امروز روز سروش از ماه دی 3762 زرتشتی، روز دوم گَهَنبار چَهره میدیاریم گاه، سهشنبه یازدهم دیماه 1403 خورشیدی، سیویکم دسامبر 2024 میلادی
پیام و سفارش اشو زرتشت:
اینک من برای دستیابی به آرمان خویش، رسیدن به زندگی دیرپای،
(سروش)، بزرگترین یاورها را به یاری خواستارم تا در راه راستی گام نهم و به جایی که اهورامزدا شهریاری دارد، برسم.
گاتها_هات ۳۳_بند ۵
—————————- * ——————————-
سروش:
– هفدهمین روز هر ماه سیروزه در گاهشماری ویژهی زرتشتیان، «سروش» نام دارد.
– سروش در اوستا «سرَئوشَه» خوانده میشود که به چم (:معنی) فرمانبرداری و الهام است.
– بزرگی جایگاه سروش با ایزد مهر برابری میکند و گاهی او را از امشاسپندان میدانند.
– سروش، پيک اهورایی و ندای درونی است.
پور شیراز (حافظ) پیرامون این ایزد میسراید:
در راه عشق وسوسه اهرمن بسی است
پيش آی و گوش دل به پيام سروش کن
تانگردی آشنا، زین پرده رمزی نشنوی
گوش نامحرم نباشد جای پیغام سروش
————————– * ——————————
شاه عباس و راهبرد دیپلماتیک او در مواجهه با عثمانی و اروپائیان
زمستان سال 1002 خورشیدی (1624 میلادی) را زمانی نوشتهاند که برای نخستین بار پس از ساسانیان، یک دولت ایرانی برای رسیدن به اهداف خود راه دیپلماتیک به مفهوم امروزی آن در جهان را در پیش گرفت. شاه عباس اول در غرب ایران با مشکل عثمانی و در جنوب با دستاندازی اروپائیان به خلیج فارس رو به رو بود که عنصر تازهای در دنیای مشرق زمینیها بودند. شاه عباس همچنین از دیدار سیاحان و سفرنامهنگاران اروپایی از ایران استقبال کرد و سدی در برابر ورود میسیونهای مذهبی اروپایی نیز به وجود نیاورد. هدف شاه عباس از تشویق سفرنامهنگاران اروپایی به ایران این بود که در بازگشت، ذهن اروپاییان را نسبت به دولت مذهبی ایران که در آن دیار شهرت سختگیری نسبت به مسیحیان یافته بود روشن سازند تا وی با فراهم شدن زمینه، برخی از دولتهای اروپایی را برضد پارهای دیگر تحریک کند و با خود متحد سازد تا منطقه خلیج فارس از نظامیان اروپایی و ناوهای توپدار آنها پاک شود. به علاوه، شاه عباس تلاش داشت که به اروپاییان ثابت کند که عثمانی برای آنها خطر است، نه ایران که رسالتی جز گرد آوردن همه ایرانیان در زیر یک پرچم ندارد.
نقدعلی بیگ و موسی بیگ از جمله سفیران شاه عباس بودند که در سال 1624 به اروپا فرستاده شدند. سالها پیش از این، حسینعلی بیگ بیات از جانب شاه عباس به اروپا فرستاده شده بود.
دولتهای اسپانیا و پرتغال پس از شکست نظامی پرتغالیها، چون یارای ایستادگی نظامی در برابر شاه عباس را در خود نمیدیدند، در جریان مذاکره با فرستادگان شاه عباس، فرصت را غنیمت شمرده و در برابر دریافت اجازه صید صدف در آبهای بحرین از همه دعاوی خود در خلیج فارس دست کشیدند. اما موسی بیگ موفق نشد که در سال 1625 میلادی پارلمان هلند را به قبول شرایط مشابهی راضی کند. دولت هلند پیشنهاد موسی بیگ را پذیرفته بود ولی اجرای آن را موکول به تصویب پارلمان کرده بود که پس از رد آن از سوی پارلمان، موسی بیگ آن را نوعی بازی و کُلک اروپایی عنوان کرد (ولی دولتهای دوران قاجارها از این تجربه موسی بیگ درس نگرفتند).
