امروز فرخ و پیروز روز باد ایزد و فروردینماه سال 3759 زرتشتی، یکشنبه 22 فروردینماه 1400 خورشیدی، 11 آوریل 2021 میلادی
22 فروردینماه سالگرد درگذشت عباس کاتوزیان نگارگر (:نقاش) رئالیست و فیگوراتیو معاصر، نسل دوم مکتب کمالالملک است.
کاتوزیان تحصیلاتش را از هنرستان کمالالملک آغاز کرد و بعدها مدتی نیز بهعنوان جانشین فرنشین این دبیرستان فعالیت داشت. از جمله استادان او حسین شیخ و محمود اولیا بودهاند. او از نسل دوم مکتب کمالالملک بود.
بیشتر موضوعات نگارههای او پیرامون زرتشت، شهریار، اعتیاد و جنگ ایران و عراق بود. وی از جمله برترین نقاشان همروزگار (:معاصر) ایران بود که آثار بسیاری به سبک رئالیسم و اکسپرسیونیسم از خود بهیادگار گذاشت و یکی از قویترین نقاشان پرتره و فیگوراتیو در میان نگارگران معاصر ایران بود. از آثار پرآوازهی او میتوان تابلوی دختر زیبای لر را نام برد که شاید تاکنون صدها تخته فرش از رویش کپی و بافته شده است. آثاری چون «گر آمدنم به من بدی نامدمی»، تابلوی نقاش پیر، ترمه فروش، نگاه رند و همچنین ترکیببندیهای استادانهای از سبدهای گل و میوه همگی از جمله آثار جاودانه تاریخ هنر نقاشی رئالیسم ایران است. او در درازای زندگانی پربار هنریاش ۲۷ نمایشگاه در تهران و ۹ نمایشگاه در آبادان از آثارش برگزار شد. وی تنها نقاش ایرانی است که در سال ۱۳۵۲ نمایشگاهی همراه با آثار استاد کمالالملک در مجلس شورای ملی برگزار کرد و مدت ۱۰۰ روز به نمایش شیفتگان هنر گذاشت. او برگزاری این نمایشگاه را افتخار بزرگی در زندگی خویش میدانست. ۵ نمایشگاه در آمریکا و یک نمایشگاه در لرد لیتون هاوس لندن “کتابخانه ملی” از آثارش برپا شد که با واکاوی و بررسی مطبوعات و مصاحبه رادیو و تلویزیون همراه بود. همچنین دو نمایشگاه از آثار او در فرانسه برگزار شد که در ۳ شماره مجله ایماژ دوموند نقد و بهچاپ رسید. آثار او در نمایشگاهها و موزههای داخلی و موزههای اروپایی در معرض دید قرار دارد.
استاد عباس کاتوزیان نقاش معاصر ایرانی در سال ۱۳۰۲ در تهران زاده شد. وی در دو سالگی مادرش را از دست داد زیر سایه پدری مهربان دوران کودکی را سپری کرد. عباس جوان شیفته نقاشی، طبیعت و ورزش بود. او ورزشکاری سخت کوش بود و ورزش را از چهارده سالگی در زورخانه حاج وزیری آغاز کرد و سپس کوهنوردی و مشتزنی (:بوکس) را نیز تا واپسین روزهای زندگی خود ادامه داد.
استاد در کنار نقاشی به پرورش گل و گیاه دلبستگی بسیار داشت و از کارشناسان و کلکسیونرهای کارآزموده و زبردست اشیاء قدیمی و آنتیک بود. او همچنین در آشپزی و بذله گویی و شوخ طبعی و گرد هم آوردن دوستان و شاگردان زبانزد بود.
کاتوزیان اواخر زندگی را در انزوا گذراند و شمار اندک شاگرد داشت و سرانجام پس از گشایش واپسین نمایشگاهش در فرهنگسرای نیاوران، در ۸۵ سالگی درگذشت.
«باد»، نام بیستودومین روز ماه در گاهشمار زرتشتی است. باد، به چم هوا است. در فرهنگ زرتشتی هوا از چهار آخشیج ستودنی و سپندینه مانند آب و آتش و خاک است. در فرهنگ ایران پاک نگهداشتن چهار آخشیج خویشکاری هر انسان است.
چون بادروز، روز نشاط آمد ای نگار
شادی فزای هین و بده باده و بیار
در اوستا ایزد وَیو (باد) همراه و همکار ایزدان آب و آتش و خاک است. ایزد وَیو (ایزد «باد» یا «هوا») همواره با ایزد رام آمده است. در اوستای سیروزه آمده: «…یاری باد به همه رزم و کارزار برساد. هر که را باد پشتیبان است پیروزی همیشه با اوست.
ایزد وَیو یا ایزد باد همواره با ایزد رام آمده است. نماد این روز در دین زرتشتی گل « بادرنگ بویه» است.” وای یا وایو ”باد” چهرهای دوگانه دارد، خوب وبد زیرا باد از هر دو جهان نیک وبد میگذرد. او نیکوکار است ودر عینحال میتواند با نیروی ویرانگر خود همهچیز و همه کس را نابود سازد.
در ادبیات پهلوی دارای دو نیمهی بد و خوب است که در اوستا نیمهی نیک او که دشمن دیوان است ستوده شده. ایزد وایو در یشت پانزدهم اوستا به عنوان ایزدی مهم مورد ستایش قرار گرفته و این ستایش تا دوران اشکانی و ساسانی ادامه داشتهاست. در فرهنگ ایران قدیم ایزد یا الههٔ باد است.
این خداوندگار نه تنها برای تمام موجودات زنده روح حیات بوده بلکه روح دنیا و گیتی نیز محسوب می شده است. وایو همچنین هوایی است که در آن تمام موجودات زنده در هنگام مرگ نابود می شوند.
ایزد باد در اوستا چنین گزارش شده: جوینده، نیکكردار، چیرهشونده، پسرونده، پیشرونده، پایندهفر، سختترین، قویترین، شكستدهنده، موجریزنده، زبانهكشنده و ….
سرودهی مسعود سعد سلمان، بر پایهی کتاب بندهش
چون بادروز، روز نشاط آمد ای نگار
شادی فزای هین و بده باده و بیار
باده است شادی دل پیوسته باده خور
بیباده هر چه بینی باد هوا شمار
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)
در بخش (نیایش خواندن سرود و ادعیه) از بر کن و به کار نو مَپیوند
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سرودهی استاد ملکالشعرای بهار:
وگر با شدت کار، با داوران / در این روز رو، تا شوی کامران
سزد روز (باد) ار درنگی شوی / نپیوندی امروز کار از نوی