امروز پیروز و فرخ اورمزد روز، یکم تیرماه سال 3759 زرتشتی، پرسه‌همگانی تیرماه، شنبه 29 خوردادماه 1400 خورشیدی، 19 ژوئن 2021 میلادی
۲۹ خوردادماه سالروز درگذشت بهمن سرکاراتی، استاد زبان‌های باستانیِ ایران در دانشگاه تبریز، هموند پیوسته‌ی فرهنگستان زبان و ادب فارسی و معاون علمی و پژوهشی پیشین فرهنگستان، است.
بهمن سرکاراتی، زاده ۱۲ شهریورماه ۱۳۱۶ تبریز دارای مدرک دکتری در رشته‌‌ی زبان‌شناسی و فرهنگ و زبان‌های باستانی بود.
وی نوشته‌ها و ترجمه‌های گوناگون و بی‌شمار در حوزه‌های زبان‌شناسی و زبان‌های باستانی دارد که از میان آن‌ها می‌توان به «اوستا و هنرنو؛ کارنامه شاهان در روایات سنّتی ایران» (ترجمه) «دین ایرانی برپایه متن‌های معتبر یونانی» (ترجمه) «اسطوره بازگشت جاودانی» (ترجمه) «سایه‌های شکارشده» (شامل ۲۰ مقاله) «مقدمه‌ای بر فلسفه‌ای از تاریخ» (ترجمه) «بررسی جامع زبان فارسی باستان و آثار بازمانده آن»، «بررسی سه فرگرد وندیداد»، بررسی فروردین یشت: سرود اوستایی در ستایش فروهرها (ترجمه) و «اصطلاحات خویشاوندی در زبان‌های ایرانی» اشاره کرد. از وی همچنین بیش از ۳۵ مقاله در موضوعات مختلف ادبی و زبانی و تاریخی به‌جا مانده است
وی سال ۱۳۷۰ به‌عضویت پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی درآمد و از آن زمان، افزون‌برعضویت پیوسته، در مقطعی مدیریت گروه زبان‌های ایرانی و همچنین معاونت علمی و پژوهشی فرهنگستان زبان و ادب فارسی را نیز عهده‌دار بود.
از دیگر فعالیت‌های او می‌توان به عضویت در هیات‌امنای بنیاد ایران‌شناسی، عضویت در شورای علمی این بنیاد، معاونت پژوهشی بنیاد ایران‌شناسی، مدیریت گروه زبان‌شناسی دانشگاه تبریز، عضویت در کارگروه پژوهشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز، ریاست انتشارات و روابط دانشگاهی دانشگاه تبریز، عضویت در کارگروه مرکزی کنگره سالانه تحقیقات ایرانی، ریاست مرکز آموزش زبان دانشگاه تبریز و مشاورت عالی کتابخانه‌ی ملی ایران اشاره کرد.
مهری باقری همسر بهمن سرکاراتی بود. مهری باقری، زاده‌ی ۱۳۲۴، تهران، استاد زبان‌شناسی و زبان‌های ایرانی باستان دانشگاه تبریز است. او در سال ۱۳۸۰ به عنوان چهره‌ی ماندگار معرفی شد.
بهمن سرکاراتی بامداد روز چهارشنبه ۲۹ خوردادماه ۱۳۹۲ در سن ۷۶ سالگی بر اثر ایست قلبی درگذشت و در قطعه‌ی هنرمندان وادی رحمت تبریز آرام گرفت.
چنان شد ز بس کشته و خسته دشت
که پوینده را راه دشوار گشت
زرتشتیان پرسه همگانی را به یاد روان و فروهر درگذشتگان برپا می‌دارند و بر این باورند که در چنین روزی گروه زیادی از ایرانیان باستان در راه پاسداری از ارزش‌های دینی و میهنی خود جانشان را فدا نمودند. نخستین روز از ماه تیر زرتشتی برابر با 29 خوردادماه و نخستین روز از اسفندماه زرتشتی برابر با 25 بهمن‌ماه در گاهشمار خورشیدی روزهای پُرسه‌ی همگانی است. آیین پرسه همگانی ماه “تیر” برای بزرگداشت یاد نیاکانی است که درحمله تورانیان به ایران جان باخته‌اند و آیین پرسه ماه اسفند یادبود جان باختگان راه میهن در یورش تازیان به ایران بوده است.
در شهرهای بزرگ، بامداد روز پُرسه‌ی همگانی، زرتشتیان به تالار آتشکده‌ی محل زندگی خود می‌روند که در آن از سوی انجمن زرتشتیان یا نهاد دینی آن شهر، آیین اوستاخوانی انجام می‌شود. در این آیین خانواده‌هایی باشنده هستند که از یک سال پیش تاکنون فردی از اعضای آن‌ها درگذشته است. بقیه‌ی زرتشتیان نیز برای گرامی داشتن یاد و خاطره‌ی نیکان و نیکوکاری درگذشتگان در جهان مادی در آیین پرسه شرکت می‌کنند. برخی از آنان به ویژه بانوان زرتشتی، شاخه‌هایی از برگ سبز مورد و شمشاد، مقداری عود و کندر با خود می‌آورند و در کنار سفره پرسه بر روی میز می‌گذارند.