در لندن وقتی به نقدعلی اطلاع دادند که ایران سفیر دیگری به نام رابرت شرلی فرستاده است، وی سفارت شرلی را تکذیب کرد و پادشاه انگلستان «دورمركوتون» را از سوی خود به ایران فرستاد تا کسب حقیقت کند. وی پس از ملاقات با شاه عباس در سال 1626 میلادی بر اثر سختی راه درگذشت. چند روز پیش از او هم رابرت شرلی که با برادرش آنتونی و 26 انگلیسی دیگر در اوایل سال 1598 میلادی به ایران آمده بودند، درگذشت.
شاه عباس یکی از پادشاهان دودمان صفویه بود که از سال ۱۵۶۶ تا ۱۵۷۶ میلادی فرمانروایی کرد. او پسر شاه تهماسب یکم و جانشین او بود. شاه عباس به توسعه فرهنگی و علمی ایران شناخته میشود و در زمان او دانشگاهها و موسسات آموزشی بسیاری بنیادگذاری شدند.
——————————— * —————————–
یادروز یازدهم دیماه:
گهنبار (گاهان بار) – چهره میدیارم در آیین زرتشتیان. چهره پنجم گهنبار در هر سال “میدیارم” نام دارد. این گهنبار از روز مهر تا روز ورهرام از ماه دی (۱۰ – ۱۴ دی) برگزار میشود. میدیارم یعنی “میانه آرامش” و در زمانی برگزار میشود که آرامش کشاورزان و دامداران است و از سوی دیگر در باور زرتشتیان هنگام آفریده شدن جانوران بر روی زمین است.
زادروز “سید محمدحسین بهجت تبریزی” متخلص به “شهریار” شاعر نامدار معاصر ایرانی. (۱۲۸۵ خورشیدی)
زادروز “دکتر سید مجدالدین میرفخرایی”، متخلص به “گلچین گیلانی”، شاعر معاصر. (۱۲۸۸ خورشیدی)
زادروز “حسین خواجه امیری” نامور به “ایرج” خواننده موسیقی اصیل ایرانی. (۱۳۱۱ خورشیدی)
درگذشت “يوسف اعتصامی” اديب و نويسنده ی برجسته معاصر،پدر پروین اعتصامی. (۱۳۱۶ خورشیدی)
تجاوز سپاه عثمانی به خاک ايران. نبرد نیروهای روس و عثمانی بر سر تصرف آذربایجان (۱۲۹۳ خورشیدی)
پس از شروع جنگ جهانی اول، دولت ايران برای بر كنار ماندن از آسيبهای جنگ، اعلام بیطرفی كرد، اما اين اقدام ايران از طرف متخاصمين رعايت نگرديد و هر كدام به نحوی به خاک ايران يورش آوردند. سپاه عثمانی با كمك كُردها شروع به تجاوز به خاک ايران نمود و شهرهای بیدفاع تبريز و اروميه را به تصرف خود درآورده، به سمت شمال كشور پيشروی كرد. پس از تجاوز عثمانی، دولت روسيه نيز قوای خود را وارد ايران نمود و بر سر تصرف آذربايجان، جنگ شديدی بين نيروهای روسيه و عثمانی درگرفت و سرانجام قوای روس بر سپاه عثمانی پيروز گشت. در نهايت عثمانیها عقبنشينی كردند و روسها منطقه آذربايجان را به تصرف درآوردند. در اين حال، با ورود انگليسیها به خاک ايران، خاک اين مرز و بوم به يكی از جبهههای جنگ جهانی تبديل شد كه حاصلی جز قحطی و قتل و غارت مردم ايران در پی نداشت.
تصویب قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان در مجلس شورای ملی ایران. (۱۳۴۸ خورشیدی)
اعلام آمادگی محمد رضا شاه برای محاکمه شدن در یک دادگاه بین المللی. (۱۳۵۸ خورشیدی)
محمدرضا پهلوی، در اقامتگاه خود در جزيره كُنتادورا پاناما درمصاحبهای كه در ديلی ميل لندن انتشار يافت گفت كه در صورت وضع يك قانون بينالمللی برای رسيدگی به شكايات عليه زمامداران سابق، حاضر است خود را به چنين دادگاهی تسليم كند؛ شاكيان شكايات خود را مطرح سازند و او هم در برابر هر شكايت پاسخ بگويد و اگر محكوم شود به حكم مجازات گردن خواهد نهاد. وی گفته بود كه وجود يک دادگاه برای محاكمه سران سابق زير نظر يک سازمان جهانی بیطرف سبب خواهد شد كه هر دولتمرد ارشد بكوشد كه با اقداماتش شاكی و مدرک جرم برجای نگذارد كه يك اصلاح اداری بزرگ در دنیا خواهد بود. اين مصاحبه پس از آن صورت گرفته بود که ایران استرداد شاه را جهت محاکمه در تهران به دولت پاناما تسليم کرده بود و اين دولت سرگرم بررسی آن بود.
