خلیج فارس پدیدهی جغرافیایی و انسانی بیمانندی است که جایگاه آن از گذشتهها تا به امروز نقش برجستهای در تاریخ بشر داشته است و این نقش را به گونهی سنتی نزد ایرانیان از آنجایی که شاهراه گذر فرهنگها و بازرگانی بود، به دست آورده است. امروزه نیز همگان بر این باورند که منطقهی خلیجفارس و خود خلیجفارس دارای جایگاه زندگیبخش برای مردم کشورهای ساحلی آن و پیوند آنها با دنیای مدرن است و این جایگاه بیهمتا ژئواستراتژیکی بر ارزش کنونیاش افزوده است.
تاریخ پیدایش تمدنهای نخستین و کهن کرانهی خلیج فارس به بیش از ده هزار سال پیش میرسد. (برخی دانشمندان پیدایش و تکامل انسان مدرن را از نزدیک به ۵۰ هزار سال پیش، از شمال خلیج فارس میدانند.) پهناوری آن 232850 کیلومتر مربع است. درازای آن از دهانهی اروندرود تا شبهجزیرهی مسندم در عمان 800 کیلومتر است و پهنای آن از 180 تا 350 کیلومتر دگرگون شونده است.
پیوند خلیج فارس با اقیانوس هند بر ارزش آن افزوده است. خلیج فارس به واسطه جایگاه برتر جغرافیایی خود، چهارراه خاور و باختر و پهنهی رفتوآمد همهی گروهها و مردم دنیاي کهن بوده است و به شوند همسایگی با کشورهاي حاصلخیز و دربرداشتن سرچشمههای سرشار ثروت چه در گذشته و چه در روزگار کنونی، همواره شوند آزمندی، کشورگشایان و توسعهطلبان قرار گرفته است و هر یک از گروهها و مردم جهان که به فرمانروایی و شکوه رسیدهاند، گوشهی چشمی به خلیج فارس داشتند!
نخستین نام این آبراهه باستانی چه بوده است؟
در کهنترین سند دراینباره که لوحهای بابلی از 4هزار سال پیش از میلاد است؛ نقشهی جهان شناخته شدهی آن روزگار ترسیم شده است. بابلیها بر این باور بودند که پیرامون سرزمین آنها و زمینهای مرزی آن را «رودخانهی تلخ» (خلیج فارس) فرا گرفته است و آشوریان این دریا را «نارمرتو» مینامیدند. با پدیدآمدن دولت هخامنشی بهدست کوروش بزرگ به نام دریای پارس نامیده شد.
داریوش اول در سنگنبشتهای که در آبراههی سوئز پیدا شد و به پانصد سال پیش بازمیگردد از دریای پارس نام برده، دریایی که از پارس میآید. پرسیکوس سینوس، نامی است که یونانیان بر روی خلیج فارس گذاشتند، یعنی دریای پارس!
آنچه در بالا آمده است بخشی از نوشتاریست با عنوان «این خلیج، پارس است» به قلم خشایار حامدینیک، که در تازهترین شمارهی امرداد چاپ شده است.
متن کامل این نوشتار را در رویهی سوم (مردم) امرداد شمارهی 438 بخوانید.
شمارهی 438 هفتهنامهی امرداد از دوشنبه 30 فروردینماه 1400 خورشیدی، در روزنامهفروشیها و نمایندگیهای امرداد در دسترس خوانندگان قرار گرفته است.
خوانندگان میتوانند برای دسترسی به هفتهنامهی امرداد افزونبر نمایندگیها و روزنامهفروشیها از راههای زیر نیز بهره ببرند.