بر روی میز، سفره‌ایی گسترده شده که روی آن بشقاب میوه، سینی لُرک (:خشکبارترادادی) و ظرفی مخلوط از قهوه (:پودر قهوه با اندکی آرد نخود وکمی پودر قند وپودر هل) و ظرف دیگری از بلورهای نبات می‌گذارند. آ؛تشدانی از آتش نیز در کنار آن‌ها می‌گذارند و پیوسته در زمان برگزاری این آیین، کندر و چوب سندل بر آتش می‌گذارند تا بوی عطرآگین آن هوا را خوشبو سازد.
زرتشتیان از نخستین ساعت بامداد در آیین پُرسه همگانی شرکت می‌کنند هر یک کمی قهوه و یا بلوری از نبات را برمی‌دارند. موبدان در این آیین بخشی از گات‌ها را می‌سرایند و سخنرانان دینی با یادآوری گوشه‌هایی از پیام اشوزرتشت، مردم را به پیروی از آن‌ها سفارش می‌دهند. در پسین‌هنگام روز پرسه‌ی همگانی، مردم به آرامگاه می‌روند. موبدان درکنار سفره‌ای از لرک و میوه با سرودن بخش‌هایی از سرود اوستا که آفرینگان دهمان نام دارد به روان و فروهر همه‌ی درگذشتگان درود می‌فرستند.
در شهرستان‌ها و روستاهای زرتشتی‌نشین، پرسه همگانی به هنگام بامداد تا نیمروز در خانه کسانی برپا است که دریکسال گذشته (ازپرسه‌ی همگانی سال پیش) درگذشته‌ای داشته‌اند.
امروز اورمزد است ای یار می‌گسار
امروز، روز اورمزد، نخستین روز ماه زرتشتی است. اورمزد یا هرمز همان نام خداوند در دین زرتشتی است. اهورامزدا، خداوند جان و خرد و به چم «بزرگ دانای هستی بخش» است. اهورامزدا خدای یکتاست. اشوزرتشت در گفت‌وگو با اهورامزدا تا به جایی می رسد که خویش را پیام آور راه اشویی که همانا راه اهورایی‌ست می‌بیند و این راه را به مردم می‌شناساند. این روز پر از داده‌های اهورایی و روزی بزرگ دانسته شده است.
اَهورامَزدا (به اوستایی مزدا اهوره. «مَزدا اَهورَه») نیز با نام‌های: اهورا، اورمَزد، هورمَزد، اورمُزد، هورمُز و هُرمُز نامِ آفریدگارِ نِکویی‌ها و دادار و پروردگارِ همه‌ی هستی در مَزدَیَسنا است.
اورمزد یکی از نام‌های خدای بزرگ ایرانیان باستان و زرتشتیان, آفریننده‌ی زمین و آسمان و آفریدگان . امشاسپندان و ایزدان نیز آفریده اویَند او عین قدرت و دانش و منبع خیر و راستی و تقدس و تقوی است.
اهورامزدا آفریننده جهان است. مزدیسنان اهورا مزدا را می‌پرستند. اهورامزدا خالق و داور همه‌ی چیزهای مادی و معنوی و نیز آفریننده‌ی روشنی و تاریکی و برقرار کننده نظم هستی (اشا) است. او با اندیشیدن همه چیز را هستی بخشیده است، پس در واقع او از عدم می‌آفریند و با خود تنهاست. برای اهورا مزدا در هرمزدیشت، در حدود شصت صفتِ نیک آورده شده و تقریباً همه‌ی چیزهای خوب به وی منتسب شده‌است. همچنین او در مزدیسنا دارای شش صفتِ برجسته زیر است:
سپنتا مینو یعنی مقدس‌ترین روان، خشثره‌ویرنه به گویش امروزی شهریور یعنی شهریار و پادشاهی که باید برگزیده شود، سپنته‌آرمیتی است یعنی پارسایی مقدس. هورتات بگویش امروزی خورداد به چم (:معنی) جامعیت و رسایی و امرتات جاودانگی و بی مرگی. او اشه یعنی راستی و درستی و قانون ایزدی و پاکی است. همچنین وهومَنَه است به معنی خوب منش. این صفات در مزدیسنا به نامِ امشاسپندان خوانده می‌شوند و پایه‌های کمال در دین زرتشتی برای رسیدن به روشنایی بی پایان است. از این هفت امشاسپندان است که هفت شهر عشق و هفت آسمان و هفت خوان اسفندیار و هفت خوان رستم و هفت سین و هفت کشور و … اقتباس شده است.
یک پاسخ
خدايش بيامرزاد