امروز ماه ایزد و اردیبهشتماه از سال 3758 زرتشتی، دومین روز از گهنبار چهره میدیوزرم گاه، پنجشنبه 11 اردیبهشتماه 1399 خورشیدی، 30 آوریل 2020 میلادی
کیومرث صابری، نامور به « گل آقا »، 11 اردیبهشتماه، سال 1383 خورشیدی پس از دو سال تحمل رنج بیماری سرطان خون در سن 62 سالگی از میان ما رفت و تصویری از چهرهی همیشه خندان را در یادها به جا گذاشت.
کیومرث صابری فومنی، پایهگذار مؤسسهی گل آقا ، نویسنده و طنزنویس در شهریورماه 1320 خورشیدی در فومن به دنیا آمد . صابری با تشکیل دولت شهید رجایی ، بهعنوان مشاور فرهنگی ایشان مشغول به کار شد. وی در سال 1362 خورشیدی ناگهان از همه مسوولیتهای دولتی خود کناره گرفت و پس از مدتی، آغاز به نوشتن یادداشتهای روزانه طنز با نام مستعار «گلآقا» و تحت عنوان دو کلمه حرف حساب با درون مایهی نقد دستگاههای دولتی و مشکلات موجود جامعه در روزنامهی اطلاعات کرد، که نقطه عطفی در طنزنویسی ایران بود. پس از گذشت 6 سال صابری برآن شد هفتهنامهی گل آقا را منتشر کند .
کیومرث صابری فومنی، مردی که لبخند را برای همه میخواست، دوم آبانماه 1369 خورشیدی هفتهنامهی گل آقا را منتشر کرد که در آن برای نخستین بار کاریکاتور چهرهی مسوولان نظام به چاپ رسید و با استقبال مردم روبهرو شد. صابری فومنی، پس از گذشت شش سال از راهاندازی ستون طنز دو کلمه حرف حساب در روزنامهی اطلاعات، هفتهنامهی گل آقا را منتشر کرد. او به تدریج نشریههای ماهنامه گلآقا ،سالنامه گلآقا، بچهها گلآقا و کتابهای طنز و کاریکاتور را هم به مجموعه فعالیتهای موسسه گلآقا افزود . راهاندازی خانهی طنز ایران برای پرورش طنز نویسان جوان از دیگر فعالیتهای او بود. صابری فومنی در کودکی فقر و تنگدستی را آزموده بود. وی هم تجربهی سیاسی و هم ادبی داشت و توانست گونهای از طنز مردمی را پدید آورد که نه گزنده و نه زننده باشد. طنزی بسیار گیرا و مردم پسند که حرف دل مردم را میزد و آرزویش شاد بودن مردم بود. گل آقا سیزدهمین سال انتشارش را ندید. صابری همزمان با چاپ شمارهی 548 گل آقا به ناگاه تصمیم گرفت هفتهنامه را ببندد و هیچگاه از شوند بسته شدن سخن نگفت. یادش گرامی باد.
امروز ماه ایزد دومین روز از آیین گهنبار چهرهی میدیوزرم گاه، است. میدیوزرم گاه نخستین جشن ششگانهی سالیانه که در نیمهی بهار، 45 روز از بهار گذشته، برگزار میشود. گهنبار، آیین و جشنی است که از دیرباز در پهنهی ایران فرهنگی، بهپا داشته میشده، جشنی که نخستین بنپایه و مایهی آن گردهم آمدن، همافزایی، همازوری و شادی است. گهنبار میدیوزرم گاه یا میانهی بهار، نخستین چهره از گهنبار است که در میان اردیبهشت (از روز خیر تا دیبمهر ایزد در گاهشمار زرتشتی) و به پاس آفرینش آسمان برگزار میشود. مجمر آتش و چراغ روغنی نماد این چهره در سفرهی گهنبار است.
ماه روز ای به روی خوب چو ماه
باده لعل مشکبوی بخواه
دوازدهمین روز از ماه سیروزهی زرتشتی «ماه» و سی روز از سال ماه نامیده میشود. ماه نام سیارهای هست که در فرهنگستان ادب پارسی به همان ماونکهه نوشته و خوانده مىشود. ماونگهه در اوستا آمده یشت هفتم به ماه است. در ماه نیایش از ماه یشت گفته شده است.
در اوستا سازندهیِ تخمه و نژاد جانوران و آدمی هست و در اوستا پرورش گیاه و رستنی هست. نَبُر به چمار (:معنای) کشتار نکردن جانوران در این روزها و پرهیز از خوردن گوشت است. پرهیز از خوردن گوشت در خوراک خود برای چهار روز در ماه میدارند. در درازای روز (روزه) کار ناپسند می شمارند، اما در هر ماه و تنها در چهار روز به نامهای بهمن، دومین روزِ ماه، «ماه»، دوازدهمین روزِ ماه ، گوش، چهاردهمین روز به ماه و رام، بیستویکم به ماه زرتشتی و مزدیسنا هست .
در اوستا نگهداری از چارپایان آمده و سفارش شده است، جانورانی که از کشتار آنها پرهیز شده، سگ و گربه و بره و بز و اسب … و هرگاه پیر شدند، از آنها بدرستی نگهداری کنند.
در مزدیسنا از کشتن جانوران ویرانگر و موذی سفارش شده …
سرودهی مسعود سعد سلمان، بر پایهی کتاب بندهش
ماه روز ای به روی خوب چو ماه
باده لعل مشکبوی بخواه
گشت روشن چو ماه بزم که گشت
نام این روز ماه و روی تو ماه
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)
می خور و با دوستان گفت و گو کن
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سرودهی استاد ملکالشعرای بهار:
بخور باده با دوستان، روز (ماه) / ز ماه خدای، آمد کارخواه
یادروز 11 اردیبهشتماه:
– سیام آوریل (دهم اردیبهشت) زادروز غزلسرای معاصر ایران، محمد حسن معیری (رهی معیری) است كه در سال 1909 (1288 خورشیدی) زاده شد و 59 سال عمر كرد.
– یکم ماه می، روزجهانی كارگران است. دهها سال است كه به این مناسبت در این روز، در كشورهای مختلف (به استثنای ایالات متحده، كانادا و چند كشور كوچک) مراسم ویژه برگزار میشود.
– 1844 میلادی مورس نخستین تلگراف را مخابره كرد.
– 1867 میلادی دانشگاه « هوارد Howard» كه باهزینه دولت آمریكا در شهر واشنگتن برای سیاهپوستان ساخته شده بود آغاز بكار كرد.
– 1889 میلادی كارخانه بایر آلمان آسپرین را به صورت پودر به عنوان دارو به بازار فرستاد.
