امروز ورهرام ایزد از ماه خورداد سال 3758 زرتشتی، یکشنبه 18خوردادماه 1399 خورشیدی، هفتم ژوئن 2020 میلادی
درجريان بپاخيزي ايرانيان، با آرمان رهانیدن میهن خود از چیرگی تازیان، 18 خوردادماه هشتم ژوئن سال 767 ميلادي (سال 150 هجري قمري) استاد سيستانی (استاذسيس) مبارزه خودرا آشکارا ساخت و رسما پرچم استقلال و فرمانروایی ايران را در خاور ايرانزمين (غرب افغانستان امروز ـ جنوب خراسان بزرگتر) برافراشت.
استاد سیستانی از هممیهنان خواست كه تا بیگمان از همزیستی و همنشینی با تازیان دوری کنند و با فرستادگان و گماردگان خليفه بغداد همكاری نكنند. وي در آن زمان با صدها هزار هواخواه، قدرت اول در سيستان، هرات، فراه، قُهستان (کُهستان = کوهستان) تا بادغيس بود.
اين خبر كه به گوش منصور خليفه عباسي وقت رسيد، خازم بن خزيمه – ژنرال عرب را مامور جنگ با استاد سيستانی و پيروانش كرد. در جنگی كه روي داد، با وجود وارد آمدن تلفات سنگين به نيروهای خليفه و كشته شدن يكی از سرداران معروف او، سرانجام پيروان استاد شكست خوردند. سپس استاد و افراد خانوادهاش نيز با نيرنگ و فريب به دام خليفه افتادند كه پس از آن دستور به دار آویختن مردان آنان را صادر كرد. هنوز چراغ قيام استاد سيستاني خاموش نشده بود كه هاشم حكيم (المقنّع) پرچم استقلالخواهی و آزادي ايران را در همان منطقه (خراسان بزرگتر) به دست گرفت.
پيش از استاد سيستانی ـ ابومسلم، عبدالله مقفّع و ديگران قيام كرده بودند. ايرانيان از خلفای بغداد و پیشتر دمشق كه يک روز با اين و آن دوستی، و روز بعد به دار میآویختند بيزار بودند زيرا كه اين روش (دو رویی) بهدور از منش ايرانی بود.
منصور عباسی كه با اين رشته بپاخیزیها روبهرو شده بود در راستای آرام كردن ايرانيان و محبوب ساختن خود، دستور داد كه جشنهاي ايرانی (نوروز، مهرگان و …) را زندهگردانند و در دربار او نیز برگزار و تشريفات سلطنتی ساسانيان همانند در دستگاه حكومتی بغداد پیش گرفته شود.
همایون باد ورهرام ایزد پیروزیبخش
زرتشتیان امروز، به مانند نیاکان خود در روز ورهرام ایزد بیستمین روز ماه با خواندن ورهرام یشت اهورامزدا را نیایش میکنند و آرمان دارند که پیروزی وشادکامی در زندگی بهره آنان شود و نیز همه کسانی را که به پیروی از پیام اشو زرتشت، پیامآور یکتاپرستی؛ در تازه گردانیدن زندگانی، پیش بردن جهان هستی و گسترش آیین راستی میکوشند پیروز و سرافراز گرداند.
ورهرام، ایزد پیروزی و سرافرازی است. در ادب مزدیسنا و آریایی کهن ، بهرام ایزد در پیکرههای بسیار زیبا ، نیرومند ، تیزرو ، برنا ، شاداب ، شاهین تیز پرواز ، مرد رایومند و …. دادگری و درستی و خوشی و یکرنگی مىدارد و اهریمن زدایی مىکند، به نیکان و ستایندگان نیرو مىدهد و بر دشمنان خشم مرگ مىآورد و در کار آشتی هم کوشاست. آشتی که از راه درست اشو زرتشت سپنتمان آن را ستود و همواره در آرزوی برپاییاش بود و از برای پیروزی خود و پیش بردن آواژگان بهرام ایزد را ستایش کرد.
بیستمین روز از هر ماه در گاه شماری ایرانی «وَرَهرام» نامیده میشود، در اوستا ورترغن آمده و در پهلوی ورهران و درپارسی بهرام آمده، ورهرام به چم پیروزی و کامیابی قابل ستایش است. فروزهی پیروزی است. ورهرام ایزد به چم (:معنی) پیروزی قابل ستایش است و به سبب جایگاه پر اهمیتش «شاه ورهرام ایزد» نامیده میشود.
در باور ایرانیان پیروزی همواره با ارزش و قابل ستایش بوده است به همین دلیل در اوستا سرودهای زیبایی در ستایش پیروزی آمده است.
ایرانیان باستان پیش از آغاز هر کار گروه، در نیایشگاه ویژهای گردهم میآمدند و سرودهای ستایش پیروزی را با هم میخواندند و با روانی نیرومند و ارادهای استوار، برای پیروزی، پای به میدان مبارزهی زندگی میگذاشتند.
در بهرامیشت آمدهاست که بهرام آفریده اهورا نیرومند و فرهمند است و نیروی بینایی شگفتانگیزی دارد. او یورش همه دشمنان را، چه جادوان و پریان، و چه کَویها و کَرَپانهای «ستمگر» را در هم میشکند، جهان را تازگی و آشتی میبخشد و به خوبی آرمانها را بر آورده میکند. بهرام همچنین توانایی فرزندآوری و بازوان نیرومند و تندرستی و دلیری میبخشد.
آذر بهرام همان سومین آتشکدهی بررگ ایران هست آذر برزین مهر در ریوند خوراسان، در آتش بهرام نیایش، بند شش آن، کوه نام برده شده است.
نیایشگاههای شاه ورهرام ایزد در خرمشاه یزد، زینآباد یزد، شریفآباد اردکان، امیریهی تهران، تهران پارس، کرج، کرمان و اهواز وجود دارد. از آیینهای این روز پختن آش، سیروگ و پخش شیرینی و نخود مشکلگشا است.
نماد این روز نیز گل «سنبل» در دین زرتشتی است.
یادآوری میشود، در شرایط ویژهی کنونی که با فراگیری ویروس کرونا در کشور پیشآمده، نیایشگاههای شاه ورهرام ایزد بسته است.
