اشا، ای هنجار راستی،
وهومن، جلوه نیکمنشی
بشود تا در برابر بهترین دهشهای نیک زندگی،
درپی کرداری ناشایست،
هرگز آزردگی از ما پدیدار نگردد.
بیگمان برترین توان و شهریاری مینوی از آن شماست.
پس نیکوترین ستایشها را پیشکش خواهیم کرد.
یسنا.هات ۲۸ بند ۹
————————- * ————————
سپندارمزد:
– پنجمین روز هر ماه سیروزه در گاهشماری زرتشتیان، «سپندارمزد» نام دارد.
– در آیین زرتشتی، با برآمدن خورشید (گاه هاوَن، هنگام بامداد) روز آغاز میشود.
– سپنته آرمیتی (=سپندارمزد) به چمار پاکدلی، یکرنگی، مهر و فروتنی است.
– در گویش پارسی کنونی واژه سپنتَه آرمئیتی را اسفند(اسپند) می گویند. واژهی آرمئیتی برابر واژه Aramato ودایی است.
– سپنته آرمئیتی به جایگاه بانوان اشاره دارد و نماد مهروزی، مهر، فروتنی و باورمندیست.
– این امشاسپند در جهان مینوی نماد بردباری، شکیبایی و از خودگذشتگی است و در جهان مادی نگهبان مادر و زمین است.
– خویشکاری سپندارمزد، سپندارمذ؛ پاک، آباد و بارور نگه داشتن زمین است. خشنودی سپندارمذ هنگامی فراهم میشود که زمین وخاک، پاک نگهداشته شود و روی زمین کشت و کار شود.
سرودهی مسعود سعد سلمان، بر پایهی کتاب بندهش
سپندارمزروز خیز ای نگار
سپند آر ما را و جام می آر
می آر از پی آن که بی مینشد
دلی شادمان و تنی شادخوار
سپند آر پی آن که چشم بدان
بگرداند ایزد ازین روزگار
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)
ورز زمین کن
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سرودهی استاد ملکالشعرای بهار:
به (شهریور) اندر شوی شادخوار/ کنی در (سپندارمز) کشت و کار
—————————— * —————————-
پیروزی دریایی ایران در دماغه میکال (479 پیش از میلاد)
پیروزی دریایی ایران در دماغه میکال در زمان فرمانروایی خشایارشا و در برابر یونانیان بود. نبرد دماغه میکال یکی از نبردهای مهمی بود که پس از نبرد پرآوازهی سالامیس رخ داد. چند هفته پس از جنگ دریایی سالامیس، ناوگان شاهنشاهی ایران در دماغه میکال (جزیره آموس در دریای اژه) نبردی بزرگ با نیروهای یونانی و همپیمانانش در دامنهی کوه میکال بر روی ساحل لونیا در برابر جزیره ساموس، رخ داد. این نبرد به عنوان جبران شکست در نبرد سالامیس شناخته میشود.
جنگ سالامیس یکی از بزرگترین نبردهای دریایی تاریخ باستان بود که در آن، ناوگان یونان موفق به شکست ناوگان ایران شد. این شکست، ضربهای بزرگ به آبروی نظامی ایران زد. اما ایرانیان به سرعت برنامهریزی کردند تا این شکست را جبران کنند.
در دماغه میکال، ناوگان ایران موفق شد گروهی از کشتیهای جنگی یونانی را به دام بیاندازد و نابود کند. این کشتیها سه ردیف پاروزن داشتند و از بهترین ناوگانهای یونان بودند. این پیروزی نه تنها آبروی نظامی ایران را بازگرداند بلکه نشان داد که ایران تواناییهای دریایی بزرگی دارد.
با این پیروزی، ایران توانست شکست خود در سالامیس را تلافی کند و نشان دهد که هنوز قدرت دریایی بزرگی دارد.
چند افسر دریایی یونانی که در نبرد سالامیس شرکت کرده بودند، به اسارت درآمدند. این افسران به قلمرو ایران فرستاده شدند تا از آنان درباره شگردهای نظامی یونانیان پرسوجو شود.
این پیروزی نظامی باعث شد تا ایران به مدت چندین دهه چیرگی خود را بر دریای اژه و سرزمینهای پیرامون آن حفظ و امنیت مرزهای دریایی خود را تضمین کند. این نبرد نشاندهنده استفاده از برنامهریزی دقیق و تاکتیکهای نظامی هوشمندانه بود که به ایران کمک کرد تا در جنگهای آینده موفقتر باشد.
—————————— * —————————
یادروز 29 مهرماه:
روز ملی “صادرات”
روز “کوهنورد”
در سالنمای ایرانی ۲۹ مهر روزکوهنورد است.
روزی برای تشویق به کوهنوردی و آشنایی با خطرات و زیباییهای آن.
روز کوهنوردی در پی سقوط مجید رضازاده کوهنورد شیرازی و روز کوهنورد در هفته اول آبان ماه هیات کوهنوردی نظرسنجی بر انتخاب روز کوهنوردی انجام داد و روز ۲۹ مهر با بیشترین آرا به این عنوان انتخاب شد.
“همنوردی”: نمونه زیبای یک سبک زندگی فرامتنی و نیاز امروز جامعهی ما
در فرهنگنامهی کوهنوردی به آدمهایی که با همدیگر کوهنوردی میکنند میگویند: “همنورد”.
