امروز سروش ایزد از ماه تیر سال 3758 زرتشتی، دومین روز از زیارت سپندینه پیر پارس بانو، شنبه 14 تیرماه 1399 خورشیدی، چهارم جولای 2020 میلادی
چهارم جولای 232 جنگ 16 روزه ارتش فرمانروایی ایران با ارتش امپراتوری روم در کاپادوکیه (بخشی از تركکه امروز و گوشه‌ای از ساتراپی سوم ایران، بنابر تقسیم‌بندی کشوری داریوش بزرگ) با پیروزی بی چون و چرا ایران پایان یافت.
با پیروزی سپاه ایران «سِه وِروس» امپراتور وقت روم پس از این شکست، سَرخورده و ناامید به اروپا بازگشت. در همه جنگ‌های ایران و روم، ارمنستان در کنار ایران بود و می‌جنگید.
در درازای جنگ که از هجدهم جون (ژوئن) آن سال آغاز شده بود، فرمانده ارتش ایران را اردشیر پاپكان بنیادگذار دودمان ساسانیان، خود بر دوش داشت.
بیرون راندن رومیان از مشرق زمین (شرق مدیترانه) یکی از هدف‌های اردشیر پاپکان و جانشینان او بود و امپراتوران روم که این را می‌دانستند دست بکار ایجاد یک پایتخت شرقی (قسطنطنیه ـ استانبول) برای این امپراتوری شدند که پس از تقسیم و انشعاب؛ پایتخت روم شرقی شد و روم شرقی به رغم چیرگی تُرکان سلجوقی بر گوشه‌ای از آناتولی و خویشاوندان آنان ـ تُرکان عثمانی بر گوشه‌ی دیگر تا سال 1453 دوام یافت.
روز هفدهم از هر ماه در گاهشمار زرتشتی به نام سروش ایزد پیوند یافته است. سروش به چم (:معنی) گوش دادن و فرمان بردن است به خواست خدایی و ما آن را نیوشایی معنا کرده‌ایم تا نزدیکتر به اصل باشیم.
اینک من سروش ترا که
از همه بزرگتر است، می‌طلبم
تا به آرمان خود رسم
و زندگانی درازی به دست آورم
و به شهریاری منش نیک در آمده
و به راه راستی گام زده،
به جایگاهی رسم که مزدا اهورا می‌باشد. (۳۳_۵)
اشو زرتشت می‌گوید:
کسی را که مزدا دوست دارد ، نیوشایی و منش نیک به او روی می‌آورد (۴۴_۱۶)
زرتشت می‌خواهد به دستیاری نیوشایی به خواست و آرمان خود برسد (۳۳_۵)
نیوشایی راهی است که به اهورامزدای توانا می‌رود (۲۸_۵)
نیوشایی راه رستگاری را ، هم برای رستگار و هم برای دروغکار ، همواره روشن می‌سازد (۴۳_۱۲)
از این گفته‌ها به ویژه آنجایی که نیوشایی با منش نیک است، بر می‌آید، که فرمانبرداری زرتشت کورکورانه نیست بلکه از روی اندیشه و با دلی پر از مهر است .
