امروز پیروز و فرخ روز ماه ایزد و امردادماه، نَبُر، روز پرهیز از خوردن گوشت، 12 اَمُردادماه سال 3759 زرتشتی، آدینه هشتم اَمُردادماه 1400 خورشیدی، اَمُرداد نماد جاودانگی و بی‌مرگی، 30 جولای 2021 میلادی
هشتم امردادماه روز بزرگداشت شیخ شهاب‌الدین یحیی سهروردی، دانشمند پرآوازه‌ی ایرانی نامور به شیخ اشراق، در سالنمای رسمی ایرانیان ثبت شده است.
شیخ شهاب‌الدین سُهروردی، حكیم، متكلم، ادیب و در سال 549 مهی (:قمری) در روستای سهرورد از توابع شهرستان خدابنده استان زنجان ایران زاده شد. وی پس از آن كه حكمت و اصول فقه را فرا گرفت در علوم حكمت و فلسفه سرآمد همگان شد. شیخ اشراق در آغاز به تحصیل قرآن، ادبیات عربی و فارسی مشغول شد و پس از آن برای تکمیل تحصیلات خود در ۱۳ سالگی سهرورد را ترک کرد و در مراغه نزد مجدالدین جیلی به فراگیری حکمت، اصول فقه و منطق ارسطویی پرداخت و با معارف سنتی زرتشتی و اندکی اعتقادات مسیحیان آشنا شد و بر اثر تیزهوشی، قوت حافظه و نیک‌اندیشی، در بسیاری از علوم زمان به استادی دست یافت. به گفته‌‌ی دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی، «حکمت سهروردی، حکمت خسروانی و حکمت نور است. نور برای نخستین‌بار در ایران مطرح شده است و دانشمندان ایران باستان (آیین مهر و زرتشت) از نور سخن گفته‌اند. سهروردی حکمت خسروانی را زنده گرداند و در راه حقیقت شهید شد. تفاوت حکمت اشراق با فلاسفه دیگر این است که شیخ اشراق اصالت را به نور می‌دهد. او وجود را یونانی و نور را ایرانی می‌داند. وجود بدون نور نمی‌شود و مبنا را نور می‌داند. شیخ اشراق نور را نور معنی و نور عقل دانسته و خداوند را نورالانوار می‌داند. در نظر او عالم نور است و جسم ظلمت».
سخن گفتن‌های بی‌پرده و بی‌احتیاط بودن سهروردی در بیان معتقدات باطنی در برابر همگان و زیرکی و هوشمندی فراوان وی که سبب آن می‌شد که با هرکس بحث کند، بر وی پیروز شود و نیز استادی وی در فلسفه و تصوف، از عواملی بود که دشمنان فراوانی به‌ویژه از میان علمای قشری برای سهروردی فراهم آورد. سهروری چون در بسیاری از موارد، ناهمسو با رای پیشینیان سخن گفته و از حكمت ایرانی و اصطلاحات دین زرتشتی بهره می‌گرفت متعصبان او را به الحاد و بیدینی متهم نموده و با نظر علمای حَلَب، فرمان به قتل او دادند. تا این‌كه سرانجام وی را در سال 587 مهی در 38 سالگی به قتل رساندند. وی در هنگام مرگ ۳۸ سال داشت و مزارش در مسجد امام سهرودی شهر حلب است. سهروردى تنها فيلسوف ايرانى است كه داراى دستگاه فلسفى است. علت مستقیم مرگ وی معلوم نیست. گفته می‌شود که سهروردی به شوند گرسنگی درگذشت. سهروردی آثار بی‌شماری به فارسی و عربی دارد كه منطِقُ التّلویحات، المقاوِمات، حكمةُ الاِشراق به عربی و روزی با جماعت صوفیان، عقل سرخ و پرتونامه به فارسی از آن جملهاند. سهروردی، حكمت اشراق را زنده کرد و آن را به كمال رسانید. در حكمت اشراق، سیر و سلوک تنها زاده فكر نیست، بلكه بر اثر ریاضت و راهنمایی ذوق حاصل شده است. ملاصدرای شیرازی و حاج ملاهادی سبزواری از عقاید سهروردی بهره بردند و از آن در ارایه و تبیین حكمتِ متعالیه بهره جستند.
دوازدهمین روز از ماه سیروزهی زرتشتی «ماه» و سی روز از سال ماه نامیده می‌شود. ماه نام سیاره‌ای هست که در فرهنگستان ادب پارسی به همان ماونکهه نوشته و خوانده مى‌شود. ماونگهه در اوستا آمده یشت هفتم به ماه است. در ماه نیایش از ماه یشت گفته شده است.
در اوستا سازنده‌یِ تخمه و نژاد جانوران و آدمی هست و در اوستا پرورش گیاه و رستنی هست. نَبُر به چمار (:معنای) کشتار نکردن جانوران در این روزها و پرهیز از خوردن گوشت است. پرهیز از خوردن گوشت در خوراک خود برای چهار روز در ماه می‌دارند. در درازای روز (روزه) کار ناپسند می شمارند، اما در هر ماه و تنها در چهار روز به نام‌های بهمن، دومین روزِ ماه، «ماه»، دوازدهمین روزِ ماه ، گوش، چهاردهمین روز به ماه و رام، بیست‌ویکم به ماه زرتشتی و مزدیسنا هست .
در اوستا نگهداری از چارپایان آمده و سفارش شده است، جانورانی که از کشتار آنها پرهیز شده، سگ و گربه و بره و بز و اسب … و هرگاه پیر شدند، از آنها بدرستی نگهداری کنند.
در مزدیسنا از کشتن جانوران ویرانگر و موذی سفارش شده …
سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش
ماه روز ای به روی خوب چو ماه
باده لعل مشک‌بوی بخواه
گشت روشن چو ماه بزم که گشت
نام این روز ماه و روی تو ماه
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)
می خور و با دوستان گفت و گو کن
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ی استاد ملک‌الشعرای بهار:
بخور باده با دوستان، روز (ماه) / ز ماه خدای، آمد کارخواه
یک پاسخ
بره و بز و اسب و سگ جانوران سودمندی هستند و از کشتار بیهوده شان پرهیز بشه ولی از کشتن گربه چرا پرهیز بشه؟!