خسرو سینایی کارگردان سینما درگذشت

خسرو سینایی کارگردان و مستندساز نام‌آشنای سینمای ایران، که امردادماه امسال به سبب عفونت ریه و دچارشدن به ویروس کرونا در بخش مراقبت‌های ویژه‌ی بیمارستان امیراعلم تهران بستری شده بود، ساعت 16 امروز درگذشت.
خسرو سینایی در 29 دی‌ماه 1319 خورشیدی، در شهر ساری زاده شد. پس از آمدن به تهران در سال 1337 خورشیدی، دیپلم خود را از دبیرستان البرز گرفت. سپس به اتریش رفت و از آکادمی «هنرهای نمایشی» وین، کارگردانی و فیلم‌نامه‌نویسی آموخت. پس از بازگشت به ایران از سال 1346 در وزارت فرهنگ و هنر آغاز به کار کرد. این همکاری 5 سال ادامه پیدا کرد. چند سال پس از آن در تلویزیون ملی ایران سرگرم کار شد. او افزون‌بر کارگردانی و ساخت فیلم، در ساخت موسیقی فیلم نیز آثاری را پدید آورد. سینایی تئوری موسیقی را در کنسرواتوار وین آموخته بود. آن چه سینایی می‌ساخت مستندهایی بود که زمینه‌ی اجتماعی داشت.
سینایی در سال 1387 خورشیدی، نشان ویژه‌ی کشور لهستان را از رییس‌جمهور این کشور دریافت کرد. این نشان پس از ساخت مستند «مرثیه‌ی گمشده» به او داده شد. این مستند درباره‌ی آوارگان لهستانی است که در جنگ جهانی دوم به ایران کوچیده بودند. یک مستند کوتاه دیگر او درباره‌ی فرش ایرانی است که به نام «فرش، اسب، ترکمن» در سال ۱۳۸۴ خورشیدی، ساخته شد.
خسرو سینایی نخستین فیلم سینمایی‌اش را به نام «زنده باد» در سال 1358 خورشیدی، ساخت. این فیلم با هنرمندی ثریا قاسمی، مهدی هاشمی و رقیه چهرآزاد نمایش داده شد. فیلم «زنده باد» در جشنواره‌ی «کارلووی واری» به نمایش درآمد (1980) و جایزه گرفت. سینایی درباره‌ی نمایش این فیلم در سینماهای تهران گفته بود: «همین فیلم را که خواستند در ایران نمایش دهند رییس سندیکای سینماداران آمد وگفت: “گفته‌اند سردَر سینماها، صور قبیحه است و حق ندارید سردر بزنید”. در تلویزیون آن زمان و روزنامه‌ها هم نمی‌شد تبلیغ کرد. فیلم زنده باد در شرایطی روی پرده آمد که سردَر سینمایی نداشت. البته با هزار بدبختی پول جمع کرده و سردر سینما را چاپ کرده بودند. سردری که فقط یک دست خونی بود بردیوار و یک سری سایه‌ای که مشت شده بود. فیلم زنده باد در این شرایط بر روی پرده آمد. بعد از چهار روز که مردم حتا در جنوب تهران در وسط فیلم، برای آن دست می‌زدند فیلم را برداشتند و بعد توقیف کردند».
خسرو سینایی آثار سینمایی بسیاری ساخت. تهران امروز (1356)، هیولای درون (1362)، کوچه‌های عشق (1369)، کوچه‌ی پاییز (1376)، عروس آتش (1378)، مثل یک قصه (1385) و کویر خون (1393) شماری از فیلم‌های اوست.
از خسرو سینایی بیش از 100 فیلم کوتاه و بلند به جای مانده است. موسیقی و تدوین برخی از آثارش را نیز خود انجام می‌داد. او در سال 1362 لوح زرین بهترین کارگردانی را در دومین دوره‌ی جشنواره‌ی فیلم فجر، برای فیلم «هیولای درون» دریافت کرد. همچنین در سال 1378 سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه در هجدهمین دوره جشنواره فیلم فجر، برای فیلم «عروس آتش» به او داده شد.
یادش گرامی