“همنورد”، یعنی تمام پستیها و بلندیها و فراز و نشیبها را در کنار هم درنوردیدن، پشتوپناه هم بودن، کنار هم و پابهپای هم راه رفتن، در رابطه با دیگران جنسیت نداشتن و جنسیت قایل نشدن، در سختترین مسیرها و دشوارترین گردنهها هوای هم را داشتن و تمام داروندار خود را با دیگران قسمت کردن.
درگذشت “میرزا محمدحسین خان ذکاالملک” مدیر مدرسه علوم سیاسی و پایهگذار و صاحب روزنامه تربیت (۱۲۸۶ خورشیدی)
وی یکی از دانشمندان بلندپایه ایران بود و صاحب تالیفات زیادی است. در سرودن شعر مرتبه استادی داشت و فروغی تخلص مینمود. در هنگام مرگ از وی دو پسر و سه دختر باقی ماند، محمدعلی فروغی و ابوالحسن فروغی پسران او بودند.
وزير امورخارجه تصميم متفقين را مبنی بر تخليه ايران در دوم مارس پیرو پيمان سهگانه به آگاهی مجلس رسانيد (۱۳۲۴ خورشیدی)
“سيدمحسن صدر” استعفای خود و وزيران كابينه را به شاه داد (۱۳۲۴ خورشیدی)
تصويب پیماننامه بستهشده بين ايران و كنسرسيوم نفت در مجلس شورای ملی (۱۳۳۳ خورشیدی)
“دكتر منوچهر اقبال” نخستوزير وقت لايحه “از كجا آوردهای”را به مجلس داد كه پس از تصويب به صورت قانون در آمد (۱۳۳۷ خورشیدی)
ترور “احمد آرامش” وزیر پیشین کار و تبلیغات و مدیرعامل سازمان برنامه (۱۳۵۲ خورشیدی)
اعتصاب سراسری كارگران و كاركنان صنعت نفت ايران (۱۳۵۷ خورشیدی)
كشف تنگه ماژلان در آمريكای جنوبی از سوی “ماژلان” دريانورد پرتغالی (1519 م)
زادروز “توركواتو تاسو” نويسنده و شاعر بزرگ ايتاليايی (1544 م)
زادروز “آلفرد نوبل” دانشمند سوئدی و مخترع ديناميت (1833 م)
اختراع لامپ برق با استفاده از نخ پنبهای كاربونيزه به دست “توماس آلوا اديسون” مخترع شهير آمريكايی(1879 م)
“دكتر چارلز مايو” اعلام داشت كه با “اشعه ايكس” و “راديوم” میتوان از رشد سرطان جلوگيری كرد. (1928 م)
آغاز تاکتیک “کامیکازی” در جهان و حملات هوایی انتحاری. (1944 م)
درجريان جنگ جهانی دوم، يک هواپيمای نظامی امپراتوری ژاپن كه مواد منفجره در بدنه آن جاسازی شده بود و مخازنش پر از بنزین بود در خليج “لیتی” در مجمعالجزاير فيليپين خود را به رزمناو سنگين استرالیایی كوبيد و آن را از كار انداخت. در اين حمله انتحاری، فرمانده كشتی و سی تن از افسران و ملوانان كشته شدند. با اين حمله، تاكتيک “كاميكاز” وارد عمليات نظامی در جهان شد، زیرا که نخستین حمله از این دست بوده است. در اين نوع حمله هوايی، خلبان داوطلب خودکشی است و نیروی دریایی ژاپن همیشه دهها خلبان آماده خودکشی در دسترس داشت. دومین حمله کامیکازی سه روز بعد و سومین آن ۲۵ اکتبر و در همان آبها انجام گرفت. در مدت جنگ جهانی دوم، بسیاری از کشتیهای آمریکا و انگلستان و متحدانشان به این طریق از میان رفتند ازجمله ناو هواپیمابر آمریکایی “امانی بی”. پرونده عملیات کامیکازی بسته نشده و ارتش بسیاری از کشورها در لحظه ضرورت آماده استفاده از این تاکتیک و همچنین تاکتیک “اژدر انسانی” در دریا هستند.
در جریان جنگ جهانی دوم، “آخن” پس از یک هفته نبرد سخت، به عنوان نخستین شهر در آلمان، به اشغال متفقین درآمد (1945 م)
۱۵۶ سال پس از انقلاب فرانسه و تنظیم و انتشار اعلامیه حقوق بشر، در اين روز زنان اين كشور اين حق را به دست آوردند كه در انتخابات شركت كنند؛ رای بگيرند و رای بدهند. (1945 م)
روز ملی كشور آفريقايی سومالی. (1960 م)
كشور “سومالی” در شمال شرقی آفريقا در بخشی به شاخ آفريقا شناخته می شود و ۶۳۷/۶۵۷ كيلومتر مربع مساحت و جمعيتی بيش از ۱۰ ميليون نفر دارد. پايتخت سومالی، شهر “موگاديشو” و زبان رسمی آن “سوماليايى” و “عربی” است. واحد پول اين كشور، “شيلينگ سومالی” است.
براثر سقوط يک توده بزرگ زغال سنگ و غلتيدن آن روی يک دبستان در انگلستان ۱۱۶ كودک و ۲۸ بزرگسال كشته شدند. (1966 م)
مرگ “علی عزت بگوويچ” ریيس جمهور پيشين بوسنی و هرزهگوين. (2003 م)
درگذشت “خرقی مروزی” دانشمند رياضیدان، از مولفان نامی در تاریخ و جغرافیا و ریاضى در دربار خوارزمشاهیان. (۵۳۲ ه.ق)
انتشار روزنامه ی “وقايع اتفاقيه” به دستور “اميركبير”. (۱۲۶۷ خورشیدی)