“شی هوانگدی” امپراتور چين، درصدد جلب دوستی ايران برآمد و یکی از درباریان خود را مامور سفر به ایران و برقراری مناسبات دیپلمات کرد. (217 پ.م)
گاهشماری “یولیانی” برای نخستین بار به اجرا درآمد. (45 پ.م)
تقویم یولیانی که در بعضی متنها تقویم ژولین نوشته شده است نوعی تغییر یافته از گاهشماری رومی است که در سال ۴۶ قبل از میلاد توسط ژولیوس سزار پیشنهاد شده بود و در سال ۴۵ قبل از میلاد توسط آگوستین سزار امپراتور وقت روم با تعدیل تقویم رومی معرفی شد. این طرح با کمک ریاضیدانان یونان و اخترشناسان یونانی طراحی شده است. ماههای آن با میلادی یکسان بوده و با ۲۹ روزه شدن ماه فوریه کبیسه میشود. تقویم یولیانی ۳۶۵ روز بود که برای هر ۴ سال یک روز به روزهای سال اضافه میشد. به علت دقیق نبودن کسر سال نسبت به سال اعتدالی هر ۱۲۸ سال یک روز عقب میافتاد. این گاهشماری در دوره مسیحی با مبدأ میلادی به عنوان گاهشماری میلادی پذیرفته شد. کبیسهگیری تقویم میلادی در سال ۱۵۸۲ میلادی با عنوان گاهشماری گریگوری یا میلادی جدید تصحیح شد.
روزنامه تایمز برای اولین بار در لندن چاپ شد. (1788 م)
“سرس” به عنوان اولین سیاره کوتوله توسط “جوزپه پیاتسی”، اخترشناس ایتالیایی کشف شد. (1801 م)
اعلام منع بردهداری و دستور آزادی بردگان در آمريكا. (1863 م)
زاد روز “پیر دو کوبرتن” ، بنیانگذار المپیک نوین. (1863 م)
نخستين شركت مسافرت هوايی در جهان در فلوريدای آمريكا آغاز بكار كرد. (1914 م)
كار ارسال عكس راديويی به نام “راديو فتو” آغاز شد. (1935 م)
با حضور سی و شش کشور سازمان ملل متحد تاسیس شد. (1942 م)
پيروزی مردم كوبا به رهبری “كاسترو” و فرار “باتيستا” ديكتاتور اين كشور. (1959 م)
روز ملی “فلسطين”، از قديمیترين مناطق مسكونی جهان. (1965 م)
تشكيل سازمان كشورهای مستقل مشترک المنافع پس از فروپاشی شوروی. (1992 م)
رسميت يافتن “يورو” به عنوان پول واحد اروپا. (2002 م)
واگذاری امتياز “رويتر” از سوی “ناصرالدين شاه قاجار” به انگلستان. (۱۲۸۹ مهی)
در نيمه ی دوم دوران سلطنت ناصرالدين شاه قاجار، عدهای از خارجيان تقاضای امتياز بهرهبرداری از معادن و ساير منابع كشور را نمودند. نخستين و مهمترينِ آنها، امتيازی بود كه به موجب آن، انحصار ساختمان راه آهن، استخراج معادن و تاسيس بانك ملی به “بارون جوليوس دو رويتر” سرمايهدار انگليسی اعطا شد. اين امتياز به قدری وسيع بود كه اجرای آن برای رويتر نيز مشكل مینمود و دو طرف معاهده به زودی فهميدند كه اين كار بدون مطالعه ی دقيق انجام يافته است. بنابراين، اين امتياز بر اثر تاخير رويتر لغو شد. ولی در سال ۱۳۰۶ مهی (ه.ق) دولت ايران به پسر رويتر، امتياز تاسيس بانک را اعطا كرد و وی توانست از بعضی معادن بهرهبرداری كند. اين امتياز در نهايت به بنیادگذاری بانک شاهنشاهی و بانک صنايع و معادن در ايران انجامید.