اورمزد و اردیبهشتماه فرخنده باد، یکم اردیبهشتماه سال 3759 زرتشتی، سهشنبه 31 فروردینماه 1400 خورشیدی، 20 آوریل 2021 میلادی
2012 سال پیش در چنین روزی، بیستم آوریل سال نهم میلادی، مِهستان (سنای ایران) اردوان سوم که تنها از سوی مادر به اشک یکم سردودمان اشکانیان پیوند میخورد به شاهی ایران برگزید.
اَردَوان سوم (اشک هجدهم) هجدهمین شاه ایران از خاندان اشکانی است (۱۲میلادی – ۳۹ یا ۴۰میلادی). او پیش از رسیدن به شاهی، فرمانروای آذربایجان و دست نشاندهی دولت مرکزی اشکانی بود. نسب او از سوی مادر به اشکانیان میرسید. اردوان در سال ۱۲ میلادی تاج و تخت شاهی را از دست ونون که تا آن زمان شاه ایران بود، به در آورد. پیش از به تخت نشستن اردوان سوم، اوضاع داخلی ایران آشفته بود. اردوان به سامان دادن اوضاع کشور پرداخت و شورشهایی را که به وقوع پیوسته بود، سرکوب کرد. انتخاب شاهان اشکانی ببایست (:لزوما) وراثتی نبود، رای بیشینه (:اکثریت) مِهستان بایستگی برگزیدن شاه بعدی بود، ولی چون شاه بعدی بیشتر در زمان زندگانی شاه وقت نامزد و به مهستان پیشنهاد میشد، و شاه وقت پشتیبانی از انتخاب پسر و یا برادر و برادرزاده خود را ترجیح می داد، پادشاهی از خاندان اشکانیان خارج نمیشد؛ مگر این که شاه وقت پیش از تعیین شاه بعدی به مرگ ناگهانی از این جهان میرفت و یا اینکه بیش از یک نامزدِ شاه شدن به مهستان پیشنهاد میشد. چند بار اتفاق افتاده بود که مهستان نسبت به نامزد پیشنهادی مورد پشتیبانی شاه وقت بیاعتنایی کرده بود و گزینش شاه بعدی به درازا کشانده شده و نامزد و نامزدهای بعدی پیشنهاد و رایگیری شده بود.
امروز اورمزدست ای یار میگسار
برخیز و تازگی کن و آن جام باده آر
اورمز, هورمزد, هرمزد: مخفف اهورامزدا, خدای یگانه, نام ستاره مشتری, نام فرشتهای, نام نخستین روز از هر ماه در گاهشمار زرتشتی است.
اورمزد یکی از نامهای خدای بزرگ ایرانیان باستان و زرتشتیان, آفرینندهی زمین و آسمان و آفریدگان . امشاسپندان و ایزدان نیز آفریده اویَند او عین قدرت و دانش و منبع خیر و راستی و تقدس و تقوی است.
ای اورمزد روی بده روز اورمزد
آن می که شادمان کندم اورمزدوار
اَهورامَزدا (به اوستایی مزدا اهوره. «مَزدا اَهورَه») نیز با نامهای: اهورا، اورمَزد، هورمَزد، اورمُزد، هورمُز و هُرمُز نامِ آفریدگارِ نِکوییها و دادار و پروردگارِ همهی هستی در مَزدَیَسنا است.
اهورامزدا آفریننده جهان است. مزدیسنان اهورا مزدا را میپرستند. اهورامزدا خالق و داور همهی چیزهای مادی و معنوی و نیز آفرینندهی روشنی و تاریکی و برقرار کننده نظم هستی (اشا) است. او با اندیشیدن همه چیز را هستی بخشیده است، پس در واقع او از عدم میآفریند و با خود تنهاست. برای اهورا مزدا در هرمزدیشت، در حدود شصت صفتِ نیک آورده شده و تقریباً همهی چیزهای خوب به وی منتسب شدهاست. همچنین او در مزدیسنا دارای شش صفتِ برجسته زیر است:
سپنتا مینو یعنی مقدسترین روان، خشثرهویرنه به گویش امروزی شهریور یعنی شهریار و پادشاهی که باید برگزیده شود، سپنتهآرمیتی است یعنی پارسایی مقدس. هورتات بگویش امروزی خورداد به چم (:معنی) جامعیت و رسایی و امرتات جاودانگی و بی مرگی. او اشه یعنی راستی و درستی و قانون ایزدی و پاکی است. همچنین وهومَنَه است به معنی خوب منش. این صفات در مزدیسنا به نامِ امشاسپندان خوانده میشوند و پایههای کمال در دین زرتشتی برای رسیدن به روشنایی بی پایان است. از این هفت امشاسپندان است که هفت شهر عشق و هفت آسمان و هفت خوان اسفندیار و هفت خوان رستم و هفت سین و هفت کشور و … اقتباس شده است.
یاد روز آیینی اردیبهشتماه:
_ دوم اردیبهشت؛ جشن اردیبهشتگان برابری نام روز و ماه اردیبهشت در گاهشماری زرتشتی
_ دهم تا چهاردهم اردیبهشت؛ خیر تا دی بهمهر ایزد چهره میدیوزرمگاه به پاس پیدایش آسمان، نخستین گهنبار از شش چهره سالیانه
_ وهمن، ماه، گوش و رام روزهای نَبُر پرهیز از کشتار و خوردن گوشت حیوانات سودمند؛ وهمن یکم اردیبهشتماه، ماه ایزد 11 اردیبهشتماه، گوش ایزد 13 اردیبهشتماه و رام ایزد 20 اردیبهشتماه