امروز انارام ایزد از ماه خورداد سال 3758 زرتشتی، پایان هنگامهی نیایش همگانی در پیرسبز، چهارشنبه 28 خوردادماه 1399 خورشیدی، 17 ژوئن 2020 میلادی
چنین روزی ماه ژوئن 232 میلادی جنگ دیگری میان ایران و امپراتوری روم، در زمان اردشير يکم ـ شاه ساساني ايران آغاز شد.
آغاز این جنگ از كاپادوكیه (Capadocia=Kapadokya تركیه امروز و گوشهای از ساتراپی سوم ایران، برپایهی تقسیمبندی داریوش بزگ بود و در طول جنگ، فرماندهی ارتش ایران را اردشیر پاپكان (ساسانی) بنیادگذار دودمان ساسانیان به دست داشت. اردشیر یکم پیشتر هم با امپراتوری روم وارد جنگ شده بود زیرا که رومیان در واپسین دوران سلطنت اردوان پنجم (اشکانی)، از درگیریهای داخلی ایرانیان سود جستند و در آناتولی (ترکیه امروز) و سوریه دست به پیشروی نظامی زده بودند. جنگهای اردشیر یکم در راستای بیرون راندن رومیان از مشرق زمین که از سال 230 میلادی آغاز شده بود، سببساز شده بود که الکساندر سه وروس Alexander Severus امپراتور وقت روم به شرق مدیترانه آید و در آنتیوک قرار گیرد. باوجود این، در جنگی که از کاپادوکیه آغاز شد اردشیر قاطعانه پیروز شد و سهوروس پس از این شکست به اروپا بازگشت. اردشیر یکم در واپسین نبرد خود با رومیان با استفاده از یک تاکتیک تازه و گسترش دادن منطقه جنگ، واحدهای ارتش روم را مجبور به جنگیدن در سه جبهه کرده و درهم کوبیده بود.
تاریخنگاران درباره پیروزهای نظامی در این دوره نوشتهاند: “ناسیونالیسم توفنده ایرانی برنده جنگهای عهد ساسانیان بود، نه شاه وقت و ارتش به تنهایی”.
انارام ز پیران شنیدم چنان
که می خورد باید به رطلِ گران
در گاهشمار زرتشتی سال به ١٢ ماه ٣٠ روز بخش میشود که هر روز به نامی آراسته است. امروز سیاُمین روز از ماه شهریور در گاهشمار زرتشتی است و «انارام» نام دارد.
سیامین روزماه انیران یا انارام، به معنی فروغ بیپایان جهان مینوی است. در اوستا: «اَنَغرِرَاوچَ» است. انارام به چم «روشنایی بیپایان» است. برابر با آموزشهای اشوزرتشت؛ کسانی که با اندیشه، گفتار و کردار نیک زندگی میکنند و با دروغ و ناپاکی مبارزه میورزند، سرانجام به سرای نور و سرور خواهند شتافت که سرشار از خرسندی و شادمانی برای آنهاست. این سرا، همان خانه واپسین و جایگاه روشنایی و فروغ بیپایان است. زرتشتیان در این روز به سفر میروند و اهورامزدا را به شوند دادههای نیکش ستایش میکنند.
گل «مرو اردشیران» نماد انارام در دین زرتشتی است.
سرودهی مسعود سعد سلمان، بر پایهی کتاب بندهش
انارام ز پیران شنیدم چنان / که می خورد باید به رطلِ گران
بیار ای نگار آن می مشکبوی / کزو نافه مشک یابی دهان
دل اندر کم و بیش گیتی مبند / همی دار جان را همی شادمان
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)
موی و ناخن پیرای و زن به زنی کن که فرزند نامور زاید.
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سرودهی استاد ملکالشعرای بهار:
در این روز جامه بیفزای بر / بدوز و بپوش و بیارای بر
(اَنیران) بود نیک، زن خواستن / همان ناخن و موی پیراستن