اجرای نورپردازی بـــرج ساعت مارکار یزد

طرح نورپردازی برج ساعت مارکار  به کوشش سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری یزد اجرا شد.

اجرای نورپردازی برج ساعت مارکار و ۵۰ یادمان دیگر در بافت‌های تاریخی یزد از برنامه‌های سازمان زیباسازی و فضای سبز شهری شهرداری یزد در قالب طرح «یزد ۱۴۰۰ یزد آرزوها» است و برای مدت‌ها ماندگار خواهد بود. نورپردازی‌های یادمان‌های بافت تاریخی باستانی شهر میراث جهانی، در راستای نمایان‌سازی سبک معماری و هنری این سازه‌های ارزشمند در شب و جلوه‌بخشی به شکوه ویژه‌ی آن‌ها اجرایی شده است. نورپردازی فضاهای شهری پر رفت‌وآمد که در میدان دید بیشتری هستند یکی از شیوه‌های جذب جهانگرد و گردشگر به شمار می‌رود و راهی برای افزایش امنیت در بافت تاریخی است. شهر میراث جهانی یزد برای دارا بودن یادمان‌های تاریخی و بادگیرها و پابرجا بودن سبک معماری سنتی خود، میان گردشگران و معماران خارجی و داخلی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.

ساعت مارکار، یک اثر تاریخی است و به عنوان بخشی از مجموعه مارکار در فهرست آثار ملی ثبت شده است. ساعت مارکار یزد از دیدنی‌ترین جاذبه‌‌های شهر یزد در دل کویر در میدانی به همین نام و در تقاطع بلوار بسیج و خیابان آیت الله کاشانی شهر یزد جا دارد. چهارم آبان‌ماه ۱۳۲۱ ساعت مارکار، نامور به گاه‌نمای فردوسی، برای یادبود شاعر بزرگ فردوسی، به گفته‌ای در مرکزی‌ترین نقطه ایران ساخته شد. مارکار بازرگان و نیکوکار از پارسیان هند بوده که بخشی از دارایی خود را وقف ساخت مدرسه ، پرورشگاه و موزه در شهر یزد و برای زرتشتیان کرده که مجموعه‌ای با نام مارکار هستند . آثار بسیاری از بخشش‌های او در شهرهای یزد و کرمان و تهران دیده می‌شود. ساخت این ساعت نزدیک به هفت سال به درازا کشید. همچنان هزینه‌های جانبی برای تعمیر و مرمت این مجموعه یادمان‌ها از دهش نیک‌اندیشان زرشتی که برای این‌ گونه ساختمان‌ها پیش‌بینی شده است، برداشته می‌شود.
سازه این بنا مربع شکل است و بلندای آن ۴ متر با سیمان ساخته شده است. با اشعار و حروف ابجد ناگفته‌های برج مانند نام سازنده و سال ساخت و نام قدیمی ساعت مارکار، رمزگونه بر روی بدنه‌ی آن کنده‌کاری شده است.
این ساعت با اشعاری از شاعر بومی به نام شادروان ناصر، تزیین شده است و با حرکت در جهت عقربه ساعت و خلاف حرکت خودروها، تاریخ ساخت و هنر این شاعر بر بازدید‌کننده نمایان می‌شود.
در چرخش اول بیت‌ها و در چرخش دوم (مخالف جهت حرکت خوردروها) مصرع‌ها معیار هستند، این ابیات عبارتند از:
ز فردوسی اکنون سخن یاد گیر  /  سخن‌های پاکیزه و دلپذیر
بزرگی سراسر به گفتار نیست /   دوصد گفته چون نیم کردار نیست
به داد و دهش دل توانگر کنید /  ز آزادگی بر سر افسر کنید
جز از نیکنامی و فرهنگ و داد  /   ز رفتار گیتی نگیرید یاد
• مصرع اول: چون به سعی و اهتمام مارکار / مصرع دوم: گشت در این برج ساعت برقرار
• مصرع سوم: :روح فردوسی پی تاریخ گفت / مصرع چهارم: شادم از کردار نیک مارکار
مصرع پایانی با استفاده از حروف ابجد و عدد مرکب، سال ساخت سازه‌ی ساعت یادآور می‌شود.
موتور ساعت تاریخی مارکار در بالای پلکان چوبی قرار گرفته که با گذشت نزدیک به 80 سال هنوز هم هر هفته این ساعت کوک می‌شود.
در درازای ۷۴ سال گذشته زرتشتیان زیادی مسوولیت نگهداری و کوک کردن این بنای تاریخی یزد را بر دوش داشتند که می توان از روانشاد بمان دمهری، روانشاد شابهرام دمهری، بهرام بزرگی و سیروس هماوندی نام برد.
سیروس هماوندی از سال ۱۳۷۲ مسوولیت تعمیر، نگهداری و کوک کردن آن را به گونه‌ی افتخاری و بدون هیچگونه چشمداشتی بر عهده داشته است.
این ساعت در امردادماه ۱۳۹۴ با پیگیری نماینده ایرانیان زرتشتی و سیروس هماوندی با تامین مالی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان یزد بازسازی و تعمیر شد.

فرتورها از تارنمای سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری یزد است.

4090