به دنبال بارش باران در چند روزگذشته در ایذه ، بخشی از محوطه تاریخی «طاق طویله» باقی مانده از روزگار «اتابکان لر»در پیوند با سدهی هفتم مهی(:هجری) فرو ریخت.
فرامرز خوشاب، دبیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی ایذه در این زمینه گفت: ابن بطوطه، جهانگرد مراکشی در سفرنامه خود دربارهی این بنای تاریخی نوشته است؛ چهارشب در این قلعه که به عنوان کاروانسرا استفاده میشده، بیتوته کرده است.
او ادامه داد: شوربختانه علیرغم تلاشهای انجمن دوستداران میراث فرهنگی ایذه، مدیر میراث فرهنگی و گردشگری ایذه و مسوول پایگاه آیاپیر و ارائهی گزارشهای متعدد از وضعیت بحرانی بنای فعلی و ارائه آن به متولیان اداره کل میراث فرهنگی استان خوزستان روز سهشنبه – ۲۴ اسفند- شاهد ریزش این بنای تاریخی در شهر ایذه بودیم.
خوشاب نبودِ مدیریت درست، تخصیص ندادن اعتبارات و رسیدگی به آثار تاریخی خوزستان را عاملی برای قرار گرفتن آثار تاریخی خوزستان در وضعیت بحرانی دانست و گفت: شوربختانه علیرغم تلاشهای استاندار خوزستان برای برطرف کردن چالشهای این حوزه و پیگیریهای شبانهروزی، وی هنوز موفق به اقدامی مناسب در این زمینه نشدهایم.
اگر کمیتهای برای بررسی مشکلات موجود در خوزستان به صورت عملیاتی و فوری تشکیل نشود، حتما فاجعه از این فراتر خواهد رفت و امکان مدیریتِ آن در استان غیر ممکن خواهد شد.
ارگ اتابکی(طاق طویله) یک اثر منحصر به فرد و یک بنای بسیار زیبا و گسترده است که زیباترین تزئینات کاشی را دارد که در بخش مرکزی شهرستان ایذه در استان خوزستان قرار دارد. کاشیکاریهای آن معرق، ترکیب آجر و کاشی، گچبریهای رنگین و سازههای معماری پیچیده است.
این بنا با یک پلان هشت ضلعی، دو پلکان عریضتر از پلکان عالیقاپو دارد، که ظرافت این معماری را نشان میدهد . در منابع و کتاب های تاریخی از جایگاه سیاسی و مهم بنای طاق طویله بسیار نام برده شده و حاکمان محلی دوران زندگی و حکمرانی خود را در این ارگ سپری کرده اند.حریم این قلعه حدود ۲۵ تا ۳۰ هزارمتر است و دلیل نام گذاری این بنا را به «طاق طویله» استفاده اشتباه از این ارگ در سالیان گذشته و عدم اطلاع از کاربری و موقعیت تاریخی آن بوده که به عنوان اصطبل مورد استفاده قرار می گرفت!
در دوران اسلامی، ایذه به عنوان پایتخت اتابکان لر بزرگ انتخاب شد و پس از تازش مغول نیز مرکز محلی حکومت مغولان شد و خرابههای این بنا از دوران ایلخانی که به نام «ارگ اتابکی» یا«طاق طویله» شناخته میشود اکنون در مرکز شهر وجود دارد.
فرتوراز مسعوداورکی
1919